'Waarom ik, ik heb niets bijzonders te melden'
Jolien Wilmar heeft vijf jaar voor de pagina Vrouw van weekblad Contact geschreven. Per 1 januari a.s. stopt de pagina. Nu blikt zij terug op de 65 interviews die zij heeft gehouden en wat dit zegt over haarzelf.
Door Alice Koers
Op basis waarvan heb je de vrouwen gekozen?
"Ik zocht naar een grote diversiteit aan vrouwen. Mij interesseert de vraag: “Hoe geef jij je leven vorm? Wat is jouw levensthema?” Wat mij het meest is bijgebleven is dat de vrouw achter de kassa in de supermarkt het meest haar leven op orde leek te hebben: werk, liefde voor haar twee paarden, financiële balans, relatie, kinderen. De tevredenheid die ze uitstraalde vond ik fascinerend. Ze kreeg maandenlang positieve reacties van klanten op haar verhaal in Contact. Mensen bleken het leuk te vinden haar te leren kennen. Daar gaat het toch om, gezien worden, in verbinding zijn."
Is er een grote gemene deler in die 65 interviews?
"Ik streefde ernaar om iets te schrijven waarvan bekenden van de geïnterviewde zouden zeggen: 'Dit wist ik niet van je.' In ieders leven zijn er aspecten die zelfs je naasten niet kent. Ik vraag dan: “Je komt je kantoor binnen, hangt je jas aan de kapstok en dan?" O, dát doe je dus!
Kennisdelen zodat de lezer inzichten uit verschillende vakgebieden meekrijgt, vond ik ook belangrijk. Maar de kern van een interview ging voor mij om de vraag: “Wie ben jij? Wat is je persoonlijke worsteling, hoe ben je hier gekomen? Wat drijft je?”
Vind jij dat jij je leven voor elkaar hebt?
"Ik denk het wel. Ik doe allerlei verschillende dingen: geef workshops portretschrijven aan docenten van primair- en voortgezet onderwijs, ik werk in de verstandelijk gehandicaptenzorg, teken levensverhalen op als nalatenschap en ben correspondent voor het Contact. Ben getrouwd met een geweldige man en moeder van drie fantastische kinderen. Dat ik beroepsmatig zoveel verschillende dingen doe is soms onhandig, maar het past ook bij me."
Wat is je innerlijke motivatie bij alles wat je doet?
"Ik geloof dat ik steeds bezig ben ervoor te zorgen dat iemand inzicht en overzicht over zijn leven krijgt, door samen te kijken naar zijn/haar levensverhaal. Het gevolg is dat iemand zich positief verbindt met zijn eigen verhaal. In de gehandicaptenzorg is mijn drive: hoe kan ik je helpen ontspannen in wie je bent? De spanning is daar soms zo groot dat er stoelen door de kamer vliegen. Dan vraag ik me wel af: wat doe ik hier? Maar ook daar zie ik in de ander een kind van God." Bij deze woorden wordt Jolien emotioneel.
"Zo zie ik dat, dat we kinderen van God zijn en daarin allemaal gelijk aan elkaar."
Wat raakt je nu?
"Ik heb het gevoel dat ik de ander kan zien in wat hij waard is en dat dat is waarom mensen van mij houden."
Word jij echt gezien?
"Ja. En ik denk ook dat ik mezélf nu zie. Ik heb het geluk dat mijn ouders mij ook gezien hebben. We hebben allemaal duizend maskers, die zie ik ook van mezelf. Het is de kunst om elkaar door die maskers heen te zien."
Ben je ontroerd omdat je inziet dat jij daar een rol in kunt spelen?
"Ja, dat klopt. Door goed te luisteren, al interpreteer ik ook. Maar ik weet dat ik goed kan luisteren.
Ik heb in de verslavingszorg en forensische psychiatrie gewerkt. Daar worden mensen behandeld die grensoverschrijdend en/of strafbaar gedrag vertonen, met als oorzaak psychiatrische problemen. Ik ga uit van ieders goede intentie. Dat is geen theorie. Dat geldt ook als iemand stoelen naar mij smijt."
Zo wordt het steeds duidelijker wat de opdracht in jouw leven is?
"Ja inderdaad. Als ik docenten help om portretten van kinderen te schrijven, ben ik ook bezig om mensen te leren de ander te zien. Mijn zelfvertrouwen groeit door de lovende feedback die ik krijg van de leerkrachten. Daardoor durf ik uit te spreken: dit is wat ik kan.
Dat heb ik met de pagina Vrouw ook mogen doen: iemand zichtbaar maken. Daar ben ik super dankbaar voor. Dat ik van het Contact die gelegenheid heb gekregen en dat die 65 vrouwen bereid zijn geweest zich open te stellen. Het is spannend jezelf in het licht te zetten – om te durven zeggen: dit ben ik, dit kan ik.
De vrouwenpagina heeft denk ik bijgedragen aan een emancipatoir proces. Negen van de tien vrouwen die ik benaderde voor een interview zeiden in eerste instantie: waarom ik? Ik heb niets bijzonders te melden. Vrouwen moeten kennelijk een drempel over voor ze op te voorgrond durven treden. Het is niet voor niets de pagina Vrouw in plaats van Man. De dankbaarheid van de vrouwen was achteraf groot."
Je ziet eruit alsof je een marathon gelopen hebt
"Ja, het is behoorlijk inspannend om zo over mezelf te praten, maar het brengt ook rust: dit is wat het is. Dit ben ik. Magisch hoor, dat jij mij helpt door naar me te luisteren en dat ik daardoor tot de conclusie kan komen wat de kern van mijn weg is. We zoeken allemaal onze eigen weg. Ik doe dat super bewust en daarom vind ik het zo leuk om anderen te helpen hun pad te verwoorden."