Pieter Bas Kempe bij de Kattenhavenstuw, een van de bruggen waar hij een gedicht over heeft geschreven. Foto: Alize Hillebrink

Pieter Bas Kempe bij de Kattenhavenstuw, een van de bruggen waar hij een gedicht over heeft geschreven. Foto: Alize Hillebrink  

Pieter Bas Kempe: ‘Ik laat de lezer graag een beetje nadenken’

Algemeen

ZUTPHEN - De nieuwe dichtbundel van Pieter Bas Kempe is evenals zijn tweede bundel een ode aan Zutphen. In Overwelvend Schoon bezingt hij zeven Zutphense bruggen. “Iedere brug heeft een verhaal, meerdere zelfs.”

Door Alize Hillebrink

Hoeveel bruggen telt Zutphen en hoe heten ze? “Veel,” antwoordt Pieter Bas Kempe resoluut. Hij heeft ze niet allemaal geteld. Maar iedere brug heeft volgens hem een verhaal, meerdere zelfs. En op de bruggen met de mooiste verhalen heeft hij een gedicht geschreven.

Het is alweer zijn tweede ode aan de stad. Evenals zijn vorige bundel Zutphense wereldwonderen, maakte hij de bundel in samenwerking met Louis Radstaak die de foto’s en de vormgeving verzorgde. De zeven bruggedichten zijn ook dit keer afgeleid van de zeven antieke wereldwonderen.

De geboren en getogen Zutphense poëet is in zijn werkzame leven vertaler. En dat zit zijn dichterschap weleens in de weg. “Ik moet soms oppassen dat ik niet al mijn goede ideeën in mijn vertalingen stop.” Maar het is ook een sport. “Om juist net dat ene woord te vinden dat het beste past.”

Kempe is een woordenliefhebber. Verzamelt ze zelfs. En het liefst zoveel mogelijk. “Ik houd mijn register graag groot. Mooie woorden schrijf ik op in een apart schrift.” En soms komen ze dan na tien jaar van pas. “Ik kan goed onthouden, weet vaak nog waar ze staan. Ja, ik ben een woordenverzamelaar, maar ik denk dat veel dichters dat zijn.”

In zijn spreken, dat volgens hem niet anders is dan zijn schrijven, houdt hij van archaïsch woordgebruik, of zoals hij het ook noemt, gedateerd woordgebruik. “Ik heb een woordenboek van honderd jaar oud, met woorden die in onbruik zijn geraakt maar vaak zo veelzeggend zijn. Ik laat de lezer ook graag een beetje nadenken. Taal is voor mij een soort orgel, met een heleboel registers en daar kun je allemaal op spelen. De ene keer gebruik ik dit register en de andere keer het andere. Woorden, klanken, het ritme, alles maakt een gedicht.”

Maar nu dan toch even een bruggetje maken naar de Zutphense bruggen. Waarom bruggen? “Bruggen zijn aanwezige plekken in de stad. Onze waterstad heeft veel bruggen en er is altijd veel gebeurd met die bruggen. Ze hebben allemaal een verhaal. Ik heb me verdiept in de geschiedenis van elke brug.”

En zoals iedere straat een naam heeft, draagt iedere brug er ook een. “Alleen zie je het niet als je erover heenrijdt of wandelt, of eronder doorgaat.” Ze dragen bijzondere namen als De Galileeënbrug, de Pont Neuf, of Brug over het Bloedgat. “De Pont Neuf (nieuwe brug, red), over de Rozengracht, werd verwoest in de oorlog en daarna opnieuw aangelegd, maar de beschietingen bij de bevrijding werden haar fataal. De brug is nooit herbouwd.”

In het gedicht wordt gehost in de Barlheze. “Hossen was een veelgebruikte uitdrukking. Als er maar iets te vieren viel dan kwamen in de Barlheze de trekzakken tevoorschijn. Dat was voor de oorlog. Daarna veranderde dat.” Hij doelt hier op het verdwijnen van de joden die tijdens de oorlog in de Spiegelstraat en Barlheze woonden.

Nog verder terug in de tijd komen we bij de Galileeënbrug, genoemd naar een klooster uit de 15e-16e eeuw. “De brug vormt de verbinding tussen de Katholieke en de Algemene begraafplaats. Het paadje dat erlangs loopt heet het Galleepad. In de 16e eeuw raakte Sir Philip Sidney daar gewond.”

Zijn gedichten schrijft Kempe nog klassiek met papier en pen. En met links. “Ik ben tweehandig, ik kan met links en rechts schrijven. Mijn voorkeurshand is rechts, maar gedichten schrijf ik vaak met links, omdat ik dan langzamer schrijf en dat komt het gedicht ten goede.”

Pas nadat het gedicht af is typt hij het over op één van zijn vele schrijfmachines. Nee, een computer heeft hij niet in huis en ook geen mobiel trouwens. “Ik ben niet zo van nieuwe technologie.” En net als de bruggen heeft iedere schrijfmachine een eigen verhaal alsmede het lettertype. Deze keer koos hij voor The Silver Reed machine met het font ‘Heather Joyce’. 

Nieuwsgierig? De dichtbundel Overwelvend Schoon kost 5 euro (exclusief porto) en is te bestellen bij Kopwit via info@kopwitzutphen.nl of telefonisch (0575) 541824.

Pieter Bas Kempe. Foto: Alize Hillebrink
Pieter Bas Kempe bij de Kattenhavenstuw, een van de bruggen waar hij een gedicht over heeft geschreven. Foto: Alize Hillebrink

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant