Plan voor nieuwe Berkelbrug in Zutphen eert verzetsheld
Walraven van Hall legt verbindingen
Door Eric Klop
ZUTPHEN – In het kader van het intergemeentelijke project 'Overdekte bruggen over de Berkel' ontwerpen architecten en kunstenaars een achttal oeververbindingen die met name voetgangers beschut tegen zon of regen van de ene naar de andere zijde van de door de noordelijke Achterhoek meanderende rivier brengen. Ook in Zutphen, waar de plaatselijke architecten Abel de Vries en Silvester van Veldhoven hun creatie opdragen aan verzetsheld Walraven van Hall.
Het regio-idee komt uit de koker van Jan Zappey, oud-wethouder van de gemeente Berkelland. Al in zijn jonge jaren gegrepen door de overdekte bruggen in het Zwitserse Luzern, wilde hij iets soortgelijks langs de Berkel. Een toeristisch-economisch project dat op bijzondere wijze de regio op de kaart zet. Want de Achterhoek is meer dan museum More…In Borculo, Lochem en Eibergen worden bestaande bruggen overdekt. De Vries en Van Veldhoven doen namens Zutphen een duit in het zakje met een compleet nieuwe voetgangersbrug.
Beide architecten gingen, nadat zij waren benaderd, niet zonder slag of stoot te werk. 'Moet zo'n oeververbinding er eigenlijk wel komen', vroegen zij zich af. 'Zo ja: wat zou de toegevoegde waarde kunnen zijn en waar dan?'. Een nieuwe brug pal in het verlengde van de Barlheze richting ROC-gebouw, die ook geschikt is voor fietsers, leek hen aanvankelijk wel wat. Het nut en de functionaliteit stonden verdere uitwerking in de weg. "Plus dat je een verbinding zou leggen tussen een mooie en niet-mooie plek", zeggen de ontwerpers nu.
Waarop hun oog viel op de Stationsstraat, die vanaf het station in feite halt houdt bij de Berkeloever. "De entree tot de stad is matig", constateert De Vries. "Je bereikt het oude centrum met een bocht om de Overwelving heen", voegt Van Veldhoven toen. "Het oogt als een splitsing. Zoek de route. Waarom dus niet rechtdoor van het station naar het Broederenklooster, dat met de directe omgeving het tweede oerhart van Zutphen vormt. Helder en duidelijk, via een nieuwe brug die zodoende aan functionaliteit niets te wensen overlaat."
Waar hang je de nieuwe oeververbinding als toeristische trekpleister in figuurlijke zin aan op? 'Het kwartje viel en alles kwam op z'n plek' toen De Vries en Van Veldhoven begin dit jaar kennis namen van het artikel in deze krant over Walraven van Hall, 'de bankier van het verzet' die tot kort voor de oorlog een kleine tien jaar een bankfiliaal runde te Zutphen. De architecten beamen dat het vreemd is dat tot dusver niets in de stad herinnert aan diens verdiensten voor het nationale verzet tijdens de bezettingsjaren '40-'45. "Daar moet verandering in komen", vinden ook zij. "Dus waarom de brug niet in het teken stellen van Van Hall?".
Met een stalen constructie, van materiaal dat verzet uitstraalt, stevig en stoer zoals de oorlogsheld. Op de compacte balustrades '1940-1945 - Walraven van Hall - bankier van het verzet' gegraveerd. Deels voorzien van een transparante overkapping met daarop het woord HELD. Bovendien gekoppeld aan een project voor scholieren en ouderen die aangeven wat termen als bijvoorbeeld onderdrukking, verzet en vrijheid voor hen betekenen. "Zo ontstaat een plek van bezinning aan de hand van verbindingen in meerdere betekenissen. Tussen twee oevers, tussen functionaliteit en symboliek, tussen jong en oud…". Lees verder op pagina 3