Gorssel heeft een van de laatste echte touwslagers

4 januari 2021, 13:47

Albert Steenbergen als vierde generatie in ambachtelijke bedrijfstak

Door Arjen Dieperink

GORSSEL - In het verleden werd touw veel gebruikt voor tuigage van de vele zeilschepen die over de oceanen voeren. Om touw te maken hadden veel havensteden touwslagerijen. De meesten daarvan zijn verdwenen, uitsluitend de namen als de Lijnbaansgracht in Amsterdam of de Lijnbaan in Rotterdam herinneren aan die tijd. Maar in Gorssel is er nog een: Touwslagerij Steenbergen. Met een Elburgs bedrijf de laatste van Nederland.

Een havenstad is het dorp Gorssel in de verste verte niet. Toch heeft het een touwslagerij. Aan de Veldhofstraat 10a is de Touwslagerij Steenbergen gevestigd, waar de touwgeur je tegemoet komt zodra je het houten gebouw betreedt. "Fijn dat je wat later terug kon komen", verontschuldigt eigenaar Albert Steenbergen (49) zich. "Vorige keer was het een gekkenhuis. Iedereen kwam op het laatste moment nog met bestellingen." Aan een grote werktafel is een werknemer druk bezig. "Wij doen het met ons tweeën", zegt Steenbergen als hij voorop loopt naar de koffiehoek, die met touw is aangekleed en met een touwgordijn is afgesloten van de werkplaats.

Kampen"Kijk op die wand zie je mijn voorvaderen. Hij met de touwslagerij begonnen", wijst Albert naar zijn overgrootvader. Hij is dus de vierde generatie Steenbergen die touwslager is. Maar ook de laatste. "Ik heb twee dochters, en die zullen mij allebei niet opvolgen." Alberts overgrootvader Gerrit begon zijn touwslagerij in Kampen, in 1900. Deze is uiteindelijk verplaatst naar Gorssel."

"Vanwege de aanleg van het Twentekanaal werd er een spoorbrug aangelegd, maar die liep dwars door de lijnbaan van de touwslagerij heen. "Tweehonderd meter hiervandaan, bij de Veldhofstraat - Lijnbaan heeft de touwslagerij gestaan. De naam Lijnbaan herinnert nog aan die tijd", zegt Albert Steenbergen terwijl hij gebaart richting de voormalige plek van de touwslagerij. "

Tijdens de oorlog werd Gorssel ernstig beschadigd. Tijdens de wederopbouw werd besloten de touwslagerij te verplaatsen en sinds 1950 zitten wij op de huidige plek. In Nederland kennen wij nog twee echte touwslagerijen, waar de touwen op ambachtelijke wijze worden gemaakt. Behalve ons bedrijf heb je nog de touwslagerij van de Gebroeders Deetman in Elburg. Er zijn nog wel meer bedrijven die zich touwslagerij noemen, maar dat zijn touwfabrieken. Daar gebeurt alles machinaal."

Denk doendeNa de basisschool ging Albert naar de Lagere Technische School (LTS) in Lochem. "Het vak touwslager dien je in de praktijk te leren maar ik vind techniek wel leuk, ook houtbewerking. Op de LTS kreeg ik dat vak van de heer Ossenkoppele. Dat was midden en eind jaren tachtig. Het was een strenge maar rechtvaardige man, je wist precies wat je aan hem had."

De lijfspreuk van zijn oud-docent die al zijn leerlingen tot vervelens toe te horen kregen, kan Albert nog steeds opdreunen: "Denk al eer gij doende zijt, en doende denk dan nog". Het is een spreuk die Albert nog dagelijks in de praktijk toepast. Na de LTS ging Albert Steenbergen bij zijn vader in de leer.De beide deuren aan de achterkant van de werkplaats zwaaien open. " Kijk, dit is de lijnbaan. Normaal is de lijnbaan 300 meter lang. Daar kun je een touw van 220 meter lengte op maken. Deze baan is ingekort. In het verleden huurden wij de grond van de gemeente en toen kwamen er plannen om achter op de lijnbaan huizen te bouwen. Toen is de lijnbaan ingekort en hebben wij dit stuk grond kunnen kopen." Toch vind Steenbergen het jammer dat de baan tegenwoordig maar honderdtachtig meter lang is. "Eén dag hier buiten op de lijnbaan houdt in dat wij de rest van de week binnen kunnen werken. Wel dient het droog weer te zijn. Vocht heeft te veel negatieve invloed als je met het touw bezig bent."

SpringtouwTouwslagerij Steenbergen heeft veel opdrachten van drie bedrijven. "Denk bijvoorbeeld aan klimtouw, dat heb je in verschillende lengten omdat iedere sportzaal een andere hoogte kent. Een van de drie bedrijven waar ik aan lever is de Nijha in Lochem." Maar klanten kunnen er ook terecht voor een springtouw of andere touwattributen. "Kijk, mijn collega is bezig met een touwladder, hier heb je een schommel, en ook maken wij lampen waar de stroomdraad in het touw is verwerkt. Je kunt zoveel mooie dingen van touw maken."

De liefde voor touw straalt af van Albert. Op de vraag hoe lang de geboren en getogen Gorsselnaar nog door wil gaan zucht hij: "Ik denk nog wel heel veel jaren, het is gewoon een mooi vak."