De Vakschool voor Meisjes aan het Vispoortplein. Foto: Henk Derksen
De Vakschool voor Meisjes aan het Vispoortplein. Foto: Henk Derksen

Bureau Stenvert: 'Meisjesvakschool is monumentwaardig'

Stichting de Oude HBS liet onderzoek doen naar de cultuur- historische waarde van het pand

Door Alize Hillebrink

ZUTPHEN - "De Vakschool voor Meisjes aan het Vispoortplein dient behouden te blijven en bij voorkeur als gemeentelijke monument." Dit is de uitkomst van de cultuurhistorische waardebepaling die is uitgevoerd door Bureau Stenvert uit Utrecht. Het rapport is in handen van Contact Zutphen-Warnsveld.

Stichting de Oude HBS liet begin dit jaar onderzoek doen naar de cultuurhistorische waarde van het pand door Bureau Stenvert uit Utrecht. Deze concludeert dat de Vakschool voor Meisjes aan het Vispoortplein 16 in Zutphen een zeldzaam gebouw is in relatie tot de nog bestaande scholen in de stad. "In de context van de gemeente Zutphen is de vakschool voor meisjes eenmalig en uniek."

Wat de Vakschool voor Meisjes zeldzaam maakt, is de combinatie van functie als beroepsschool, de zakelijk-expressionistische bouwstijl en de stedenbouwkundige situatie, staat in het rapport. "Het gebouw, op deze belangrijke plek in de stad, moet bewaard blijven en door ontwikkeling worden voorzien van een nieuwe functie die het gebouw respecteert."

'In de

context van

de gemeente

Zutphen is

de vakschool

voor meisjes

eenmalig en

uniek'

Projectontwikkelaar Goudkuil kocht het pand in 2013, met het doel er appartementen te realiseren. Het gebouw is momenteel in gebruik voor verschillende tijdelijke functies. Het Gelders Genootschap deed in opdracht van de gemeente Zutphen onderzoek naar de cultuurhistorische waarde van het pand in 2016. Het Gelders Genootschap concludeerde dat het schoolgebouw uit 1921-1922 van architect Willem Leliman van architectuurhistorische en algemeen historische betekenis is.

Monumentenstatus
Uit angst voor sloop hebben meerdere lokale en landelijke partijen zich uitgesproken voor behoud van het markante historische pand op zijn beeldbepalende plek. Stichting het Cuypersgenootschap en de Erfgoedvereniging Bond Heemschut verzochten het college van B&W tweemaal (in 2017 en 2019) om het pand aan te wijzen tot gemeentelijk monument. Het Zutphens college liet begin februari weten dat er geen monumentenstatus komt voor het pand. Met de uitkomsten van het recente onderzoek door het Bureau Stenvert overweegt Stichting de Oude HBS zich nu ook tot de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed te wenden voor plaatsing van de voormalige Meisjesvakschool op de rijksmonumentenlijst.

Afgelopen donderdag 23 april is de motie van Burgerbelang Zutphen-Warnsveld 'Behoud voormalige meisjesvakschool' besproken in het forum van de gemeenteraad. De motie wordt door alle oppositiepartijen tezamen met coalitiepartij GroenLinks ondersteund.

Burgerbelang:

'Herbouw is

voor ons totaal

geen optie'

Fractievoorzitter Rick Verschure van Burgerbelang: "Het gaat om een beeldbepalend pand uit de periode van het interbellum. Uit die periode heeft Zutphen nagenoeg geen panden meer. Er is in Zutphen veel verloren gegaan door sloop en oorlogsschade. Tevens is dit pand het laatste ontwerp van deze architect voor hij overleed." Verschure benadrukt: "Herbouw is voor ons totaal geen optie; met nabouw krijg je nooit het gewenste resultaat. Alleen als het echt niet anders kan, is behoud van alleen de gevel voor ons ook bespreekbaar."

Volgens Frans Heitling van de PvdA voegt iedere generatie iets toe aan zijn omgeving. Sloop met behoud van beeldbepalende elementen zou volgens hem een hele mooie oplossing kunnen zijn.

GroenLinks:

'Een stad moet

staan voor

haar parels'

Martine Westerik van Groen Links ondersteunt de woorden van Verschure. "Een stad moet staan voor haar parels," zegt ze. "Het is spijtig dat de eerdere colleges dit hebben nagelaten en hier niet adequaat en met lef voor zijn opgestaan. Wij komen op voor dit unieke stadsgezicht. Sinds de 'Nee, tenzij…' van het college zijn we nader tot elkaar gekomen, maar zorgen voor de parels is de basis, de kern, waar het om gaat."

Wethouder:

'Alleen in het

uiterste geval

is sloop

voor ons

bespreekbaar'

Volgens wethouder Annelies de Jonge staat behoud van het pand voor het college nog steeds voorop. "Alleen in het uiterste geval is sloop voor ons ook bespreekbaar."

Bert Jansen van Bewust ZW vraagt zich nog wel af of de motie niet voor de bühne is omdat het college deze ook naast zich neer kan leggen. "Ik vraag me af of het college de schreeuw van de raad wel wil horen en wil invullen voor zover dat ook juridisch mogelijk is." Volgens Verschure zou het niet handig zijn als het college de motie naast zich neerlegt.

Maandag 11 mei stemt de gemeenteraad over de motie 'Behoud voormalige meisjesvakschool'.

[APART KADER (niet al te opvallend)]

Bureau Stenvert doet al dertig jaar bouw-, architectuur- en cultuurhistorisch onderzoek in Nederland. Ronald Stenvert studeerde bouwkunde aan de HTS te Zwolle en kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht en deed wetenschappelijk onderzoek naar gevels in Deventer en Zutphen in 1984. Ronald Stenvert schreef diverse boeken over Zutphen waaronder: 'Bouwkunst in Zutphen', 'Het Adamanshuis te Zutphen' en 'Hof van Flodorf'.

Foto: Henk Derksen
Foto: Henk Derksen
De in de gevel aangelegde wapens duiden op de regionale functie van de school.  De wapens van de gemeenten Voorst, Gorssel, Zutphen, Warnsveld en Brummen, Gelderland en Nederland zijn waarschijnlijk gemaakt door de Porceleyne Fles uit Delft en zijn volgens Bureau Stenvert zeldzaam. Foto: Henk Derksen
Foto: Henk Derksen
Foto: Henk Derksen
Foto: Henk Derksen
Foto: Henk Derksen