Nieuwe lijnen in nieuwe lino’s van kunstenaar Peter Kooij

ZUTPHEN – “Graag niet te veel feeërieke plaatjes van middeleeuws Zutphen. Liever nieuwe lijnen.” Dat verzoek kreeg kunstenaar Peter Kooij mee van de eigenaren van kunstkamer De Grutmolen in zijn woonplaats Zutphen toen ze waren overeengekomen dat hij er zou gaan exposeren. 

Door Sander Grootendorst

De expositie is vrijdag geopend door advocaat Herman Krans in diens hoedanigheid van kunst- en cultuurliefhebber. Hij benadrukte zelf geen kunstkenner te zijn, en dat dat zo z’n voordelen kan hebben. “De stelligheid van kunstkenners staat het vrije kijken volstrekt in de weg.” Hij citeerde de eveneens nauw aan Zutphen verbonden dichter Ida Gerhardt: “Het menen te weten (of het menen te moeten weten) ‘which is which’ kan ik de lezer niet genoeg ontraden. Met een dergelijke instelling verspert men zich, van het begin af, de toegang tot het vers.” Vervang ‘vers’ door ‘beeldend kunstwerk’ en het is ook van toepassing op Kooijs expositie, aldus Krans.

In de Grutmolen zijn een kleine twintig linoleumsneden (lino’s) te zien. Krans wees ook op een artikel van Kooij onlangs in een kunsttijdschrift, waarin hij betoogde dat “de mate van aandacht niet evenredig is aan de kwaliteit van kunstwerken”. Dat mag zo zijn, maar Kooij had vrijdag zelf aan aandacht zelf geen gebrek. De Grutmolen is klein van stuk, maar dan nog: tientallen ogen kwamen de linoleumsneden bekijken, de kunstkamer stond helemaal vol.

Bezoekers gingen in gesprek met Kooij, die vertelde over zijn manier van werken, zijn kunstzinnige voorkeuren én over de speciale vraag om ‘nieuwe lijnen’ vast te leggen. “Eerst denk je: ik doe wat ik doe, dit heb ik te bieden. Maar ik ging toch op zoek: waar vind ik nieuwe lijnen? Het leuke is dat de zoektocht echt wat oplevert.” ‘Nieuw’ is relatief: Kooij zag de lijnen in de negentiende-eeuwse IJsselbrug, in de jeugdgevangenis, en in Noorderhaven, de jongste nieuwbouwwijk. “Zo’n vijf of zes werken hebben dit thema”, gaf Krans in zijn inleiding als een nieuwe zoekopdracht aan het publiek mee.

Nieuwe lino’s vermengen zich op de expositie met eerder gemaakt werk. En niet alleen Zutphen is in beeld, ook bijvoorbeeld Vlieland en Apeldoorn.  “Ik vind het een geslaagde combi geworden”, zei Kooij. “Ook het thema ‘man’ komt erin terug. In dat werk daar, met die mooie lichtval.”

Tanya Rumpff en John Löwenhardt, de eigenaren van de kunstkamer, kwamen via een omweg met Kooij in aanraking. “John stuitte op een boekje dat ik heb geschreven, over Joods Delden. Hij komt uit Twente, is zelf zeer geïnteresseerd in de Joodse geschiedenis van die streek. Op zijn website kun je erover lezen. Ze woonden in het westen, waren een keer in Zutphen op bezoek, maar we liepen elkaar mis, ik was die dag niet thuis. Toen ze er later zelf gingen wonen, hebben ze contact gezocht.” 

Dat de eigenaren al vrij snel een kunstkamer opzetten, kan rekenen op de waardering van liefhebbers als Herman Krans: “Zutphen wordtt overspoeld door hele en halve pensionado’s uit het westen. Mij valt op dat zij vaak beter menen te weten wat goed is voor de stad  dan mensen die al hun hele leven hier wonen; ze bemoeien zich overal mee. Van mensen als Tanya en John kunnen we ongetwijfeld best wat leren. Toch ben ik blij dat ze niet hebben gekozen voor doceren, maar voor doen. Ze geven blijk van hun liefde voor kunst. Van zulke mensen kunnen we er in Zutphen niet genoeg hebben.”

De expositie is op afspraak te bezichtigen tot en met 29 maart. Stuur een mail naar: bezoek@grutmolen.nl. Adres: Nieuwstad 42. Vrije inloop is er op vrijdag en zaterdag 2 en 3 februari en op vrijdag 29 maart, beide keren van 14.00 tot 17.00 uur. Dan is Peter Kooij zelf aanwezig.