Bijbel uit 1542 weer terug in Zutphen

22 december 2020, 14:04

ZUTPHEN - Onlangs heeft de Stichting Librije Walburgiskerk Zutphen een geïllustreerde Bijbel uit 1542 in bruikleen gekregen. Het gebeurt hoogstzelden dat aan de collectie van de Librije een boek wordt toegevoegd. Voor dit boek is een uitzondering gemaakt omdat het een geschiedenis heeft die verweven is met die van de Librije.

Het betreft een zestiende-eeuwse Bijbel, gedrukt in Parijs door François Gryphius (Franz Greyff). Gryphius is afkomstig uit een Duitse drukkersfamilie. Zijn vader was drukker in Württemberg en zijn broer, Sébastien Gryphius, was een succesvol drukker in Lyon. Het boek is rijk geïllustreerd met ruim 170 kleine houtsneden in de stijl van de bekende graveurs Hans Sebald Beham, Albrecht Dürer en Hans Holbein. Deze afbeeldingen van het oude testament en de Apocalyps zijn vlak na de productie van het boek ingekleurd. Het boek draagt allerlei sporen van een rijk verleden. De schutbladen zijn gemaakt van een vijftiende-eeuws, handgeschreven gebedenboek op perkament. Voor- en achteraan zijn extra bladen ingebonden met persoonlijke commentaren en aantekeningen. Juist die maken dat het belangrijk is het boek aan de Librijecollectie toe te voegen.
De in 1564 geopende Librije in de Walburgiskerk in Zutphen is één van de weinige nog in originele staat verkerende openbare leeszalen in Europa. Het is een zogenaamde kettingbibliotheek wat betekent dat de boeken met kettingen vastgemaakt zijn aan de lessenaars. De collectie bestaat uit ruim 800 merendeels theologische en juridische werken die goed aansluiten bij de taken van de toenmalige gebruikers van de bibliotheek. Dat waren de geestelijken die aan de kerk verbonden waren en ook de graven van Zutphen en de hertog van Gelre van juridisch advies voorzagen. De bibliotheek is indertijd vooral opgebouwd door schenkingen. De gulle gevers vermeldden dit feit geregeld in het boek. Anderen zetten er alleen hun naam in.

In deze Bijbel staan drie namen vermeld Willem Valck (1588-1658), Engelbert Op ten Noort (1585-1636), beiden jurist en burgemeester van Zutphen. De derde en oudste naam is die van Bernard Bouwhuys (1515-1602), een belangrijk geestelijke van de Walburgiskerk. Er zijn in de Librije al 33 boeken met zijn naam erin. Dat komt omdat in 1602 zijn boekenbezit in de Librije werd geplaatst. Waarom deze Bijbel toen niet in de Librije terecht kwam, weten we niet. Maar nu is het boek weer omringd door de andere boeken uit de collectie van deze vicaris van de Walburgiskerk.

De boeken worden beheerd door de Stichting Librije Walburgiskerk Zutphen. Voor meer informatie over de Stichting en de Librije, zie: librije-zutphen.nl.