De St. Janskerk in volle glorie. Foto: Stichting Vrienden St. Jan
‘Ga respectvol om met kerk en voorouders’
Vrienden St. Jan Zutphen verwerpen plan nieuw parochie- gebouw
Door Eric Klop
ZUTPHEN – Het bestuur van de parochie HH Twaalf Apostelen wil gesteund door de gemeente pal tegen de noordoostzijde van de Zutphense St. Janskerk een nieuw parochiecentrum realiseren. De Stichting Vrienden van St. Jan Zutphen verzet zich fel tegen de plannen die reeds uitgewerkt ter tafel liggen. “Zo ga je niet met een historisch monument om. Je moet daar zuinig op zijn.”
Volgens voorzitter Willibrord Wedemeijer gaat de beoogde nieuwbouw onder meer ten koste van een der middeleeuwse kerkmuren. “De plannen spreken van een rechtstreekse verbinding tussen parochiecentrum en kerk, zodat daarin een groot gat moet worden gehakt. Onvoorstelbaar! Ook zou de archeologische waarde van het plein waarop het nieuwe pand verrijst met voeten worden getreden. Hier was ooit het kerkhof van de St. Jan. Onze voorouders liggen er begraven. Daar moet je respectvol mee omgaan.”
Wat de stichting verder stoort is dat de hoogte van het voorziene parochiegebouw de lichtval door een aantal kerkramen negatief zal beïnvloeden. En komt bovendien het uitzicht op de monumentale kerk onder druk. Opnieuw… “Ooit stond op de geplande bouwlocatie het Hubertusgebouw. Ten tijde van de laatste restauratie van de St. Janskerk ging dit pand, dat oorspronkelijk onderdak bood aan een school en waarin later onder andere een jeugdhonk was gevestigd, tegen de vlakte. Eind jaren ’80 van de vorige eeuw veegde de Raad van State bezwaren daartegen van tafel. Omdat sloop zeer ten goede zou komen aan het zicht op de kerk. Met nieuwbouw zijn we dus terug bij af”, aldus Wedemeijer die voorts van mening is dat de beoogde ‘glazen’ vormgeving van het parochiecentrum ernstig detoneert met de historische uitstraling van de kerk.
13e eeuw
De stichting van de St. Janskerk vond plaats in de 13e eeuw. Een van oorsprong houten gebouw dat zich in de loop der eeuwen met vallen en opstaan ontwikkelde tot de Gotische kerk die niet meer uit het Zutphense stadsbeeld is weg te denken en inmiddels als Rijksmonument te boek staat.
Al jaren zet de stichting Vrienden van de St. Janskerk Zutphen zich in om geld in te zamelen voor het onderhoud. “En de kerk in de publiciteit te houden”, zegt voorzitter Wedemeijer. “Om iedereen er kennis van te laten nemen regelen we van mei tot en met september iedere zaterdag openstellingen. De Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed, voorheen Monumentenzorg, dringt daar trouwens op aan.”
Het is dan ook de Rijksdienst waarop de Vrienden hun hoop hebben gevestigd. “Die weet ervan, maar heeft nog geen reactie gegeven.” Hoe dan ook zijn van het parochiebestuur tot dusver signalen uitgebleven dat men afziet van de nieuwbouw. Een plan dat bovendien past in de ideeën die de gemeente Zutphen eind vorig jaar heeft ontvouwd voor herontwikkeling van Klein Vaticaan, zoals de buurt rond de kerk wordt genoemd, en in feite vooruitlopen op de omgevingsvergunning die aan de realisatie van het parochiecentrum is gekoppeld.
De ondertiteling van het nog tot 3 februari ter inspraak liggende stuk luidt ‘Stedenbouwkundige uitwerking van de structuurvisie binnenstad’. “Verwarrend en onjuist”, meent Wedemeijer. “Het is een deel van de binnenstad dat hier aan de orde is. Maar aanvaarding werkt zo wel een precedent in de hand. Dat later bijvoorbeeld ook op de dodenakker bij de Walburgiskerk gebouwd kan worden. Dit is absoluut onwenselijk en respectloos.”
De Vrienden van de St. Janskerk laten het er niet bij zitten. “Als iedereen die daarover gaat zegt dat de kerk met nieuwbouw mag worden ontsierd, dan kunnen wij er niets meer tegen doen”, beseft Willibrord Wedemeijer. “Voor het zover is blijven wij echter in beroep gaan. Eventueel tot en met de Raad van State, met daarbij diens uitspraak van dertig jaar geleden over het Hubertusgebouw. Dat definitieve besluitvorming dan lang kan duren, kan ons niets schelen. De St. Janskerk en het gebied eromheen hebben monumentaal en archeologisch gezien een allure die het niet verdient om door wie of wat dan ook verkwanseld te worden.”
