Jan Burger en Han Nieuwenhuis van Stichting Stadsduiven Zutphen voor het winkelpand van de voormalige Livera aan de Sprongstraat. Foto: Alize Hillebrink
Jan Burger en Han Nieuwenhuis van Stichting Stadsduiven Zutphen voor het winkelpand van de voormalige Livera aan de Sprongstraat. Foto: Alize Hillebrink

Dakloze duiven zoeken nieuw onderkomen

Algemeen

'500 duiven zijn goed voor 1,5 ton poep per jaar'

Door Alize Hillebrink

ZUTPHEN - De Zutphense 'Liveratil' moet verhuizen. De duiventil op het pand van de oude Livera aan de Sprongstraat biedt sinds eind jaren '90 onderdak aan zo'n vierhonderd stadsduiven. De nieuwe eigenaar van het pand wil echter dat de til wordt verwijderd. De stichting zoekt nu naarstig naar een nieuwe locatie. Jan Burger van Stichting Stadsduiven Zutphen: "Zonder til verspreidt de poep zich in no-time over de stad."

De Zutphense binnenstad telt vier- tot zeshonderd duiven. Voornamelijk houtduiven. Zie je ze ergens? Weinig. Veroorzaken ze overlast? Nee. Dat komt door het werk van onder andere Han Nieuwenhuis en Jan Burger van Stichting Stadsduiven Zutphen. Samen met duivenverzorgers ontfermen de twee duivenwachten zich al jaren over de Zutphense koloniebroeders. Burger: "Het zijn erfgenamen van rotsvogels van een paar miljoen jaar geleden en voelen zich hier thuis."

Hoe komt het dat in Zutphen geen overlast is, zoals in andere steden vaak wel het geval is? Vijfentwintig jaar geleden nam ondernemer Theo Engelen het initiatief tot een oplossing voor de duivenoverlast in de Zutphen. De binnenstad was vergeven van de poep en er kwamen steeds meer duiven. Engelen pikte een beproefde methode op in Duitsland: het lokken van duiven naar een centrale plek, een til, waar ze worden gevoerd, broeden en poepen. Op de binnenplaats achter de voormalige Livera-winkel aan de Sprongstraat plaatste hij een til en al snel daarna daalde de duivenoverlast drastisch. Omdat de til op de grond niet ideaal bleek werd deze een aantal jaren later op het dak gehesen.

Dertig kilo poep per week
Met het centraliseren van de duiven houdt Stichting Stadsduiven Zutphen inmiddels zo'n vijfentwintig jaar op diervriendelijke wijze de Zutphense duivenpopulatie in bedwang. "Alles gaat gecontroleerd: het voederen, broeden en het afvoeren van de uitwerpselen," vertelt Nieuwenhuis. Elke dinsdag en vrijdag worden de duiven gevoerd door twee duivenverzorgers. "Ze krijgen vijftig kilo voer per week." En elke week wordt zo'n dertig kilo poep verwijderd. "Jaarlijks zo'n 1,5 ton poep per jaar," zegt Burger.

Duivenverzorger Hamid kent veel van de stadsduiven zelfs persoonlijk. "Ik heb ze uit het ei zien komen," vertelt hij trots. Hij houdt in de gaten welke vogels nestelen en weet wanneer een roofvogel op bezoek is geweest. De duiven kennen hem ook. Wanneer hij zijn vaste deuntje fluit vliegen ze meteen naar hem toe.

Eieren verwisselen
Samen met een andere verzorger houdt Hamid de vogels en de nesten nauwlettend in de gaten. "De duif bouwt een nest in de til en gaat broeden. Komen er vier eieren uit dan vervangen we er twee voor kalkeieren. Of we schudden de eieren. De duif broedt tot de twee echte eieren uitkomen." Een nest helemaal leeghalen heeft volgens Burger geen zin, "dan krijgt de duif argwaan, zal elders een nestplaats zoeken en vervolgens weer overlast veroorzaken." Ook plaatst de stichting afweermiddelen zoals duivenpinnen, zodat de duiven niet op ongewenste plekken als muurtjes en daknokken gaan zitten.

'Alles gaat gecontroleerd: het voederen, broeden en het afvoeren van de uitwerpselen'

Engelentil
In 2012 bleek de Liveratil voor de Zutphense duivenpopulatie te klein. De overlast nam toe, onder andere in de Frankensteeg, en het werd tijd voor een tweede til. Deze werd geplaatst op het dak van het pand van Engelen Schoenmode aan de Beukerstraat. Sindsdien is het aantal duiven in Zutphen stabiel en is er nagenoeg geen overlast meer. Onder de duiven is de Liveratil het meest populair. De til zorgt voor driekwart van de gehele populatie, dat zijn zo'n 375 duiven.

Sinds kort heeft het pand aan de Sprongstraat 1 een nieuwe eigenaar. Omdat deze het plan heeft om er appartementen in te maken moet de Liveratil voor 1 september verwijderd worden. Van Nieuwenhuis zegt de angst voor mogelijke overlast te begrijpen, maar zegt ook dat mensen door de onbekendheid vaak niet weten wat het inhoudt. "Onbekend maakt onbemind."

Zoeken naar een nieuwe locatie
De duivenstichting heeft nog een kleine twee maanden om een nieuwe locatie te vinden voor de til van achttien vierkante meter. "We hebben gesproken met het Wijnhuisfonds, het Torenfonds, de gemeente en kringloopwinkel de Zutphense Hand," vertelt Burger. "Als we geen nieuwe locatie voor de Liveratil vinden, raakt de Engelentil overbelast en zal de poep zich weer verdelen over de stad, wat weer overlast veroorzaakt."

Afgelopen dinsdag kreeg Burger een hoopvol bericht van een medewerker van kringloopwinkel de Hand. "Het is nog niet officieel, maar het bestuur is enthousiast over plaatsing van de til op hun dak aan de Kolenstraat," vertelt hij opgetogen. "De gemeente moet als eigenaar wel akkoord gaan." Nieuwenhuis is voorzichtiger. "De Hand lijkt welwillend te zijn, maar voor het zover is moeten we nog heel wat procedures doorlopen, zoals gesprekken met omwonenden, er moet gekeken worden of de dakconstructie goed is en uiteindelijk moet er nog een vergunning komen. Een overeenkomst zit er voorlopig nog niet in." Ook lopen er nog gesprekken met Torenstad over een pand, zegt Nieuwenhuis.

Wethouder Annelies de Jonge begrijpt het belang van huisvesting van de duiven. "We vinden het als gemeente belangrijk dat de binnenstad schoon blijft en er geen overlast is van duiven." De Jonge zegt uit te zoeken of de til op het dak van de Hand geplaatst kan worden. "Ik zet me in voor het belang van de binnenstad om de nieuwe locatie voor de duiventil mogelijk te maken," aldus De Jonge.


www.stadsduiven-zutphen.nl

Wanneer duivenverzorger Hamid zijn vaste deuntje fluit vliegen de duiven meteen naar hem toe. Foto: Henk Derksen

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant