Huzarenstukje aan Boom­­pjeswal: 130 jaar oude monumentale woning nu gasloos

18 januari 2022, 13:43

Huzarenstukje aan Boom­­pjeswal: 130 jaar oude monumentale
woning nu gasloos

ZUTPHEN - Tegen de verwachting van de gemeente in zijn Stijn van Wely en zijn vrouw Marre Walter erin geslaagd hun negentiende-eeuwse woning aan de Boompjeswal in Zutphen van het gas te halen. Het pand, een gemeentelijk monument, wordt sinds kort door een warmtepomp verwarmd. De bewoners kunnen hun geluk niet op.

Door Rudi Hofman

Na een lang proces van het verduurzamen van hun woning, dat in 2009 begon met de plaatsing van sterk isolerend Van Ruysdaelglas op de begane grond, zetten Stijn en Marre onlangs de kroon op hun project door de in hun tuin geplaatste warmtepomp in werking te stellen. 

Daarvoor had een Liander-medewerker volgens Stijn verbaasd gereageerd toen hij het uit circa 1890 stammende pand betrad om het van het gas af te sluiten. “Ik denk dat we de eerste in Zutphen en omgeving zijn die een gasloze negentiende-eeuwse woning hebben. Van de gemeente kregen we destijds te horen dat dit ons nooit zou lukken. We moesten het maar uit het hoofd zetten. Toch is het ons gelukt.”

Forse investeringen
De stapsgewijze verduurzaming van de woning heeft flink wat voeten in aarde gehad doordat de gemeente bepaalde eisen stelt aan het aanpassen van een monument. Het proces heeft van de bewoners ook forse investeringen gevergd.

Stijn: “De overheid stelt dat de verduurzaming van een doorsneewoning ongeveer 40.000 euro kost. Wij hebben hierin meer dan het dubbele van dit bedrag gestoken. Alleen het nieuwe type waterpomp kostte inclusief installatie al 28.000 euro. Hiervan kregen we 4.000 euro aan subsidie terug. We hebben dit ervoor over, omdat we allebei voor de overheid werken en een zekere voorbeeldfunctie hebben. Daarnaast zijn we zelf ook erg gemotiveerd om de aarde zo min mogelijk te belasten. We rijden beiden ook elektrisch.”

Klankkast
De zoektocht naar een geschikte warmtepomp begon eind 2019. Stijn: “Het geluidsaspect was hierbij heel belangrijk. Wij hebben een kleine tuin en willen onze buren niet tot last zijn. Een warmtepomp kan in deze omgeving met schuttingen en gevels een klankkast van jewelste zijn.” Marre vertelt dat zij in die periode door de wijk is gelopen om met haar Apple Watch het aantal decibellen te meten dat warmtepompen aan geluid produceren. “Bij sommige was dat wel 59 decibel (vergelijkbaar met het geluid van een wasmachine of airco, red.).”

Halle
Uiteindelijk kwam Stijn in zijn speurtocht uit bij een bedrijf in Halle dat bereid was een warmtepomp van het Duitse merk Weishaupt/Monarch te installeren. Twee monteurs zijn hier tien dagen mee bezig geweest. Het warmtepompgedeelte in de tuin is uniek door de scheiding van compressor en condensor. De compressor - formaat forse wasmachine - is naast een warmwaterboiler in de kelder geplaatst en even verderop staat nog een buffervat.

Door deze gescheiden opstelling is het geluidsniveau van de warmtepomp zeer minimaal. Stijn en Marre hebben geen enkele klacht uit de buurt ontvangen. Sterker: buren tonen juist veel interesse in de mogelijkheden om hun eigen negentiende-eeuwse huis ook van het gas te halen. Zij hebben Stijn gevraagd hen hierover binnenkort te informeren.

Vacuümglas
In 2006 namen Marre en Stijn hun intrek in de monumentale woning aan de Boompjeswal 17. Drie jaar later zetten zij, zoals eerder gemeld, de eerste stap wat betreft de verduurzaming. Daarna volgden diverse andere stappen waaronder in 2021 de plaatsing van zeer goed isolerend maar ook prijzig vacuümglas op de bovenverdieping en het optimaal isoleren van de zolder.

Nu ook ‘operatie-waterpomp’ is geslaagd, gaat het echtpaar de komende tijd genieten van het resultaat van hun inspanningen en kunnen zij heerlijk comfortabel én duurzaam wonen. Groene stroom betrekken zij van ZutphenEnergie. “Ik denk dat ons pand nu wel in aanmerking komt voor een A-energielabel”, zegt Stijn van Wely niet zonder trots.

KADER:

Directeuren installatiebedrijf en bouwbedrijf blikken terug op bijzonder project in binnenstad

Bij Stijn en Marre thuis werkten monteurs van Bosman Installatietechniek uit Halle eind vorig jaar voor het eerst met een warmtepomp van Weishaupt/Monarch. Volgens directeur Arjan Wagenaar is deze uniek, omdat de compressor er apart bij zit. Bij andere warmtepompen zit die samen met de ventilator en condensor in dezelfde behuizing. “Door de compressor in de woning te plaatsen, hoor je bij dit Zutphense gezin alleen heel zacht de ventilator”, zegt Wagenaar. Naast het type warmtepomp vindt de directeur het bijzonder dat een negentiende-eeuwse woning in de binnenstad volledig is verduurzaamd. “Zelf installeren we bijvoorbeeld bij woonboerderijen in het buitengebied regelmatig warmtepompen, maar bij een monumentale woning in het stadscentrum was dit voor het eerst.”

Eerst isoleren
Voordat je überhaupt over de aanschaf van een warmtepomp gaat nadenken, moet je eerst de schil van je woning heel goed isoleren. Dit advies geeft Marco Brock van Bouwbedrijf W Brock in Zutphen iedereen mee. Brock kijkt met plezier terug op de door zijn bedrijf uitgevoerde werkzaamheden in en aan de woning aan de Boompjeswal 17: “Het pannendak is door ons gerestaureerd met hergebruik van alle oude pannen en we hebben daar hoogwaardige isolatie aangebracht. In een eerder stadium namen we ook de achtergevel en monumentale serre onder handen. Beide zijn verduurzaamd met dubbel glas. Het was een bijzonder project. We zijn als bouwbedrijf gespecialiseerd in restauratiewerkzaamheden en kleinschalige nieuwbouwprojecten.”

KADER 2: Een warmtepomp haalt warmte uit lucht, water of aarde. Deze omgevingswarmte wordt via koeltechnologie opgewaardeerd. Door toepassing van diverse technologieën heeft een warmtepomp een laag verbruik. Zo kan men 3 à 6 kW warmte opwekken met 1 kW elektriciteit (bron: warmtepompaanbieders.nl).