'Ieder mens heeft me wat te leren'
“Het is fijn om langere tijd met iemand op te trekken. Er voor iemand zijn, het verschil maken in iemands leven.” Dat ervaart Francien Nagelkerke in haar rol als mentor voor mensen die zelf niet goed besluiten kunnen nemen.
Door Alice Koers
We hadden ons verheugd op een terrasje in de zon met koffie en appeltaart. Helaas gaat de plek waar we hebben afgesproken, De Beren in de Noorderhaven, vandaag een paar uur later open. Dus vertrekken we naar mijn tijdelijke stek, om de hoek. Wel koffie, geen appeltaart.
Kun je iets over jezelf vertellen?
“Ik ben van oorsprong psychiatrisch verpleegkundige van beroep. Heb in nagenoeg alle disciplines gewerkt. Jarenlang in klinieken. Later ben ik ambulant begeleider geworden, dat paste prima bij me. Aan de andere kant, in welke tak van sport ik ook heb gewerkt, ik vind mensen in elke hoedanigheid altijd interessant. Ik zie het als een uitdaging om mensen zelf na te laten denken en uitvinden wat ze willen in het leven, hun motivatie en wat hen tegenhoudt om in actie te komen.
Na twaalf jaar ambulant werken ging ik met pensioen. In mijn werk ben ik nogal grenzeloos zodat ik eerst een jaar moest uitrusten. Daarna ben ik gaan kijken naar mogelijkheden om weer iets te gaan doen. Er kwam een advertentie voorbij van Mentorschap Nederland, die me direct aansprak."
Hoe word je mentor?
“Een mentor wordt aangesteld door de rechter. Mentorschap NL krijgt het mentorschap en de vrijwilliger krijgt het mandaat om de cliënt te vertegenwoordigen. Daar gaat wel een traject aan vooraf. Je begint met een opleiding die verzorgd wordt door Mentorschap Nederland. De coördinator van een regio zoekt een passende match tussen cliënt en vrijwilliger. Dan volgt een traject van kennismaking met de cliënt en haar/zijn omgeving. Het is uiteraard heel belangrijk om een klik te hebben. Zeg je van beide kanten dat je samen verder wilt, dan gaat het mandaat in.”
Wat doe je als mentor?
“Het mentorschap ligt in het verlengde van mijn werk als ambulant begeleider. Dat bleek in het begin ook wel een spanningsveld. Ik ben niet meer de begeleider van de cliënt. Mijn taken liggen nu op het vlak van regelen dat de persoon de zorg krijgt die nodig is in overleg met zorgverleners en behandelaars. Contact houden met de betrokkene en met de familie als die er is.
Ik ben begonnen met één cliënt en heb er inmiddels drie. Drie mensen met elk een andere achtergrond en in een verschillende levensfase. Ik vind het boeiend dat er verschillen in aanpak zijn. Oudere mensen hebben behoefte aan een zo fijn mogelijk leven. Als je jong bent, wil je je nog ontwikkelen. Mijn cliënte wil nog dingen uitproberen. Ook als we denken dat het misschien fout zal gaan mag dat dan. Dit hoort immers bij leven en levenservaring opdoen.
Ik vind dat ik heb geboft met mijn cliënten, het zijn fijne mensen. Onder andere heb ik te maken met GGNet en daar werk ik fijn mee samen. Er zijn fijne begeleiders. Natuurlijk maken we soms fouten, maar allemaal hebben we hart voor mensen en stellen we de mens centraal.”
Het is voor iemand met jouw achtergrond een kleine stap om mentor te worden. Is het nodig om een bepaalde ervaring of opleiding te hebben?
“Nee, absoluut niet. Wat je nodig hebt is respect voor mensen en hen een eigen mening gunnen. Een drive om het verschil te willen maken in iemands leven. Er zijn meerdere soorten cliënten: uit de psychiatrie, dementie, verstandelijke beperking en verslaafden. En bij de ene cliënt ben je drukker als bij de ander, vooral als er wat gaat veranderen.
We worden verplicht geschoold door Mentorschap NL en hebben een coördinator als aanspreekpunt. Je doet het met elkaar, staat er nooit alleen voor. Er worden ook cursusmiddagen georganiseerd. Daar tref je collega-mentoren, wat heel fijn is, want je kunt er ervaringen uitwisselen."
Hoe vul jij je mentorschap in?
"Ik zie mijn cliënten eens in de twee à drie weken. Heel leuk vind ik het om dan iets met ze te gaan doen. Een terrasje pakken, een eindje wandelen of autorijden, een patatje eten. Afhankelijk van wat iemand leuk vind. Een van de mensen gaat binnenkort verhuizen, daar ben ik straks wat drukker mee. Mijn uitdaging is steeds om uit te vinden wat de wens is van die persoon. Op zich heb ik het heel gemakkelijk omdat ik mensen heb die al helemaal door de zorg zijn ingebed. Als je bijvoorbeeld iemand hebt waarvoor nog van alles geregeld moet worden ben je veel drukker. Ook als je een cliënt hebt die wilsonbekwaam is en zich niet kan uiten, ben je drukker om uit te zoeken waar diegene zich goed bij voelt."
Waarom zouden mensen mentor willen worden?
"Het is fijn om langere tijd met iemand op te trekken. Er voor iemand zijn, het verschil maken in iemands leven."
Hoe ervaart de cliënt het om een mentor te hebben?
"Heel verschillend. Voor de een ben ik een maatje, voor de ander moet ik stante pede alles oplossen. Ze ervaren het als positief dat ik naast hen sta en niet zomaar uit ga maken wat ze moeten doen. Een jonge cliënt die graag haar vleugels wil uitslaan, wat haar familie moeilijk vindt, dan luister ik wel naar de familie maar de wens van de cliënt gaat voor. We kijken samen hoe we dit kunnen bewerkstelligen. Natuurlijk kijken we eerst naar wat haar motivatie is waarom ze dit wil en dan pas komt de volgende stap. Hoe krijgen we het voor elkaar?"
Het is leuk om te zien dat je naarmate het interview vordert steeds enthousiaster wordt.
"Ik vind het dan ook fantastisch om te doen. Mijn lijfspreuk is: Ieder mens heeft me wat te leren."
Geïnteresseerden die meer willen weten, kunnen terecht op de website.