'Zie de glimlach achter mijn masker, zie ook mijn angst'

21 november 2022, 13:40

Angela Bossenbroek – Ter Maat is een succesvol ondernemer. De winst van haar bedrijf – Favorabel aan de Nieuwstraat 25 – drukt zij niet uit in geld, maar in arbeidsplaatsen. Vorige week nog won ze tijdens het evenement 'Sociaal Ondernemen Werkt', georganiseerd werd door FactorWerk, de award ‘Meest sociale werkgever 2022’. Haar succes maakt haar eenzaam, want bijna niemand weet wat er achter haar gedrevenheid schuilgaat. Daar wil ze in dit interview over vertellen.

Door Alice Koers

Het kantoor van Angela bevindt zich achter de winkel. Eerst kom ik nog door een atelier, waar mensen aan een tafel kerstversieringen zitten te maken. Angela lacht breeduit. "Geweldig hè? Vorig jaar het keurmerk PSO (Prestatieladder Sociaal Ondernemen) trede 3 en 30+ certificaat gehaald en direct al de award gewonnen voor bedrijven waar mensen werken met afstand tot de arbeidsmarkt." Ze kijkt ineens grimmig. "Wat onjuist is. Deze mensen hebben geen afstand genomen van de arbeidsmarkt, de arbeidsmarkt heeft afstand genomen van hén. Zij willen heel graag werken. Maar ze worden aan de kant geschoven."

Graag wil ze het hebben over haar levensloop. "Mensen vinden het zo vanzelfsprekend wat ik doe. Ze zien niet mijn angsten. Er zijn maar weinigen die weten waar ik vandaan kom, dat ik hele bergen heb moeten beklimmen." Angela gaat rechtop zitten en kijkt me aan terwijl ze begint te vertellen.

"Ik ben de twaalfde uit een gezin van veertien. Mijn moeder was altijd thuis, vader werkte. Het was knus en gezellig. Toch gebeurden er dingen waarvan je later denkt dat het niet in de haak is, maar op het moment zelf begrijp je er nog niets van. Dan heb ik het over het feit dat ik door een oom van mijn tweede tot en met mijn twaalfde jaar ben misbruikt. Hij kwam mij samen met mijn tante regelmatig een weekend ophalen, om mijn ouders te ontlasten. Mijn moeder was blij voor mij. Daar kreeg ik meer aandacht dan zij kon geven met het drukke gezin. Toen ik twaalf was zei ik dat ik niet meer mee wilde toen mijn oom en tante me kwamen ophalen. Mijn moeder gaf me van schrik een klap in mijn gezicht. “Je bent ondankbaar” zei ze. Niet wetend wat ik haar pas op mijn zestiende heb kunnen vertellen. Het was een complexe situatie, want ook mijn tweelingzus was erbij betrokken. Uiteindelijk is het tot een rechtszaak gekomen. Mijn oom kreeg vijf jaar celstraf. Ik heb er een ernstig identiteitsprobleem aan overgehouden. Voelde me onnoemelijk eenzaam, leed aan stemmingswisselingen."

"Toen de rechtszaak achter de rug was, ben ik getrouwd, kreeg twee kinderen. Ik was onrustig en bleef ongelukkig. Ik ben gescheiden, ontmoette mijn huidige man, Cees. Bij hem kwam ik tot rust, ik voelde me beschermd. Daardoor kon alle ellende naar boven komen. Eerst werd ik depressief, ben een aantal maanden thuis geweest, kon me herpakken, ging weer aan het werk. Werkte 60 uur in de week, raakte zwanger, deed een opleiding. Dat ging natuurlijk niet goed. Zeven maanden na de bevalling draaide ik door, belandde in een manie. Diagnose: bipolair type 1. Na een poging tot zelfdoding werd ik in Winterswijk bij GGNet opgenomen. Dat duurde zeven dagen, waarna ik werd overgeplaatst naar GGNet in Zutphen. Na drie dagen moest ik weer naar huis, want ik werd zelf hulpverlener. Ben thuis met hulp gaan herstellen. Het was niet makkelijk. Ik had het gevoel door de maatschappij niet begrepen te worden, er werd een stempel op me gedrukt, ik werd angstig en schaamde me diep. Ik durfde veel dingen niet meer. Gelukkig heb ik fijne behandelaars gehad en het geduld en de onvoorwaardelijke liefde van Cees, met wie ik goed aan mijn herstel kon werken."

"In 2008 kreeg ik problemen met lopen – ik bleek aan een progressieve spierziekte te lijden en kwam in een rolstoel terecht. Na twee jaar intensieve revalidatie lukte het me om 25 meter te lopen. De ziekte ervaar ik als mijn redding. Mijn bipolariteit raakte op de achtergrond. Nu had ik iets dat maatschappelijk gemakkelijker aanvaard werd. Twee van mijn drie kinderen hebben dezelfde spierziekte als ik, gelukkig nog niet progressief, maar het lopen gaat moeilijk. Deelname aan de maatschappij zal niet gemakkelijk voor hen zijn. Dat is één van de redenen waarom hebben Cees en ik Favorabel opgericht. Ik wil met mijn bedrijf hen iets nalaten, zodat ze niet aan de kant komen te staan."

"Ik ben geen ondernemer. Ben gewoon begonnen om arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een beperking. Toen ik me samen met Cees inschreef bij de Kamer van Koophandel, mijmerde ik hardop. Ik wist dat Nieuwstad 25 vrij zou komen en zei dat dat een perfect pand zou zijn. Op 1 mei 2018 kregen we de sleutel. Met een groep mensen hebben we het helemaal opgeknapt en gingen op 1 oktober open. Onze wervingstekst: 'Heb je een beperking, zoek je een dagbesteding, wij gaan op zoek naar jouw speciale mogelijkheden.' We gingen voor de maatschappelijke winst. Met de erfenissen van onze beide moeders hebben we de zaak opgezet, zonder subsidies of andere donaties. Alles wat we verdienen gaat terug in het bedrijf, we leven van het pensioen van Cees. Ik word rijk van de glimlach van de medewerkers, van hun voldoening."

"Mijn derde hartinfarct kreeg ik in 2021. Ik ben maar één week thuisgebleven. Dit is mijn roeping, mijn passie, hier ben ik op mijn best, niet in mijn eentje zielig thuis. Met al onze beperkingen en talenten zijn we een topteam. Er zijn mensen met een verstandelijke beperking, een hoog IQ, lichamelijke problemen, gedragsproblematiek. Hier geldt de mens en wat hij kan. De meesten hebben een arbeidscontract volgens de CAO, een werkervaringsplek of komen voor een zinvolle dagbesteding. We zijn een tweede thuis voor iedereen. De meeste medewerkers zijn er al vanaf het begin, en er komen wel steeds nieuwe bij. Als dit hier te klein wordt, beginnen we gewoon ergens anders in een tweede pand. Daar heb ik al ideeën over. Heb het pand zelfs al in gedachte, het is vlakbij. En binnenkort komt hier achterin een Gasthuis waar men koffie/thee, ontbijt of een lunch kan gebruiken. Daarmee bieden wij nieuwe werk- en leermogelijkheden."

'Als je maar
gelooft in je
eigen kunnen
en je omringt
met de juiste
mensen, kun je
alles bereiken'

"Een tijdje geleden ben ik gefilmd door Pim Helmich voor het project Gasthuis Favorabel. Bij het zien van de film zag ik mezelf door de ogen van anderen." Angela wordt emotioneel. "Wat ik heel normaal vind, bleek best bijzonder te zijn. Voor het eerst kon ik echt trots zijn op mezelf. Als je maar gelooft in je eigen kunnen en je omringt met de juiste mensen, kun je alles bereiken. Nu kan ik over mijn geheimen praten, ben ik niet meer eenzaam. En die jas van schaamte heb ik eindelijk uit kunnen trekken."