Drie plukjes wol in een hulsttak. Foto: PR

Mystiek rond de schaapskudde

vr 2 apr 2021, 15:23

WARNSVELD - Met enige regelmaat vertellen schaapherders Harrie en Elly Jansen van Schaapskudde de Belhamel in Contact Zutphen-Warnsveld over de schapen en wat hen als herders bezighoudt. Ditmaal over mystiek.

Van oudsher hangt er rond de gescheperde kuddes een vleugje mystiek. Iets ongrijpbaars maar, als je erin gelooft, ook iets wat voor herkenning of anders wel een voor een beetje romantiek zorgt. Het herdersvak is een eeuwenoud beroep waarbinnen vele verhalen van vader op zoon werden doorgegeven. Voor de één bijgeloof, de ander zweert erbij. We vertellen hier graag iets over de mythes die rondgaan op schaapskuddes.
Zo zou hulst een ziektevoorkomende werking hebben. Hang je in de lammertijd hulst in de kooi dan voorkom je daar 'zere bekjes' mee. Dat is een besmettelijke aandoening, te vergelijken met een koortslip bij mensen. De Belhamel heeft dus elke lammertijd hulst in de kooi hangen. Net als vorig jaar ook dit jaar geen zere bekjes gehad.
In ons geval hangen er aan één hulstbosje in de kooi drie mooie plukken wol. Dat bosje hangt boven de ingang vanaf de deel naar de kooi. Het lijkt een beetje op een mistletoe, maar die moet natuurlijk van een maretak zijn gemaakt om eronder te mogen kussen. Je zou die hulst met de plukken wol ook kunnen zien als een droomvanger. Mooie dromen die naar je toe komen of anders slechte dromen die door de droomvanger bij je weggehouden wordt.
Wol als Witte Wieven? Omdat Zwiep niet ver van de kooi is kunnen we misschien ook wel spreken van de Witte Wieven. Deze demonische wezens uit de oud-Hollandse verhalen worden in Zwiep nog levend gehouden. In onze stukjes wol aan de hulst zou je die Witte Wieven kunnen voorstellen.

Tormentil
Het plantje tormentil ofwel ganzerik dat we regelmatig op de heide zien, kent ook een mooi verhaal. De tormentil wordt namelijk al eeuwen gebruikt als geneeskrachtig kruid, voornamelijk voor de bestrijding van keelziekten, witte vloed en diarree. Heksen gebruikten het plantje in de heksenzalf. De duivel zag dit alles met lede ogen aan was boos op de tormentil omdat die vele ziekten genas. Daarop beet hij de wortel af van het plantje dat sindsdien met een afgeknotte wortel door het leven moet.
Zo is er ook nog iets te vertellen over het zwarte schaap. Hierover gaat het verhaal dat er juist altijd een klein aantal zwarte schapen bij de kuddes loopt omdat die dan ziekte en onheil afvangen voordat de rest van de kudde ziek wordt.
Mooie en oude verhalen vanuit een al eeuwenoud beroep.