Dertig jaar zwammen in Zutphen
Vervolg van voorpagina
ZUTPHEN - "Kijken we naar de hele gemeente inclusief de landgoederen, dan zijn er waarschijnlijk meer dan duizend soorten te vinden. Alleen al in de tuin van een doorsnee rijtjeshuis kun je wel zo'n vijftien soorten aantreffen," vertelt Dieker enthousiast. We staan bij een Prunus aan de Rozengracht en hij wijst naar een Boomgaardvuurzwam, die in ronde beigefluwelen tapijtjes op de boombast is gegroeid. "Mooi he," zegt hij. "Die zit er al dertig jaar."
Door Alize Hillebrink
Het is bijna vijftig jaar geleden, wanneer Dieker in Groningen een excursie bijwoont van het Instituut voor Natuureducatie (IVN). De excursieleider beschikt over zo'n grote kennis van paddenstoelen dat Dieker er door geraakt wordt. "Ik besloot de opleiding voor natuurgids te gaan doen." Waarom paddenstoelen? Dieker heeft zijn antwoord paraat: "Eerlijk gezegd weet ik dat nu nog niet. Het zijn de vormen, de kleuren, de vele soorten waar ik enthousiast van word."
Via de paddenstoelenstudiegroep van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) in Arnhem en lidmaatschap van de Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV) verdiept hij zijn kennis in de wereld van de paddenstoelen. Het brengt hem in contact met gelijkgezinden. Inmiddels noemt hij zich amateur-veldbioloog met een brede interesse. "Ik ben een generalist die van een beperkt aantal groepen paddenstoelen een redelijke kennis heeft."
De biodiversiteit in Zutphen in het stedelijk gebied van Zutphen is groot volgens Dieker. Dat blijkt onder andere uit de 422 soorten paddenstoelen die hij heeft gevonden. Van het piepkleine Piekhaarzwammetje tot de Gewone Oesterzwam. "In heel Nederland zijn ruim vijfduizend soorten waargenomen en dat aantal loopt nog altijd op. Elk jaar komen daar zo'n twintig tot dertig soorten bij."
Dat paddenstoelen meer zijn dan een witte steel en rode hoed met stippen, blijkt wel. Het is een wereld op zich. "De eerste paar honderd soorten leer je redelijk snel, daarna wordt het lastiger," zegt Dieker. Dan kom je bij de soorten die je alleen op naam kunt brengen door ze onder de microscoop te leggen. Dat maakt het heel specialistisch."
Hij zou er een boek over kunnen schrijven. De bevriende Zutphense florist Kasper Reinink, bekend van de boekuitgave De wilde planten in en om Zutphen, raadde hem dat ook aan. "Maar ik sta er alleen voor en zoiets is een megaklus." Misschien zijn er mensen die hem zouden kunnen helpen? Maar dat wuift hij weg. "Zoveel amateur-mycologen zijn er niet en dit is zo specialistisch."
Een paar jaar geleden vond hij samen met een dame een bijzondere soort op het katholieke deel van de oude begraafplaats. Het bleek om nieuwe soort te gaan die nog niet eerder in Nederland was waargenomen. "Uiteindelijk heeft een Tsjechische mycoloog hem gedetermineerd. Een Nederlandse benaming krijgt hij nog."
Het is niet de beste tijd van het jaar om paddenstoelen te vinden, al wordt het paddenstoelenseizoen door het veranderende klimaat steeds langer, volgens Dieker. We lopen langs een paar plekken waar parasieten op bomen te vinden zijn. Hij wijst naar de Dikrandtondenzwam op een kastanjeboom in het Vogelpark. En de Cedergrondbekerzwam, een zeldzame paddenstoel met zijn groeiplaats in het protestantse deel van de oude begraafplaats aan de Warnsveldseweg.
"Jammer genoeg gaat er ook veel verloren. Het beheer is soms zo intensief dat veel paddenstoelen en zwammen sneuvelen door maaien en schoffelen. Paddenstoelen zijn nuttig, want het zijn opruimers. Ze dragen bij aan de kringloop van voedingsstoffen en aan de vitaliteit van bomen. Gelukkig zit het grootste deel van de paddenstoel als een stelsel van schimmeldraden in de bodem en worden volgend jaar weer vruchtlichamen gevormd. Paddenstoelen zijn bij wijze van spreken bijna onsterfelijk. Ze hebben een ziel onder de grond."
