Ondergronds brengen van de kabels: hoogste prioriteit
Bij een aanvaring met een schip, een verkeersongeval of het verdwijnen van een voorziening kan iedere burger zich een voorstelling maken. Dat willen we niet! De gevaren van stikstof, CO2, fijnstof of elektromagnetische straling zijn veel moeilijker voor te stellen en krijgen daarom vaak een veel lagere prioriteit. Zo ook vanaf 2002 tot heden in Zutphen. Verfraaiing van de Deventerweg, de IJsselkade, de Hanzehof, het Plein, de Jeugdzorg, allemaal gingen ze vóór. En daarom heeft de Rijksoverheid in 2019 een wet ingevoerd die de gezondheid en veiligheid van inwoners moet beschermen tegen de gevaren van bovengrondse hoogspanningsleidingen. De wet Voortgang Energie Transitie (2019) gebiedt de Rijksoverheid, de provincies en gemeenten en de energie-aanbieders in Nederland het nodige te doen om bij te dragen aan het tegengaan van gevaarlijke energietransities. Het voorzorgbeginsel is van toepassing in nieuwe situaties én in bestaande situaties met bovengrondse hoogspanningskabels in bevolkingskernen. Vóór 2030 moeten in risico-gemeenten de kabels onder de grond. “Geen geld” is geen argument, de wet is zo gemaakt dat alle risico-gemeenten in Nederland kunnen verkabelen. Inmiddels heeft ook de provincie Gelderland toegezegd financieel te willen bijdragen. Zutphen is één van de gevaarlijkste in Nederland en moet verkabelen. Er is geen keus: “gaan we verkabelen of toch maar niet omdat er andere prioriteiten gesteld worden.” Nalaten om te verkabelen is nalaten om zorg te dragen voor meer dan 1000 verblijfseenheden in de buurt van hoogspanningskabels. In juridische zin raakt dat aan de mensenrechten zoals het recht op leven en het recht op ongestoord gezinsleven (artikel 2 en artikel 8 Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens). Moeten wij ook de gang naar de rechter maken om de bescherming van onze rechten af te dwingen? Wanneer valt het kwartje?
Gemmie ten Velde, voorzitter Stichting WarnsveldZutphenHoogspanningsVrij; Wil van Uden, voorzitter Stichting Rivier, Dorp en Stad op één Lijn; Hans Grotenhuis, voorzitter Stichting Waardevol Warnsveld; Rik van Reekum, bestuurslid Zutphen Energie; Initiatiefgroep Zutphen Ontspant, www.zutphenontspant.nl