Nieuw vogelwandelboekje voor Zutphen en omstreken

ZUTPHEN – Een nieuwe lente en een nieuw wandel- (en fiets-)boekje voor vogelliefhebbers in Zutphen en omstreken. Het vorige vogelwandelboekje dat de plaatselijke Vogelwerkgroep (VWG) – succesvol – uitgaf dateert van negen jaar geleden. In de tussentijd is er in de mensen- en, mede daardoor, in de vogelwereld veel veranderd.

Door Sander Grootendorst

VWG-voorzitter Mary Mombarg ontving dinsdag 19 maart het eerste exemplaar uit handen van vormgeefster en redactielid Eveline Moria-Vinke. Dat gebeurde tijdens de algemene ledenvergadering in het Waterkracht-gebouw. “Er is een mega-klus verricht”, zei Mombarg.
Zo’n boekje maken is inderdaad geen sinecure. “We zijn er in november 2021 mee begonnen, er waren wat tegenslagen, maar we hebben het vooral met heel veel plezier gedaan”, vertelde Moria-Vinke. “En met hulp van jullie” – waarmee ze de werkgroepleden bedoelde, die foto’s aandroegen, routes controleerden enzovoort.

Redactielid Joost Meilof gaf een toelichting op de totstandkoming van Vogelwandelingen in en om Zutphen, zoals de officiële titel luidt. “Het boekje is gemaakt door de VWG en bestemd voor vogelliefhebbers die van wandelen houden en voor wandelaars die van vogels houden.” Er zijn 22 wandelingen in opgenomen en als extraatje twee fietstochten. “Daarbij zijn we stiekem een klein stukje buiten ons werkgebied gegaan.” Dat werkgebied is overigens behoorlijk groot, zo horen de Empese en Tondense Heide, Vorden en omgeving, landgoed ’t Joppe  en de Gorsselse Heide er ook bij.

Zwaluwroute
Negentien routes zijn gelijk aan die van 2015, maar wel flink aangepast. Vijf routes zijn nieuw. “Het is echt een heel ander boekje geworden.” De opvallendste nieuwkomer is de laatste in de rij, nummer 24, ‘wandeling Z’ gedoopt. “De Z van Zwaluw, maar je kunt het ook als de Z van Zutphen zien”, zei Meilof. “Je kunt de wandeling uiteraard het hele jaar door afleggen, maar zwaluwen zul je dan niet altijd zien, alleen hun nesten.” Het gaat specifiek om de huiszwaluw die onder diverse dakranden in de binnenstad broedt. Langs de IJssel jagen ze op insecten. Het zal niet lang meer duren of de eerste huiszwaluwen keren terug uit hun overwinteringsgebied. Aan de Kuiperstraat komen ze van een koude kermis thuis: de gevels worden daar gereinigd, inclusief de nesten… “Dus op dat punt is het boekje al meteen niet meer actueel”, zei Meilof. “Al hopen we natuurlijk dat de zwaluwen zich daar weer gaan vestigen.”
Omdat zulke ontwikkelingen onvermijdelijk zijn, heeft de redactie elke wandeling een QR-code gegeven die je doorstuurt naar de website van de vogelwerkgroep. “Zo bleek dat op landgoed ’t Joppe een wandelpad met takken is gebarricadeerd. Niet erg: je kunt omlopen. Hoe dat moet is op het aangepaste kaartje te zien dat achter de QR-code zit. Boekje en website vormen één geheel.”

Vink-lijst
Naast gedetailleerde gebieds- en routebeschrijvingen en kaartjes bevat het boekje veel informatie over de vogelsoorten die je in het gevarieerde landschap van stad, dorpen, rivieren, bossen en velden kunt waarnemen. Plus – niet onbelangrijk – tips welke horecegelegenheden je onderweg kunt aandoen. En een ‘vink-lijst’ waarop je kunt aangeven welke vogels je al wandelend of fietsend hebt ontdekt. Van de huismus tot de havik en de knobbelzwaan tot de kuifmees. Ze staan er allemaal in.

De algemene vergadering kent altijd een vol programma, het idee om de boekpresentatie te combineren met een kennisquiz ging wegens tijdgebrek niet door. Na de pauze werd het kennisniveau van de aanwezige leden niettemin behoorlijk opgekrikt. Geboren Deventenaar Benny Middendorp hield een lezing over kieviten en scholeksters, in het bijzonder over het ringen van deze weidevogels. Bijna vaderlijk trots vertelde hij hoe mooi het is om mee te maken dat een als kuiken geringde vogel later in hetzelfde gebied als ouder terugkeert, herkenbaar aan zijn of haar ring.
Toch nog twee quizvragen: Hoe oud kan een kievit worden? 27 jaar! En een scholekster? 42!
Aardige weetjes voor wie aan de hand van het nieuwe vogelboekje gaat wandelen of fietsen in Zutphen en wijde omstreken.

Vogelwandelingen in en om Zutphen. 15 euro. Info: vwg-zutphen.nl.