Zutphen op z'n stilst

ZUTPHEN - Het afgelopen jaar is Zutphen steeds stiller geworden. En sinds de Avondklok is het er stiller dan ooit. Alize Hillebrink ging de straat op. “In de stilte klinkt elk geluid harder.”

Door Alize Hillebrink

In tegenstelling tot de relschoppers en vandalen die na de invoering van de Avondklok op 23 januari in actie kwamen, voelde ik mij gelaten. Ik ben op dat tijdstip toch altijd binnen, dacht ik bij mezelf. Maar mijn nieuwsgierigheid werd ook gewekt: hoe zou het zijn met niemand op straat? Geen auto’s, geen mensen, niks. Ik dacht terug aan afgelopen zomer toen ik op de Zutphense markt stond en me verbaasde hoe stil het was. Het afgelopen jaar is de stad steeds stiller geworden. Hoe stil zou stil nu zijn? Ik moest het ervaren, meemaken, ondervinden. Dit historische moment. Dus ging ik de straat op.

Het is 20.45 uur en het Poortersklokje luidt indringend. De waarschuwingsroep dat de poorten van de stad sluiten stamt nog uit de middeleeuwen en klinkt nog altijd dagelijks om 21.45 uur. Vanwege de Avondklok heeft de gemeente Zutphen het luiden een uur vervroegd.

Via de Lange Hofstraat loop ik het centrum in. Een politieauto rijdt voorbij. Het is 20.50 uur en door de ramen van het gemeentehuis zie ik de handhavers zich gereedmaken; fluorescerende kogel- en steekwerend vest worden over de schouders geslagen. Met grote snelheid passeert een personenauto over het natte granieten wegdek. Twee jongens op de fiets. Een voordeur wordt dichtgetrokken. Bij de ingang van restaurant Efeze zie ik twee mannen. Ze praten. In de stilte klinken geluiden harder. Ze kijken naar mij zoals ik naar hen kijk.

Het water van de fontein op de Houtmarkt klatert. Nooit eerder is me opgevallen dat dat water zo hard klinkt. Het is 21.05 uur. Een drietal fietsers en een wandelaar. Ik krijg het vermoeden dat er mensen zijn die het met de Avondklok niet zo nauw nemen. Ach, 21.05 uur kan nog wel. 21.10 uur, daar kun je ook nog mee weg komen. 21.15 uur wordt het lastiger.

Op de Berkelsingel neem ik de stilte opnieuw in mij op. Ik loop midden op de rijbaan, maar zodra er een auto aankomt verplaats ik weer braaf naar de stoep. Het stalen ding op wielen doet haast futuristisch aan.

Over het Stationsplein rijdt een politiebusje. Het is 21.20 uur. Ter hoogte van de Marstunnel zie ik dat de dienders bij de benzinepomp staan te tanken. Ik hoor gelach en een mannenstem. Met de werkgeversverklaring van de Rijksoverheid waarop staat dat ik hier mag zijn, op dit tijdstip, voel ik mij veilig. Tot ik me realiseer dat ik mijn ID-kaart niet bij me heb. Hoe kan ik bewijzen dat ik het ben die op die papieren staat? Ineens voel ik me minder zeker. Het busje start en ik loop achter het wederopbouwmonument van Titus Leeser langs. Op dat moment besef ik dat ik volop in de schijnwerper van het monument loop.

Het busje komt in beweging en maakt een scherpe draai richting de IJsselkade. Mijn kant op. Met flinke vaart rijdt het langs en stopt ter hoogte van de Marspoortstraat. Opgelucht haal ik adem als ik zie dat een een personenauto staande wordt houden. Door het bestuurdersraampje wordt een vel papier overhandigd. De agenten lezen de tekst met hun zaklampen. De auto mag doorrijden. Ik kijk richting de agenten en prevel een groet, maar ze groeten niet terug. In de Marspoortstraat valt me pas echt op hoe wezenloos stil het is. Over de stoep van de Berkelkade schuifelt een oudere dame. Haar hondje volgt met tegenzin.

Het is 21.45 uur. Opnieuw besef ik hoe stil het is op straat. Echt stil. En opeens word ik mezelf gewaar. Mijn voetstap, mijn ademhaling, de koude, vochtige lucht die in mijn wangen prikt. Mijn vingertoppen tintelen en ik ril. Wat doe ik ook op dit tijdstip en met dit weer, helemaal alleen op straat? Nou ja, bijna alleen. In de verte zie ik nog een maaltijd-bezorgscooter voorbij rijden.