Jubilerende Martinuskerk in Warnsveld wil uitgroeien tot een ‘dorpshuis’ voor iedereen

WARNSVELD - De pakweg 1600 zielen tellende Protestantse Gemeente Warnsveld-Leesten viert dit jaar - en ook in 2022 - het duizendjarige bestaan van de Martinuskerk. Hoewel concrete bewijzen over de exacte ‘leeftijd’ ontbreken, is het volgens Henk Mulder van het jubileumcomité zeer aannemelijk dat de kerk minimaal tien eeuwen oud is.

Door Rudi Hofman

Vandaar dat het jubileumcomité heeft durven kiezen voor de slogan: ‘Martinuskerk Warnsveld: 1000 jaar middelpunt!’ Dat de kerk in het dorp al heel lang een centrale plek inneemt, is volgens dominee Liesbeth Burger geenszins overdreven. “Tot een halve eeuw geleden was de kerk sowieso the place to be. Het was de enige plek die niet grijs en grauw was dankzij het prachtige glas in lood, er was wat te zien en er viel mooie muziek te horen”, zegt Burger.

Saamhorigheid
In de speciale dienst op 4 juli ter gelegenheid van de opening van het feestjaar noemde de dominee de kerk het middelpunt van het dorp, herinnert Sandra Boogert zich. Zij vormt met vijf anderen onder wie Henk Mulder en Liesbeth Burger het jubileumcomité: “Ik ben van huis uit niet gelovig opgevoed, maar vind het mooi dat er een plek is voor iedereen waar je de saamhorigheid voelt.”

Sint-Martinus (of Sint-Maarten), de naamgever van de kerk, was vooral de man van het delen. “Dit is samen met het zorgen voor elkaar ook ons gezamenlijk streven”, zegt Mulder. Boogert vult dit aan met ‘het delen van talenten en emoties’.

In de stenen van de kerk zit veel verdriet, memoreert dominee Burgers. “Rond 1750 stierven er jaarlijks gemiddeld zo’n 25 kinderen. Dat waren er dus 250 in tien jaar, zulk groot leed is nauwelijks voor te stellen.”

Kerk van dorp
De dominee is van mening dat je om te kunnen geloven een plek en een ritueel moet hebben. “Rituelen voor het begin, alle kruispunten en het einde van iemands leven en voor allerlei feesten. Daar zijn we goed in en daarom denk ik dat we wat dit betreft nog eeuwen verder kunnen.” Burgers vervolgt: “Wij willen ook de kerk van het dorp zijn. Vandaar dat we bijvoorbeeld op Koningsdag in 2017 een modeshow hebben gehouden en een jaar later was Heel Warnsveld Bakt bij ons in de kerk. We zijn een soort dorpshuis alleen moet we dit nóg meer gaan uitstralen. Het is zo’n gesloten gebouw. De deuren moeten open. Ik vind het wel mooi dat de laatste jaren ook veel bewoners van het asielzoekerscentrum naar de kerk komen.”

Architectenbureau
Om de Martinuskerk een toegankelijker uitstraling te geven en multifunctioneler te maken, heeft het kerkbestuur een gerenommeerd architectenbureau gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken van aanpassingen van het gebouw. Naar verwachting zijn de uitkomsten van dit onderzoek voor de jaarwisseling bekend.

Oorkonde
Een in Utrecht getekende oorkonde uit 1121, die ingelijst in de kerk hangt, bewijst dat de Martinuskerk minimaal 900 jaar oud is. Godebold, de toenmalige bisschop van Utrecht, kent de kerk in de oorkonde verregaande voorrechten toe en een vrijstelling voor een aantal lasten. Hieruit valt volgens Mulder af te leiden dat de kerk van Warnsveld van grote waarde voor de bisschop was. “Daarom zijn wij van mening dat de kerk al zeker honderd jaar eerder moet zijn gesticht, maar een bewijs hebben we niet.”

Zelf heeft Mulder hier veel speurwerk naar gedaan, zonder het gewenste resultaat. Hij is op zoek naar een historicus/mediëvist met kennis van het middeleeuwse Latijn die onderzoek wil doen naar de ontstaansgeschiedenis van de kerk. Kandidaten kunnen een mail sturen naar mulder1931@gmail.com.

Expositie
Zonder corona waren er in 2021 al veel jubileumactiviteiten vanuit de (enige) kerk in Warnsveld gehouden. Die zijn vooralsnog beperkt gebleven tot de genoemde speciale dienst, een mountainbiketocht en een in de kerk ingerichte expositie. De uit onder meer schilderijen en foto’s bestaande tentoonstelling is in juli en augustus van dinsdag tot en met vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur te bewonderen en ook op zondagochtend.

Martinusmaaltijd
Op maandag 4 oktober geeft de Zutphense stadsarcheoloog Michel Groothedde een lezing over de rijke historie van de Martinuskerk. Het jubileumcomité komt dit jaar nog met een fietsroute langs de (voormalige) kerken en kappellen van de vroegere ‘oerparochie’ Warnsveld. Voor 2022 zitten onder meer een middeleeuwse Martinusmaaltijd, een openluchtspel en een kinderprogramma in de pijplijn.