Ehsan Bazaei werpt in Zutphen zijn ketenen af

ZUTPHEN – Dat hij werd beperkt in zijn werk, daar leerde Ehsan Bazaei (39) mee leven. Toen de situatie voor hem als christen te gevaarlijk werd, zat er volgens Ehsan en zijn vrouw Maasi (40) echter niets anders op dan vluchten uit Iran. Hier in Zutphen kan hij weer vrijuit spreken en misschien nog wel belangrijker: tekenen en schilderen. Beeldtaal verstaat iedereen immers. Met potlood en penseel vertelt hij over zijn vaderland, een verhaal dat bolstaat van verdriet, maar zeker ook van hoop. Zijn werk is nu te zien in huisartsenpraktijk De Hoven in Zutphen.

Door Gerwin Nijkamp

Voor het interview heeft Ehsan zijn vrouw meegenomen naar Het Volkshuis, als zijn grote steun en toeverlaat, maar ook een beetje als tolk. “Ik heb mij in deze coronatijd bijna alleen met tekenen beziggehouden, mijn vrouw vooral met Nederlands leren”, lacht de vrolijke kunstenaar. Voor de zekerheid heeft hij zijn verhaal uitgetypt en vertaald, maar eigenlijk weet hij alles vrij soepel in het Nederlands onder woorden te brengen. Af en toe springt zijn vrouw bij als hij niet op een woord kan komen of iets niet helemaal goed verstaat.

Het is nu bijna twee jaar geleden dat Ehsan zijn vaderland ontvlucht en in Zutphen belandt. “Ik vond het eerst spannend, wist niet of mensen hier wel blij zouden zijn met onze komst”, kijkt de 39-jarige terug. “Maar we voelden ons meteen welkom, de mensen zijn hier ontzettend behulpzaam geweest. Daar zullen we ze altijd dankbaar voor zijn.”

In de tekeningen van Ehsan is de boodschap vaak in een oogopslag duidelijk. Afbeelding: Ehsan Bazaei 

Kunst van levensbelang
Medemenselijkheid staat bij deze twee positief gestemde mensen zelf ook hoog in het vaandel. Al vlak na aankomst in de Hanzestad besluiten Ehsan en Maasi schilderlessen te geven aan zowel kinderen als volwassenen in het AZC. Later breiden ze dat uit met computercursussen. “Dat was een geweldige ervaring, zowel voor onze medebewoners als voor onszelf.”

Corona brengt daar in maart een eind aan, maar gelukkig kan Ehsan blijven schilderen doordat Nederlandse vrienden hem een ruimte ter beschikking stellen. Zijn dankbaarheid is zo groot, dat daar geen woorden voor te vinden zijn. “Al toen ik kind was, speelde kunst een belangrijke rol in mijn leven”, legt de Iraniër uit. “Door te tekenen en schilderen vergat ik als tiener alle druk en ontberingen waar ik mee te maken had.”

Corona inspireert Ehsan ook in zijn werk. Afbeelding: Ehsan Bazaei

Censuur
Ehsan studeert kunst aan de Universiteit van Teheran en bekwaamt zich daar verder in het maken van cartoons. Hij werkt onder meer voor kranten, maar strenge controle en censuur leggen hem uiteindelijk het zwijgen op. “Ik had de keuze om te schilderen en cartoons te maken naar de wensen van anderen of dat alleen nog voor mezelf te doen”, legt Ehsan uit. “Ik koos voor het laatste. Om geld te verdienen, hield ik me vooral bezig met het ontwerpen van websites en multimedia.”

Zijn liefde voor Iran is groot genoeg om censuur op zijn werk te accepteren. Zijn geloof af laten pakken, gaat hem echter te ver. Hij besluit dan ook samen met zijn vrouw te vluchten omdat het voor christenen steeds gevaarlijker wordt. “We zijn de laatste jaren getuige geweest van vele arrestaties, martelingen, opsluitingen en andere misdaden tegen christenen”, vertelt de kunstenaar.

Rechten van de mens
“Mensen in Iran kunnen niet eens aanspraak maken op de meest fundamentele rechten als mens. Deze problemen probeer ik in mijn schilderijen aan de orde te stellen”. Hij wil echter niet alleen uitleggen waarom sommige Iraniërs hun land moeten ontvluchten, maar ook hoop uitbeelden. Dat doet Ehsan in zijn kenmerkende moderne stijl met gebroken vormen. De collectie die te bezichtigen is bij huisartsenpraktijk De Hoven bevat bijvoorbeeld de beeltenis van een jonge vrouw aan de galg, maar uit haar hand bloeit een bloem. En die van een vrouw die de ketens van zich af speelt met een viool.

Het eerste werk in de collectie ‘Hoop op vrijheid voor Iran’ is een zelfportret. Daarop is te zien dat Ehsan met een kwast, gedoopt in zijn eigen bloed, een groot kruis zet door zijn ketenen. “Wat ben ik blij dat ik hier kan denken, praten, schilderen en schrijven zonder mezelf te hoeven censureren. En dat ik niet bang hoef te zijn om opgesloten of gemarteld te worden.”

Het zelfportret van Ehsan waarop te zien is dat hij zich van zijn ketenen ontdoet. Afbeelding: Ehsan Bazaei

Hoop op vrijheid voor Iran
De expositie is tot 12 november op werkdagen te bezoeken tussen 9.00 en 16.00 uur. Natuurlijk zijn ook hier de coronamaatregelen van toepassing. Daarom is het belangrijk dat bezoekers anderhalve meter afstand bewaren en een mondkapje dragen. Er mogen niet meer dan twee personen tegelijk in de gang zijn.

artdesignehsan@gmail.com
www.facebook.com/artdesignehsan
www.instagram.com/artdesignehsan