Luxorlezing over de vrouwelijke blik in film
ZUTPHEN - In de aanloop naar Internationale Vrouwendag organiseert Luxor op zaterdag 5 maart een lezing over de ‘female gaze’, de vrouwelijke blik, als tegenhanger van en reactie op de veelbesproken ‘male gaze’. De lezing wordt gegeven door Henriëtte Poelman, artistiek leider en hoofdprogrammeur van het Internationaal Filmfestival Assen | Vrouw & Film.
Tijdens de lezing belicht Poelman de traditionele (gender)rolpatronen in films, en hoe deze beetje bij beetje veranderen nu er in navolging van Agnès Varda en Chantal Akerman meer vrouwelijke filmmakers ten tonele verschijnen. Ook gaat ze in op allerlei vragen die bij het thema om de hoek komen kijken.
Rolpatronen
Aannames en automatismen hebben grote invloed op ons gedrag en het beeld dat we hebben van onszelf en elkaar. We worden opgevoed en ontwikkelen ons in relatie tot de wereld om ons heen. Wat we zien, dat vinden we normaal. En vaak staan we daar niet bij stil. Films spelen daar een belangrijke rol in. Wat zien we eigenlijk in film en hoe vormt dit het beeld van onszelf en elkaar? De maatschappelijke disbalans tussen man en vrouw is nog steeds een feit, en werkt door in media en in de filmwereld. Met dank aan drie emancipatiegolven zijn er zeker zaken veranderd en verbeterd. Traditionele (gender)rolpatronen herkennen we en passen we steeds vaker aan, spelen ermee in film en media en keren ze om. Maar hoe groot de invloed van deze patronen precies is, is niet altijd even zichtbaar.
Identificatie
In een film is de hoofdpersoon degene met wie je je identificeert. Dit personage maakt een ontwikkeling door en staat aan het einde van de film anders in het leven dan hoe hij begon. ‘Hij’, want dit personage is in verreweg de meeste gevallen een man. Het vrouwelijke personage heeft een bijrol en staat in relatie tot deze man: ze is zijn moeder, dochter, vrouw, geliefde of het (al dan niet onbereikbare) object van zijn verlangen. Deze standaard genderverdeling op het scherm maken wij ons als kijker eigen. We kijken er niet van op, en kijken met het mannelijke personage mee. Ook als vrouwelijke kijker zijn we niet anders gewend. Is dat (niet) vreemd? Erg?
Wat is female gaze?
De female gaze onderzoekt niet alleen hoe mannen vanuit deze default modus naar vrouwen kijken, of hoe vrouwen naar andere vrouwen kijken, maar neemt ook de invloed mee die dit heeft op hoe vrouwen naar zichzélf kijken. Is de female gaze een nieuwe filmtaal? Is het een andere manier om verhalen te vertellen? Is het hetzelfde als het vrouwelijk perspectief? Is het inclusief of sluit het uit, zoals de mannelijke blik waar het nou net zoveel moeite mee heeft?
Zaterdag 5 maart van 10.00 tot 17.00 uur. Houtmarkt 64 in Zutphen. Kosten 45 euro (inclusief lunch, met een minimum van tien deelnemers). Aanmelden via de website.
