Vrienden schenken Walburgiskerk portret Zutphense architect
CultuurZUTPHEN - Een Zutphenees geportretteerd door zijn broer, ook een Zutphenees. Kunstzinnige familie: de één (Hendrik Anthonie Ezerman) was architect, de ander (Dirk Gerard) schilder. Vlak voor kerst is het portret onthuld in het grootste Zutphense gebouw van de stad: de Walburgiskerk.
Door Sander Grootendorst
De Vrienden van de Walburgiskerk, zo’n honderd in getal, hebben het werk aangekocht toen het uit een Nijmeegse collectie beschikbaar kwam. Vriendenvoorzitter Arnold Gerritsen overhandigde het woensdagmiddag aan voorzitter Herman Krans van de stichting Walburgiskerk. Samen trokken ze een groen doek van het schilderij, waarmee de overdracht was bezegeld.
Het kunstwerk is op zijn plaats in de kerk, want Hendrik Anthonie (1860-1929) had een belangrijke rol in de langdurige restauratie van de Walburgis in de jaren rond de toenmalige eeuwwisseling. Krans: “De kerk ging in 1594 over van katholieke in protestantse handen. Eind negentiende eeuw was de strijd nog lang niet gestreden. Op de subsidieaanvraag in Den Haag kwam de goedkeuring van de minister, maar die was katholiek en hij stelde als voorwaarde dat de eveneens katholieke architect Pierre Cuypers als supervisor zou worden aangesteld. We zien daar nu nog de mooie gevolgen van.”
Aan de voor- noch aan de achterzijde van het schilderij staat vermeld wie de maker of de afgebeelde zijn. Conservator Christiaan te Strake van Musea Zutphen haalde er een foto bij, die in het tijdschrift van de Historische Vereniging Zutphen is gepubliceerd. Die foto hield hij naast het schilderij. Treffende gelijkenis. “Het is hem hè?”
De architect woonde aan de Oudewand en niet alleen aan panden in die straat heeft hij zijn aandeel geleverd. Te Strake noemde onder meer nog het Ruitershofje en de uitbreiding van het gebouw van de ijzerwarenhandel Brinkmann en Niemeijer op de hoek van de Kattehaven- en de Kuiperstraat.
De naam van de architect is daar vereeuwigd op een hekwerk: De Ezerman.
Hendrik Anthonie had zijn liefde voor het vak van zijn vader, die werkte bij een bouwbedrijf. Oorspronkelijk kwam de familie van het landgoed De Ehze in Almen. Er staat daar nog een boerderij genaamd De Ehzerman. Twee generaties vóór de architect heeft de familie de h uit de achternaam geschrapt, aldus Te Strake. Het aan de naam toegevoegde lidwoord aan de Kattehavenstraat is allicht een verwijzing naar de Almense familiegeschiedenis.
Ook buiten Zutphen was Hendrik Anthonie actief: zo ontwierp hij het kolossale huis De Wildbaan in Leuvenheim. Naast zijn architectonische bezigheden had hij van 1918 tot zijn dood een functie als tweede directeur van de Arbeidsbeurs, een vooroorlogse voorloper van het arbeidsbureau, aldus Te Strake.
Het schilderij komt te hangen in het documentatiecentrum van de kerk, dat toegankelijk is voor publiek. “We zijn er heel erg blij mee”, zei Herman Krans.
De rol van Hendriks schilderende broer Dirk bleef op de bijeenkomst wat onderbelicht. Dirk Gerard Ezerman (1848-1913) was een leerling van Willem van der Worp, ook al een Zutphenees, en hij vervolgde zijn opleiding bij onder anderen de Hagenees Johannes Kachel, waarna hij zich meldde bij de Rijksakademie in Amsterdam. Van beroep werd hij tekenleraar aan een hbs in Rotterdam. Als schilder bekwaamde hij zich in landschappen, stillevens en portretten. Het leverde zijn broer een vakkundig geschilderd portret op, en – meer dan eeuw later – de Walburgiskerk een bijzondere aanwinst.