Historisch erfgoed krijgt nieuwe
functies voor de toekomst
ZUTPHEN - Na een zeer grondige renovatie - die slechts een half jaar duurde maar voor een flink aantal mensen misschien wel een eeuwigheid leek - is de hernieuwde bibliotheek weer volledig open voor publiek. Afgelopen zaterdag 1 juli hieven alle medewerkers, bouwvakkers, bestuurders en andere betrokkenen het glas op een zeer succesvol renovatietraject dat de bezoeker een nieuwe blik laat werpen op het eeuwenoude gebouw.
Door Martijn Siemes
Zutphen had al de mooiste bibliotheek van Nederland, maar tijdens de heropening van afgelopen zaterdag waren alle aanwezigen het met elkaar eens: zij was weer mooier geworden. Dat alles heeft te maken met de nieuwe manier waarop de kerk zich aan de bezoekers presenteert. Voor de verbouwing ontvouwde het gebouw zich langzaam: door de eeuwenoude kerkdeuren liep men eerst onder de entresol door en zag daarna de grootsheid . De hernieuwde kerk verwelkomt de bezoeker meteen bij binnenkomst met de grandeur van de grote open ruimte. Automatisch wordt de blik naar het plafond getrokken waar de oorspronkelijke schilderingen als nieuw ogen. Daarna springen de leliekruizen in het oog, deze zijn sierlijk verwerkt door het gehele gebouw. Het leliekruis is het symbool van de Dominicaanse kloosterorde, de eerste bewoners van het gebouw, en het komt ook terug in de vlag van Zutphen.
Maar dat is niet het enige dat opvalt. De nieuwe bibliotheek combineert het historische kerkgebouw met de nieuwe functies van de moderne bibliotheek. "Deze bibliotheek is niet alleen maar voor de burger, deze bibliotheek is van de burger." zo sprak een trotse directeur Gerard Huis in 't Veld tijdens de officiële opening: "En de bibliotheek doet het niet meer alleen, wij willen verbinden. Daarom werken wij tegenwoordig samen met scholen, gemeente en zorg, want samen bereiken wij meer." Huis in 't Veld doelt daarmee op de veranderende functie van de bibliotheek. De afgelopen jaren heeft zij zich met succes getransformeerd van huis van boeken naar een huis van taal, waarbij de bibliotheek het voortouw neemt in de bestrijding van laaggeletterdheid.
Voor die nieuwe functie is ook het nodige voorzien in het nieuwe ontwerp van de Broederenkerk. In het middenschip is een grote gesloten ruimte gecreëerd, overdekt met talloze leliekruizen, waar mensen begeleiding en les kunnen krijgen. Deze ruimte is ook de basis voor de monumentale trap, die tevens dienst doet als tribune voor weer een andere functie van de nieuwe bibliotheek: podium voor lezingen, kindervoorstellingen, workshops en andere vormen van cultuur. Huis in 't Veld: "We zijn er als bibliotheek nog steeds voor mensen die zich willen ontwikkelen, die verder willen komen en die zich hier laten inspireren."
Al vanaf 1983 huist de Zutphense bibliotheek in de Broederenkerk. Destijds zat de gemeente erg met het gebouw in haar maag, het was vervallen en men wist niet welke functie het grote markante gebouw moest vervullen na de ontkerkelijking. Het idee om er de bibliotheek in te vestigen – een kerk voor kennis – werd warm onthaald door gemeente en burgers. De band met de stad komt nu terug in het gebouw, maar ook in het bouwproces. Jos Dijkman is een aannemer uit Zutphen die de verbouwing mocht doen: "Voor dit project is samengewerkt met verschillende Zutphense ondernemers: VLI bijvoorbeeld voor het ijzerwerk en de firma Rozut maakte de monumentale trap. Ook de samenwerking met het Plein waarbij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt mee konden werken (en leren) met de bouwvakkers verliep heel goed. We mogen als gemeente trots zijn op dit project." Wethouder René Sueters sprak vol lof over het harde werk dat iedereen had verzet om een succes te maken van dit project: "Samen hebben zij dit Zutphens erfgoed geschikt gemaakt voor de toekomst."
Het feest is nog niet voorbij. Deze hele week tot en met zaterdag zijn er rondleidingen door de Broederenkerk en de toren van het Poortersklokje. Op vrijdag kan jong en oud leren dichten van stadsdichter Mas Papo, op zaterdag geeft stadsarcheoloog Michel Groothedde een kijkje in het verleden van de kerk en haar klooster.