Open Monumentendag in Zutphen: ontdek ruim vijftig historische locaties

28 augustus 2023, 11:30 Cultuur

ZUTPHEN - Op 9 en 10 september is het Open Monumentendag. In de hele gemeente Zutphen zijn ruim vijftig historische gebouwen, ateliers, torens en musea het hele weekend gratis toegankelijk. “Ook dit jaar wordt Open Monumentendagen Zutphen (OMD) weer een weekend waarin het bruist van de activiteiten in en rondom pareltjes van monumentaal erfgoed”, aldus voorzitter Ineke Hissink-Kapper.

Open Monumentendag staat dit jaar in Zutphen zowel in het teken van de Hanze als het Europese thema: Levend Erfgoed. Monumentendag haakt gemakkelijk in op beide thema’s: zo is er in de binnenstad een route langs monumenten die verwijzen naar de rijke Hanzehistorie, een kinderactiviteit in het thema van de Hanze en ook het Levend Erfgoed – in allerlei vormen- zal volop te beleven zijn. Immaterieel erfgoed, of ‘Levend Erfgoed’, zijn de culturele gebruiken, tradities en ambachtelijke vaardigheden die mensen van huis uit hebben meegekregen, die zij zich eigen hebben gemaakt en die zij op hun beurt weer doorgeven. Voorzitter Hissink: “In Zutphen kunnen de monumentenbezoekers niet alleen genieten in de binnenstad, de Hoven en dorp Warnsveld, maar ook het erfgoed in het buitengebied van de gemeente wordt optimaal onder de aandacht gebracht.”

Een van de bijzonderheden dit jaar is dat op Open Monumentenzaterdag het gerechtsgebouw haar deuren opent voor bezoekers. In dit uit 1889 daterende gerechtsgebouw kan men tussen 10.00 en 16.00 uur aan de hand van een plattegrond of met een rondleiding kennismaken met het gebouw en de rechtspraak. De rondleidingen starten om 10.30, 11.30, 12.30, 13.30 en 15.30 uur. Speciaal voor kinderen is binnen de rechtbank een speurtocht uitgezet en zijn er kleurplaten.

Op beide Open Monumenten dagen kan publiek meekijken bij het ambacht van klokkenrestaurateur Melgert Spaander, die zijn atelier heeft in het statige middeleeuwse gebouw De Munt in de Rode Torenstraat. Bekijk het schilderwerk van Boer Kip in de Hoven, wandel rond in de tuin van landgoed ’t Waliën met monumentaal hondenhok en expositie in het Koetshuis, of bekijk op zondag het gerestaureerde metaheirhuisje op de Joodse Begraafplaats. Ook de Warkense Molen laat dit weekend graag de gerestaureerde aardappelkelder zien. Naast optredens van koren verspreid over diverse monumentale locaties en tijdstippen, zorgen dweilorkesten op zaterdag en doe- en beleeftechniek voor de jeugd Ambacht 21 op zondag voor extra sfeer en activiteiten in de stad.

Hoewel het programma bij de meeste monumentendeelnemers al begint op zaterdagochtend, is de officiële opening van Open Monumentendagen Zutphen 2023 op zaterdagmiddag om 13.00 uur op een unieke plek in het buitengebied. Op de rand van de gemeentegrens Zutphen-Lochem ligt aan de Werkseveldweg 2 Schaapskooi De Graafsekamp. Graafsekamp – verwijzend naar de barakken van de (open) gevangenis die hier van 1962 tot 2000 stond - is de thuisbasis van Schaapskudde de Belhamel; Levend Erfgoed bij uitstek!

Herder Harrie Jansen en zijn vrouw Elly, hoeden hier met veel passie op de eeuwenoude heide hun kudde schapen. Schaapskudde de Belhamel is een gescheperde kudde, waarbij de herders met een groot koppel schapen, bijeengehouden door de honden, over de grote stille heide trekken. Herder Harrie: “Niet meer door het gehele land zoals herder Willem Koestapel (ook wel genoemd Van Dijk) dat vroeger deed, maar wel op de stukken die we in opdracht begrazen. We trekken, op één uitzondering na, lopend naar/over die stukken hei. We hebben als schapenras het Groot Heideschaap: ooit in de tachtigjarige oorlog door de Spanjaarden meegenomen voor de melk, wol en voedsel. Het Groot Heideschaap is ook een zeldzaam huisdierras dat al eeuwen in de Achterhoek/Twente loopt. Onze toch wel grootste zorg is hoe wij de continuïteit van de schaapskudde voor de toekomst kunnen waarborgen; het zou fijn zijn als deze kudde kan blijven bestaan en dat er ook in de toekomst voldoende herders zijn die dit ambacht willen uitoefenen, zodat iedereen kan blijven genieten van deze kudde, zo verbonden met hun natuurlijke omgeving op de heide.”

Tijdens beide Open Monumentendagen is publiek welkom in de hal van het nieuwe stadhuis waar men de programma-routekaart kan ophalen; een plattegrond met informatie over alle deelnemers en waar de stands van sponsoren en verenigingen te vinden zijn. Ook kan men zich daar opgeven voor wandelingen onder leiding van een gids.

Wees welkom tijdens de Open Monumentendagen en geniet van wat Zutphen aan Erfgoed te bieden heeft.