Zutphen al ruim drieduizend jaar nederzetting
Zutphen - Team Archeologie heeft een spectaculaire vondst gedaan aan de Halvemaanstraat: een plek die duidt op een grafheuvel met resten van as en urnen die zo'n 3200 jaar oud zijn. De archeologen hoopten er aanwijzingen te vinden voor stadsuitbreidingen in de late middeleeuwen en waren dan ook zeer verrast met de vondst uit de Bronstijd.
Door Meike Wesselink
Ook resten van vuurstenen gereedschap (zo'n tienduizend jaar oud) kwamen bloot te liggen bij de opgravingen van het terrein dat is gesaneerd en wordt klaargemaakt voor de bouw van vijftien appartementen en tien woningen.
Stadsarcheoloog dr. Michel Groothedde: "Dat jagers in de prehistorie rond Zutphen zwierven, was bekend, maar dat rond 1100, 1200 voor Christus al permanente bewoning in Zutphen plaatsvond, hadden we niet verwacht. Het gaat om een grote grafheuvel, met resten van urnen uit de begintijd van de urnencultuur, gemaakt van grof aardewerk. Asresten van overledenen werden ofwel met, ofwel zonder urn in een uitgegraven greppel in de grafheuvel ter aarde gelegd. Moeilijk te zeggen om hoeveel mensen het gaat."
De grafheuvel raakte in de vergetelheid en latere bewoners uit de midden-ijzertijd (500-400 v Chr) stichtten er een nederzetting. Ontdekkingen stapelden zich letterlijk op want ook hiervan zijn resten van potten, maalstenen en kooksteen ontdekt.
"We verwachtten aanwijzingen te vinden van verkaveling van het gebied dat bekend staat als Polsbroek en dachten die terug te kunnen vinden tot de late middeleeuwen, ik durfde er een krat bier op te zetten, maar al in 900 (na Christus) bleken er tekenen van te zijn. Verkaveling die tot op heden nog een blauwdruk is van de huidige situatie in dit deel van de Polsbroek. Als archeoloog kun je allerlei verwachtingen hebben, maar er is niets zo leuk als je voor verrassingen komt te staan."
Een dikke muur dwars op de Halvemaanstraat en opgetrokken uit kloostermoppen lijkt te duiden op een omheining van een belangrijk dertiende eeuws hof. De komende weken wordt historisch onderzoek gedaan naar huis en hof Het Stuvenest. Mogelijk is er een verband.
"Ook vondsten van gisteren zijn voor ons archeologie en daarom is het speelgoed uit de jaren zestig van de vorige eeuw dat we in een kelder vonden voor ons ook waardevol. Je ziet als het ware een heel gezin de deur achter zich dichttrekken als in de jaren zestig de wijk wordt gesloopt. Herenhuizen komen op de monumentenlijsten, maar sloppenwijken blijven minder vaak behouden. Daarom weten we over armoede relatief weinig. De wijk werd niet alleen in de twintigste eeuw gekenmerkt door armoede, in de negentiende eeuw was de situatie er nog schrijnender."
De voormalige stadsgarage aan de Halvemaanstraat is heel even het decor van een kleine persconferentie woensdagmiddag 31 augustus. Na de pers bleven de deuren nog even open voor geïnteresseerd publiek. Wethouder Sueters, zelf ook benieuwd naar de Zutphense schatten, onthulde de speciaal voor de gelegenheid ingerichte vitrine waarin de vondsten chronologisch liggen uitgestald. Bovenin een vrijwel complete urn, onderin, een plastic pop zonder hoofd en een glazen fles met beugelsluiting van Herschi. Vanaf maandag zijn de vondsten te zien in de witte vleugel, waar Stedelijke musea een tijdelijk onderkomen heeft en waar ook het panorama van pentekenaar Henk Bouwman is te zien.