Geboren onder het granaatvuur
Irene Kok-Lunneker kwam ter wereld tijdens bevrijding van Zutphen
Door Eric Klop
ZUTPHEN – Het waren in Zutphen barre tijden, die eerste aprildagen van het jaar 1945. De geallieerden zetten alles op alles om de stad te bevrijden van het Duitse juk. Op zondag 8 april was het zover. Na een bittere strijd rolden de Canadese tanks als triomfator door het centrum. En klonk in een schuilkelder aan de Laarstraat ook letterlijk nieuw leven….
Zutphen staat vandaag, 8 april, stil bij 75 jaar vrijheid. En Irene Kok-Lunneker viert haar 75e verjaardag. "Ik ben geboren in de ruimte onder De Coöperatie die destijds aan de Laarstraat was gevestigd", vertelt de jarige jet. "Mijn ouders en twee zussen woonden in de Halvemaanstraat. Daarachter was een grote tuin die uitkwam bij de kelder waarin omwonenden een goed heenkomen vonden tijdens het oorlogsgeweld. Op 8 april was de bevrijding ophanden, maar de strijd nog hevig. Een schuilplaats bleek noodzakelijk. Daar zat mijn moeder, tussen zakken met kolen en weckflessen. En hoogzwanger. Met allemaal mensen om haar heen begonnen de weeën. Tegen een uur of één in de middag kwam ik ter wereld. Afgeschermd door een stuk gordijn lag ik daar, terwijl buiten de laatste gevechten nog gaande waren."
Irene, die haar hele leven in Zutphen is blijven wonen, kent het bijzondere verhaal mondjesmaat van huis uit. "Er werd zelden aandacht aan geschonken. Mensen keken vooruit, waren druk met de wederopbouw." De heftige omstandigheden waarin zij het levenslicht zag kwamen vooral onder haar aandacht door Henk Mulder uit Warnsveld, bij wie zij al 42 jaar hulp in de huishouding is. 'Poetsen, zuigen, kloppen, boenen, strijken, wassen, stoffen, zemen en gezellig maken', meldt de oorkonde die Irene ontving toen zij veertig jaar in dienst was. Henk ploos uit wie Irene ter wereld hielp te brengen. "De Laarstraat was voor de beoogde vroedvrouw onbereikbaar. Zij moest van de andere kant van de Berkel komen. Over de Warnveldseweg, maar de Larebrug lag eruit. De Duitsers hadden de oeververbinding tot ontploffing gebracht. Aan de 'goede' kant van de rivier werd een vervangster opgetrommeld. Juffrouw Lier arriveerde in de schuilkelder met een metalen vergiet op haar hoofd. Zo beschermde zij zich tegen granaatscherven en rondvliegend puin."
Henk Mulder, die zich sinds jaar en dag inzet om het leed dat WOII in Zutphen en Warnsveld teweegbracht te gedenken, sluit overigens niet uit dat nota bene zijn moeder een rol had kunnen spelen in het wel en wee van mevrouw Lunneker en haar pasgeboren baby. "Zij was een in Zutphen populaire kraamverzorgster. Het kan best zijn dat mijn moeder op de nominatie stond om tijdens de kraamtijd te komen helpen. Zeker weten doe ik dit echter niet. Hoe dan ook woonden wij in de Wilgestraat, waardoor Laarstraat en Halvemaanstraat ook voor haar onbereikbaar waren." Evenzeer bijzonder is de reden waarom Irene Irene heet. "Op het stadhuis gaf mijn vader zo goed en zo kwaad als dat ging mij aan. Ik zou Suzanne gaan heten, naar mijn moeder. Maar de ambtenaar van de burgerlijke stand zag dat anders. Hij zei dat het zo'n speciale dag was dat de naam Irene, oftewel 'vrede', meer voor de hand lag. Vader, verbouwereerd, accepteerde dit. Maar als moeder het niet goed vond, kon de naam alsnog worden veranderd in Suzanne. Het bleef Irene…"
"De ambtenaar zal zo blij en opgelucht zijn geweest dat de NSB-burgemeester Tesebeld was verjaagd, dat hij op dit lumineuze idee kwam", voegt Henk Mulder toe. "Hij had niets meer te vrezen. Namen die bovendien verwezen naar ons Koningshuis mochten weer hardop worden genoemd en gebruikt. Dat was vijf lange, bange jaren wel anders geweest!"