Nuance
Gefilterd nazomerlicht valt door de glas in lood ramen van dat Bolwerck. In de ruimte hangen levensgrote foto’s van een Duits verleden; een uitje naar het strand, een grootvader te paard, babyfoto’s, charmante tantes met smalle tailles in zwierige jurken.
Het zijn de beelden in zwart wit van de familiemythologie van kunstenares Elizabeth Moritz. Het zijn haar voorouders, haar wortels. Wortels van omstreden origine. De man te paard draagt een nazi uniform. De foto’s zijn op ingenieuze wijze opengewerkt, een kantwerk van blaadjes en andere patronen is eruit gesneden. Dat is waar het zonlicht vrolijk doorheen valt.
Een lichtvoetig kunstwerk met een beladen thema. Als bezoeker voel je direct de tweeslachtigheid. Deze mensen op het strand waren familieleden waarmee mooie herinneringen samenvallen. Stel je een grootvader voor die je hoog voorop een briesend paard zette en met je rondreed. Stel je een grootmoeder voor die geestig kon vertellen in een keuken die naar appeltaart rook, een grootmoeder wiens gezicht openbrak in een lach zodra ze jou zag. Stel je een tante voor die met armbanden rinkelde, een oom die je leerde vliegeren. Denk aan je vader die je volksliedjes leerde en daar een tweede stem bij verzon. Mensen die jou leerden hoe je je tot de wereld verhouden moet. Mensen die daarnaast in een verkeerde tijd verkeerde keuzes maakten.
Een oordeel vellen over iemand die je niet kent is gemakkelijk. Was de wereld zwart wit, dan konden we makkelijk vaststellen wie er aan de juiste kant staat en liefde verdient. En wie niet.
Elisabeth probeert niets goed te praten met deze tentoonstelling, maar ze toont de nuance. Nuance die we zo nodig hebben om ons te verhouden tot de wereld. Tot de wereld van vijfenzeventig jaar geleden, maar ook tot de wereld van nu.
Een harde scheidslijn tussen risicogroep en de ‘gezonde’ groep? Het wordt als oplossing aangedragen nu zodat de wereld weer als vanouds kan draaien. Als de risicogroep zichzelf opsluit kan de rest het leven hervatten. Het zou zo prettig overzichtelijk zijn als je in deze onduidelijke tijden een lijn kunt trekken, een grens. Trek de lijn maar.
Zodra de zon schijnt, je in gesprek komt, je iemand persoonlijk leert kennen, dan verplaatst de lijn vanzelf en als je even niet oplet is hij helemaal verdwenen. Gelukkig maar.