Anderhalve eeuw treinverkeer in Zutphen
Van stoom naar diesel
Zutphen - Op 1 februari was het 150 jaar geleden dat de eerste trein over de IJsselbrug reed. Ter gelegenheid van dit jubileum wijdt het blad van de historische vereniging Zutphen een rijk geïllustreerd artikel aan wat er na de Tweede Wereldoorlog veranderde op spoorgebied rond Zutphen.
Na 1945 wordt het herstel van de spoorwegen voortvarend ter hand genomen. Zutphen krijgt een nieuw station en de IJssellijn wordt geëlektrificeerd. De Blauwe Engel verdrijft de stoomtrein naar het museum. Het gebrom van deze dieseltjes was decennialang op het Zutphense station te horen. En de dieselgeur te ruiken, ook ín de trein. Na de wederopbouwperiode volgen jaren van stagnatie. Het voortbestaan van vele zeer onrendabele regionale lijnen (zoals Zutphen-Winterswijk) hangt aan een zijden draad. Dat het allemaal anders is gelopen in de Achterhoek – en hóe het anders is gelopen – is te lezen in Zutphen.
Op 18 oktober 1918, aan het eind van de Eerste Wereldoorlog, wordt Franz Kälble in Zutphen begraven. Met militaire eer, want Kälble was een Duitse onderofficier. Hij maakte deel uit van de 230 Duitse officieren en onderofficieren die in Zutphen geïnterneerd waren. Ze hadden het slechter kunnen treffen, lezen we, want er worden excursies georganiseerd naar de melkfabriek in Eefde, en van de gemeente mogen ze gebruikmaken van de gymnastiekschool om hun conditie op peil te houden. De verstandhouding met de Zutphenaren is uitstekend.
Verder besteedt Zutphen uitgebreid aandacht aan dokter J.N. Ramaer, die van 1842 tot 1863 als geneesheer verbonden was aan het Krankzinnigengesticht van het Oude en Nieuwe Gasthuis in Zutphen. Hij was een gedreven hervormer, die een eind maakte aan het mishandelen van patiënten; ex-patiënten nam hij in dienst als keukenmeid, stal- of huisknecht.
Hilarisch is het verhaal over Mathieu de Simony, die in 1689 'uit het niets' opduikt in Zutphen om – met overheidssteun! – een glasblazerij te beginnen. Veel glas heeft hij niet geblazen. Hij vertrekt met de noorderzon, vrouw en kinderen achterlatend. Een 'leughenaer, bedriegher ende deughniet' meent de lokale magistraat.
Het tijdschrift Zutphen is te koop bij de plaatselijke boekhandels (€ 5,50) en bij het Regionaal Archief in de Spiegelstraat 13.
Aandacht voor jubileum op Zutphense spoor