Tiana Wilhelm: 'Edith Meijering had een enorme drive'
ZUTPHEN - Nog een paar weken, dan vertrekt directeur Tiana Wilhelm van de Zutphense Musea officieel. “Een gek gevoel”, zegt ze. “Ook omdat het nog gewoon even druk is als altijd.” Wilhelm is in functie sinds 2008 en maakte de grootscheepse verhuizing mee van Stedelijk Museum en Museum Henriette Polak naar de Hof van Heeckeren.
Door Sander Grootendorst
Afscheid neemt Wilhelm met een eigen expositie, getiteld Niets gaat verloren. Een persoonlijke keuze uit de vele aanwinsten gedurende haar periode als directeur. Er is – eigenlijk vanzelfsprekend – een werk van Edith Meijering bij. “Een schilderij dat we geschonken hebben gekregen. Op de achterkant staat: Corona 2020. Dat maakt het meteen actueel.”
Na haar aantreden in Zutphen maakte Wilhelm al gauw kennis met Meijering. “Ze was een heel opvallende persoonlijkheid. Bij de opening van een expositie – bijna altijd was ze daarbij aanwezig – sprak ze me aan. Van het een kwam het ander. Edith en ik hielden contact, zowel binnen als buiten het museum. In 2009 heb ik een tentoonstelling van haar geopend in Arnhem. Ben me toen meer in haar werk gaan verdiepen. Het raakte me, ik vond het heel mooi.” Hoe dat ‘heel mooi’ nader te omschrijven? “Ik vind het intrigerend wat ze maakt. Je wordt uitgenodigd goed te kijken: wat zie ik nou eigenlijk? Centraal staat het begrip ‘metamorfose’. Het overgaan van het ene naar het andere komt vaak terug. Soms letterlijk: een mens wordt dier – of andersom. Maar ook in de serie over haar ouders met als thema: het voorbijgaan.”
Meijering schuwde het experiment niet. “Ze hield ervan om steeds nieuwe paden te verkennen. Daar kon ze zich dan helemaal op storten. Je kunt zeggen: haar ontwikkeling was een beetje wild. Als je door haar nalatenschap gaat, dan zie je dat het veel uitproberen is: hoe werkt dit, hoe werkt dat?”. Een voorbeeld: “Ik weet nog dat we prachtig werk van haar hadden hangen met plastic als ondergrond. Je kon dus twee kanten van de afbeelding zien. Wat goed paste bij haar thematiek. Fantastisch materiaal, dat plastic, zei Edith. Maar het bleek snel te vergaan, ze is daar dus mee gestopt.”
De museumdirecteur had het gevoel dat Meijering “steeds meer haar sterke punten vond en daar echt iets mee deed”. "In het werk dat ze in Noorwegen heeft gemaakt, zie je een bepaalde rust ontstaan. Niet dat ‘rust’ beter is dan wild, maar het werd wat consistenter.”
Meijering wist op geheel eigen wijze het ‘lieflijke’ te combineren met het ‘gruwelijke’, zegt Wilhelm. De balans sloeg nooit naar een van beide zijden door, het bleef een tweestrijd. “Dat was Ediths kracht, ze ontleende er een enorme drive aan.” Daarnaast, of in het verlengde daarvan, had Meijering “een grote behoefte om met de wereld te delen wat ze maakte”. Het bleek onder meer uit de actieve manier waarop ze het uitventte op Facebook. “Dat noemde ze ook wel: haar baan ernaast.”
Het museum bereidt een overzichtstentoonstelling van Meijerings werk voor die in 1923 te zien zal zijn. Maar eerst is er eind november in haar atelier aan de Kolenstraat een verkoopexpositie. Wilhelm: "Edith was een ‘Zutphense' kunstenaar in de zin dat ze hier woonde en werkte. Haar ambities gingen echter veel verder dan de gemeentegrenzen, ze liet zich niet inperken. Ook buiten Zutphen werd ze steeds bekender. Ik denk dat ze nog een hele weg had kunnen gaan. Postuum is dat natuurlijk alsnog mogelijk, de grote expositie volgend jaar draagt daar weer aan bij. Maar het is ongelooflijk jammer dat ze het zelf niet meer kan meemaken.”