De Schilderswijk in Zutphen. Foto: PR
Boek geeft Joodse bewoners Schilderswijk gezicht
ZUTPHEN - Met het boek Joodse bewoners in de Schilderswijk geven Zutphense inwoners verdwenen Joden uit hun wijk een gezicht. Het gebonden boek is vanaf 20 april te koop.
Door Alize Hillebrink
In de Schilderswijk woonden voor de oorlog zo’n 15 Joodse gezinnen, waarvan het merendeel tijdens de oorlog werd vermoord. Met buurtbewoners startte Corinne Abbas in 2020 een zoektocht naar hun levens. Zo ontdekken ze dat op de Rembrandtstraat 13 tijdens de oorlog het echtpaar Heilbronn woonde. Veehandelaar Alexander Heilbronn en zijn vrouw Rika Nathans. Op 29 juli 1940 werd hun dochter Regina geboren. Begin oktober 1942 wordt het gezin op transport gesteld naar Westerbork. Op 12 oktober 1942 worden Rika en Regina vermoord in Auschwitz. Alexander wordt op 31 januari 1943 vermoord in Auswitz.
Zoektocht naar verdwenen namen en gezichten
Op zoek naar de verdwenen namen en gezichten van de Joodse inwoners uit hun wijk sluiten steeds meer buurtbewoners zich aan. Een zoektocht naar verhalen - het werd tevens de ondertitel van het boek. Na enkele maanden voegt NRC-journalist Menno Tamminga zich bij hen. “Soms vonden we geen informatie, in andere gevallen kwamen we in contact met nabestaanden die ons van meer informatie en foto’s konden voorzien,” vertelt Abbas.
De Joodse bewoners van 17 adressen kregen een plek in het boek. Elk adres met een eigen hoofdstuk. Naast de namen en de achtergrond van de Joden geeft het boek een fraai inkijkje in het leven van de Joden in de wijk in en rond de tweede wereldoorlog. Hoe mensen werkten, hoe kinderen naar school gingen, totdat het niet meer kon. In het boek worden onderwerpen als de Joodse school, Duitse vluchtelingen, Razzia’s, de Spoorwegstaking en de onteigening van Joods vastgoed apart besproken. “Het boek is een eerbetoon aan alle Joodse bewoners die tijdens de oorlog zijn vermoord,” zegt Abbas. “We hopen hiermee een bescheiden bijdrage te leveren aan het doorvertellen van hun verhalen. Niet om in het verleden te blijven hangen, maar omdat ze niet vergeten mogen worden.”
21 Stolpersteine
Als eerbetoon aan de Joodse bewoners hopen de Schilderswijkers bij alle adressen waar Joden hebben gewoond een Stolpersteine te leggen. Abbas: “Met crowdfunding hebben we 1560 euro opgehaald en de Historische Vereniging heeft nog 500 euro toegezegd.”
'Heel bijzonder
dat we de
Stolpersteine
zelf mogen
leggen'
Inmiddels zijn 21 Stolpersteine besteld bij kunstenaar Gunter Demnig, de founding father van de Struikelstenen, zoals ze ook wel worden genoemd. De traditie wil dat Demnig de stenen waar ook ter wereld persoonlijk plaatst. “Dit jaar gaat dat vanwege corona niet lukken,” zegt Abbas. “Wel jammer, maar nu mogen we zelf de stenen leggen, dus dat is ook wel weer heel bijzonder.” Abbas verwacht de stenen volgende week. “De bedoeling was om ze op 20 april te plaatsen, maar vanwege de coronamaatregelen is dat uitgesteld tot een nadere te bepalen datum.” De stenen krijgen een plek in de Ruysdaelstraat, Rembrandtstraat en Frans Halslaan.
Het boek: Joodse bewoners in de Schilderswijk, een zoektocht naar verhalen, gelijmd gebonden, 83 pagina’s, verschijnt 20 april, kosten: 10 euro. Reserveren kan via schilderswijk75jaar@gmail.com
[APART KADER]
Oproep
De inwoners van de Schilderswijk zijn op zoek naar mensen die willen helpen met het leggen van de Stolpersteine, muzikanten die dit muzikaal willen omlijsten en mensen die ervaring hebben met het maken van educatief materiaal, een podcast of een wandeling willen organiseren rond dodenherdenking. Een oproep hiervoor is ook geplaatst op de website van de Zutphense Uitdaging. Voor meer informatie: Corinne Abbas, tel. 06 30503303
