Behoud is uitgangspunt in nieuwe voorwaarden meisjesvakschool

ZUTPHEN - Het oudste gedeelte (uit 1920) van de voormalige meisjesvakschool aan het Vispoortplein in Zutphen dient behouden te blijven. Dit is de nieuwste eis in de voorwaarden die de gemeente aan de eigenaar stelt voor de herbestemming van de Vakschool voor meisjes aan het Vispoortplein.

Door Alize Hillebrink

Onder druk van de gemeenteraad en op advies van de Erfgoedadviesraad heeft het Zutphens College van burgemeester en wethouders de Stedenbouwkundige Randvoorwaarden van november 2019 voor de herontwikkeling van de Meisjesvakschool aan het Vispoortplein aangepast. Via twee moties die op 8 juni 2020 werden aangenomen vroeg de gemeenteraad om behoud van de oude meisjesvakschool. Op advies van de Erfgoedadviesraad zijn de voorwaarden nu aangepast, waarbij behoud van het oude pand voorop staat.

Het uit 1921 daterende voormalige schoolgebouw van architect J.H.W. Leliman aan het Vispoortplein 16, is in 2013 aangekocht door vastgoedhandelaar Willem Goudkuil met het doel appartementen te ontwikkelen. Sinds die tijd is er discussie over. De gemeente Zutphen heeft zelfs een poging gedaan het pand terug te kopen, wat mislukte. Met de ontwikkeling van het gebied Poort van Zuid heeft de gemeente belang gekregen bij het parkeerterrein achter het gebouw.

Ruimte voor sloop
De door het college in 2019 vastgestelde Stedenbouwkundige Randvoorwaarden voor herontwikkeling van het pand en het gebied stuitten op veel kritiek van politiek en erfgoedorganisaties. De geformuleerde criteria zouden te veel ruimte overlaten voor sloop van de meisjesvakschool. Ook liet het college na de uitgangspunten voor te leggen aan de Erfoedadviesraad (EAR), een onafhankelijk adviesorgaan. Ten onrechte, geeft het college nu toe. Het college steekt daarmee de hand in eigen boezem.

Behoud oude schoolgebouw
De Erfgoedadviesraad adviseert nu tot behoud van het oude, oorspronkelijke schoolgebouw, alsook de hoofdstructuur voor zover deze nog aanwezig is. “Als je enkel de gevel laat staan, dan ben je bezig om een façade te creëren,” zegt de EAR. Ook is er volgens de EAR vooral sprake van een herbestemmingsopgave van het historische complex en niet zo zeer een herontwikkelingsopgave.

Door de jaren heen zijn er diverse visies geschreven over het Vispoortplein 16, zoals de Structuurvisie Poort van Zuid, Cultuur historisch onderzoek van het Gelders Genootschap, de studie van de architect, maar ook ligt er een gedegen ruimtelijke analyse, te weten ‘Visie Vispoortplein Zutphen’ van Buro SRO uit 2016. De EAR heeft de visies bestudeerd en hun uitgebrachte advies is hiermee in lijn.

Bouwlaag erbij
Behoud van de oude vakschool, de ligging op de vestingwerken en de resten daarvan moeten volgens de nieuwe eisen het uitgangspunt zijn. In materialen en kleuren moet worden aangesloten op het omgevingsbeeld, zonder historiserend te zijn. Ook is het mogelijk een bouwdeel aan de achterzijde toe te voegen; dit toegevoegde bouwdeel mag één verdieping hoger zijn waarbij de bovenste laag minimaal 5 meter achter de voorgevelrooilijn ligt zodat de contouren van het oorspronkelijke gebouw zichtbaar blijven. Uitgedaagd wordt tot een ontwerp dat stevig verankerd is in de historische context, waarbij het oudste deel van de voormalige meisjesvakschool behouden blijft en waarin nieuwe bebouwing eigentijds wordt vormgegeven.

De nieuw aangepaste Stedenbouwkundige Randvoorwaarden van 23 november 2020 worden 1-op-1 opgenomen in het nog op te stellen bestemmingsplan voor de locatie Vispoortplein 16.

Opheffing Kwaliteitsteam

Een door het college op 7 juli 2020 ingesteld Kwaliteitsteam met zelfgekozen deelnemers was volgens het college afdoende om, getoetst aan de Stedenbouwkundige Randvoorwaarden, tot een goed afgewogen eindontwerp te komen van de locatie. Maar erfgoedorganisaties Bond Heemschut, Cuypersgenootschap en de Stichting de oude HBS voelden zich gepasseerd en maakten in oktober jongstleden kenbaar een stem te willen krijgen in het door het college ingestelde Kwaliteitsteam. Deelname van de erfgoedpartners aan het Kwaliteitsteam zou de samenstelling te complex maken en voor onduidelijkheid in rollen en verantwoordelijkheden zorgen, oordeelde het college. Hierop stelde het college de Erfgoedadviesraad als kaderstellende adviescommissie aan en de commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Cultuurhistorie als toetscommissie. Hiermee is het Kwaliteitsteam volgens het college overbodig geworden. Op 15 december heeft het college het Kwaliteitsteam dan ook ontbonden.