Nieuw seizoen museum Boer Kip: ‘Levend erfgoed koesteren’
Cultuur ZutphenZUTPHEN - Toen Herman Kip begin deze eeuw bij de gemeente Zutphen het verzoek deed om zijn boerderij in De Hoven tot monument te laten verklaren, zal hij – dat kan niet missen – hebben gehoopt op feestelijkheden zoals afgelopen zaterdag. Met een kleine biologische markt, met muziek en met inleidende woorden van bestuurslid Derk-Jan Verstand en wethouder Sjoerd Wannet ging het nieuwe seizoen van Museum Boer Kip van start.
Door Sander Grootendorst
“Het is net of hij van boven naar ons kijkt”, zei Verstand op het zonnige erf aan de Oude Touwbaan. “Ik heb even naar hem gezwaaid”, vulde Jannie, de zangeres van het Heufse duo Herman en Jannie aan (Herman speelt accordeon). Boer Kip leefde van 1925 tot 2006, hij bleef altijd op dezelfde plek wonen en veranderde er nooit wat aan, hij sliep bijvoorbeeld in een bedstee. Tuinder was zijn beroep, als kunstschilder werd hij na zijn dood ook bij een breed publiek bekend. Op zijn erf beschilderde hij alles wat los en vast zat.
De sprekers moesten het zaterdag, geheel in de trant van Boer Kip, stellen zonder geluidsinstallie. Van moderne techniek moest hij niets hebben.
Verstand: “We bestaan nu een jaar of achttien op deze locatie, die je echt als cultureel erfgoed kunt ervaren. Dat moeten we zeker in De Hoven koesteren.” Richting de wethouder: “Wij hopen dat dit erfgoed mede een plek mag krijgen bij nieuwe plannen voor woningbouw, infrastructuur en accommodaties.”
Het ‘draagvlak’ voor het museum is groot. Liefst tweeënveertig vrijwilligers helpen mee. “En er komen veel bezoekers niet één keer kijken, maar – in andere samenstelling, met vrienden of familie – meerdere keren. Zelfs in het theoretische geval dat er geen bezoekers meer zouden zijn…” Voordat Verstand deze zin kon uitspreken, vulde een vrijwilligster hem al aan: “… gaan wij gewoon door.”
Dat doorgaan betekent niet dat iedereen jaar in, jaar uit steeds hetzelfde doet. Zo was de aandacht voor de op het erf aanwezige werktuigen tot nu toe minimaal; daar komt verandering in, aldus Verstand. “Het is tenslotte een boerenerf, als we bezoekers uit de agrarische sector hebben, zijn die daar altijd extra in geïnteresseerd.” Het museum gaat het leven van Boer Kip dus nog completer in beeld brengen.
Naast dat het schuurdak is vernieuwd, is ook de vitrine met archeologische vondsten opgepoetst. “De vondsten zijn zo bijzonder dat de stadsarcheoloog ze graag in de Zutphense collectie wilde hebben. Maar ze komen hier uit de bodem, dus we houden ze liever aan deze kant van de IJssel.” Waarmee Verstand speels refereerde aan de aloude tegenstelling tussen stad en tuindersdorp.
Het museum haakt in op een project van de provincie, die wil dat scholieren meer in contact komen met cultureel erfgoed en daarvoor subsidie beschikbaar stelt. “Vrijwilligers hebben een programma in elkaar gezet en gisteren was de generale repetitie. Kortom, we zijn er klaar voor. Ook met een nieuwe website.”
Wethouder Wannet prees de inzet van de betrokkenen, die er samen voor zorgen dat dit “levend erfgoed” in stand blijft. Hij wees op het specifieke kunstenaarschap van Herman Kip. “Het laat je nadenken over de vraag wat kunst nou eigenlijk is.” Wannet kan de “eigengereidheid” van Kip wel waarderen. “En goed dat die in dit museum zo gedragen wordt. Zeker in de huidige tijd, waarin iedereen naar dezelfde tiktok-filmpjes kijkt en de huizen er allemaal hetzelfde uitzien. Alles is gestandaardiseerd. Maar Boer Kip trok zich er niets van aan en ging zijn eigen weg.”
Verstand raadde de aanwezigen aan om het gastenboek door te bladeren. Daarin staat te lezen hoezeer bezoekers met die eigenzinnige kunstzinnige boer weglopen. Gerrie Willemsen, een van de vrijwilligers, citeerde eruit: “Nadat ik een grote groep door het museum had rondgeleid, schreef iemand van hen in het gastenboek: ‘Dankjewel, Boer Kip, dat ik in je ziel mocht kijken.’ Dat vond ik zo mooi uitgedrukt.”
