Honderdjarig Luxor maakt rondreis door de wijk
AlgemeenZUTPHEN - De eerste bioscopen in Nederland waren rondreizende bioscopen. Om kennis te maken met het wonder van bewegende beelden, ging je naar de dorpskermis. Inmiddels is het filmhuis een instituut, maar om dat bijzondere sfeertje van weleer op te roepen, wordt filmtheater Luxor voor één keer weer een reizende onderneming. In iedere wijk van Zutphen draait de zwartkomische, Zweedse film 'De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween'. De eerste vertoning is op maandag 23 juli om 20.00 uur in de voetbalkantine van ZVV De Hoven (entree 4 euro). Het is de aftrap van een jaar lang feest ter ere van het honderdjarig bestaan van Luxor.
Door Meike Wesselink
Voor het directieduo Greet Jongerling en Hans Heesen is het honderdjarig bestaan een bijzonder moment om terug én vooruit te kijken. "We zijn blij dat Luxor een culturele basisinstelling is geworden", merkt Hans Heesen op. "We hebben een goede relatie met Zutphen opgebouwd. Er is veel gebeurd de afgelopen jaren, maar er staat ook nog veel op het programma."
Greet geeft voorzichtig een inkijkje in de toekomst. "Volgend jaar zomer starten we met een grote verbouwing waarbij het hele theater wordt aangepakt, inclusief de karakteristieke gevel. We beginnen met de aanschaf van nieuwe stoelen en vloerbedekking in de filmzaal, maar we zijn ook de mogelijkheden voor een tweede filmzaal aan het onderzoeken, zodat we verschillende activiteiten tegelijkertijd in huis kunnen halen. We hebben lang gespaard voor de verbouwing, maar de kosten zijn aanzienlijk en daarom moeten we ook uitkijken naar fondsen en andere manieren om het financieel mogelijk te maken, zoals crowdfunding."
Op 5 oktober 1918 draaide de allereerste film in het filmtheater aan de Houtmarkt: 'Het tweede ik of de droom van een dronkaard'. Een film over een alcoholist die tot inkeer komt. Hans Heesen die graag in archieven duikt, heeft de film gevonden bij het Deens Filminstituut in Kopenhagen.
"Met de resten die er nog waren, heeft het instituut een reconstructie gemaakt van de stomme film. Aan Wolfram Reisiger hebben we gevraagd het bioscooporgel te bespelen dat we onlangs hebben gekregen. Een grappig ding met veel knoppen met onder meer het geluid van een claxon. Het is leuk hoe Wolfram ermee improviseert. Met alle vrijwilligers van Luxor hebben we de film onlangs bekeken. In september laten we hem nog eens zien voor de Vrienden van Luxor en op 12 oktober is de film voor iedereen te zien." Het zijn allemaal extraatjes vanwege het jubileum. Greet: "Bijzonder is dat we ook nog eens monument van het jaar worden vanaf september, dat is natuurlijk een mooie manier om in the picture te komen."
Een wekelijks jazzcafé, een maandelijkse komische dialectmiddag (vanaf september weer), een kunstfilm iedere laatste zondagochtend van de maand, een muziekfilm iedere derde vrijdag van de maand en binnenkort Cinema Literair waarbij zes keer per jaar een boekverfilming centraal staat; Luxor is een bruisend theater geworden waar het gebeurt. In de beginjaren was dat heel anders. Bioscoopeigenaar Piet Egbert Scharphorn, die van huis uit schoenenfabrikant was, moest het wiel van de bioscoop nog helemaal uitvinden. Voor aanzienlijke bedragen werd er een kopie aangekocht van een film die gedurende de hele week werd getoond. "Luxor was de wat sjiekere bioscoop. Er was er namelijk nog één in Zutphen die het niet zo lang heeft volgehouden: Odeon. Terwijl bij Luxor Het tweede ik of de droom van een dronkaard werd getoond, draaide Odeon Satans Offer. Dat zegt genoeg toch", lacht Hans Heesen.
Kijk voor het jubileumprogramma waaronder Luxor de Wijk in! en het overige programma op onderstaande site.
