Eerste editie Jan Brandts Buys Festival in Zutphen
AlgemeenZUTPHEN - Van alle Nederlandse componisten wist in de voorbije vierhonderd jaar alleen de in Zutphen geboren Jan Brandts Buys (1868-1933) internationaal door te breken. Zijn opera Die Schneider von Schönau uit 1916 is in talloze theaters in het hele Duitstalige spraakgebied meer dan 1000 maal opgevoerd. Dat zijn cijfers die geen enkele andere Nederlandse componist ook maar bij benadering kan overleggen. Des te opmerkelijker dat Brandts Buys tegenwoordig zelfs in zijn geboortestad Zutphen vrijwel vergeten is. Daar komt nu verandering in, want van vrijdag 21 tot en met zondag 23 september organiseert 401NederlandseOperas met Operaplatform Gelderland-Overijssel het Jan Brandts Buys Festival Zutphen 2018, ter gelegenheid van Jans 150ste verjaardag op 12 september. Bekende solisten zijn onder meer sopraan Johannette Zomer, de Vlaamse stertenor Denzil Delaere, cellist Jeroen den Herder, pianiste Reinild Mees, het Meander Kwartet en het Zutphens Mannenkoor. Op Jans geboortedag 12 september opent een tentoonstelling over de componist in het Geelvinck Muziek Museum Zutphen. Een promotie-cd brengt alvast een voorproefje van het festival.
Initiatiefnemer René Seghers (401 Nederlandse Opera's): "Het is hoog tijd voor een herwaardering van Brandts Buys. In ieder ander land van ons formaat zou hij de nationale componist zijn geweest. Naast een compleet overzicht van alle tien Brandts Buys opera's (inclusief wereldpremières van het onvoltooide jeugdwerk 'Spaans Fragment' en zijn laatste twee opera's 'Hero und Leander' en 'Ulysses') komen ook zijn liederen, pianowerken, kamermuziek en orgelstukken aan bod. De opening van de tentoonstelling op 12 september wordt opgeluisterd door een concert met liederen van acht Brandts Buysen uit vijf generaties sinds stamvader Cornelis Alijander Brandts Buys."
Cd-releases en lesprogramma
Doel van het Brandts Buys festival is diens oeuvre te ontsluiten door de concertregistraties uit te geven via downloads en documentaire cd-uitgaven. Zo wordt het oeuvre van Nederlands meest succesvolle componist permanent toegankelijk. Dit gebeurt in de contekst van het handboek over 401NederlandseOpera's waar artistiek leider van het festival, muziekfilosoof René Seghers, sinds 2010 aan werkt. Seghers: "Ik ontdekte dat er in Nederland meer dan 400 opera's zijn gecomponeerd sinds 1646. Veel zijn zelfs nooit uitgevoerd. Zo ook de laatste werken van Brandts Buys. Hij overleed in 1933 op een politiek ongunstig moment omdat Hitler toen aan de macht kwam. Zutphen en heel Nederland kunnen werken van betoverende schoonheid als Die Schneider von Schönau, Micarême of Der Mann im Mond koesteren. Wie denkt in Micarême Léhar te horen heeft gelijk, maar: Léhar kwam wel ná Brandts Buys! Zijn oeuvre zou in alle ons omringende landen allang zijn gedocumenteerd in opnames. Een dergelijk omvattend erfgoedproject is eigenlijk een overheidstaak, maar ik heb het initiatief om het complete Nederlandse opera erfgoed inclusief dat van Brandts Buys te ontsluiten dan maar op eigen titel ontplooid. Samen met muziekschool De Muzehof hebben we zelfs een lesprogramma voor de jeugd ontwikkeld."
Klinkend opera erfgoed vastgelegd
Alle concerten worden in audio/video gepubliceerd op cd of als download, teneinde Brandts Buys oeuvre definitief te ontsluiten. Het eerste resultaat is een promotie-cd met daarop de complete eenakter Micarême (met Denzil Delaere, Jolien De Gendt en Hans de Vries), aangevuld met aria's uit Schneider von Schönau (sopraan Jolien De Gendt), Hero und Leander (sopraan Barbara Schilstra), liederen (tenor Hendrik Vonk) en pianocomposities (pianist Jan ten Bokum). Op vrijdagavond 21 september speelt de Micarême cd-cast deze eenakter live in Dat Bolwerck.
Festival met en dankzij Johannette Zomer
Het idee om dieper te graven dan Brandts Buys opera's kwam voort uit een gesprek met de internationaal vermaarde Zutphense sopraan Johannette Zomer. Naast centrale aria's in het operaprogramma treedt Johannette op zondag 23 september in Kapel op 't Rijsselt aan in het Liedrecital, met medewerking van het Meander kwartet en Heldentenor Hendrik Vonk (wiens carrière hem onder meer aan de Milanese Scala bracht). In het pianorecital op zaterdagavond 22 september laten festivalpianisten Pieter Dhoore, Jan ten Bokum, Reinild Mees én de 83-jarige pianolegende René Rakier horen hoe prachtig Brandts Buys voor de piano componeerde.
Brandts Buys' kamermuziek met Jeroen den Herder
In het kamermuziekprogramma op zaterdag 22 september presenteert de beroemde cellist Jeroen den Herder Brandts Buys door de bril van de Cello Academie. Speciaal voor dat doel heeft Brandts Buys biograaf Jan ten Bokum de mooiste kamermuziekstukken van Brandts Buys voor Den Herder en zijn ensemble bewerkt.
Orgelrecital met Frank van Wijk
Het festival besluit op zondagavond 23 september met een orgelrecital van Frank van Wijk op het schitterende Bader orgel in de gerestaureerde Walburgiskerk. Met orgelcomposities en liederen voor orgel van diverse Brandts Buysen.
Bij de opening van de tentoonstelling in het Geelvinck Muziekmuseum Zutphen presenteert jong talent met sopraan Julia Bronkhorst en bariton Hans de Vries liederen van Cornelis Alijander Brandts Buys en diens nakomelingen Henri François, Ludwig Felix, Marius sr., Marius jr., Jan, Hans en Bea Brandts Buys. Laatstgenoemde geeft indien haar gezondheid het toelaat acte de présence.
Meer informatie en kaartverkoop Jan Brandts Buys Festival 2018, zie de website.
