Het belang van sporten bij kanker

ZUTPHEN - De diagnose kanker was een enorme dreun, maar Bieke (38), Ilse (48), Janneke (52) vertikten het om thuis op de bank te gaan zitten sippen. Tussen hun chemokuren door zijn de drie juist fanatiek gaan sporten onder begeleiding van een oncologiefysiotherapeut. En daar hebben zij ontzettend veel baat bij. Door hun verhaal te doen, hopen zij meer kankerpatiënten te inspireren om ook aan hun fysieke én mentale gezondheid te gaan werken.

Door Rudi Hofman

“Hier voel je je geen patiënt, maar werk je aan een sterker lichaam.” “Je leert beetje bij beetje je lichaam weer kennen en bent met de gezonde dingen bezig.” “Hier zitten geen drie zielige vogeltjes, we hebben heel veel lol samen.” Zo maar drie uitspraken van Janneke, Ilse en Bieke, die duidelijk maken waarom zij zo enthousiast zijn over het samen sporten bij hun herstel van kanker. 

Op het moment van het interview is Bieke officieel al met haar partner geëmigreerd naar Denemarken. Zij vindt het zó belangrijk om over het belang van sporten tijdens kanker te vertellen dat zij hier net als Ilse en Janneke graag tijd voor vrijmaakt. We spreken elkaar bij Arcus Fysiotherapie aan de Paulus Potterstraat. Hier sporten zij twee keer in de week in een groepje.

Fijn opgevangen
Janneke zag dit, zo geeft zij toe, eerst helemaal niet zitten: “Ik had zoiets van: ik ga nooit in een groepje sporten, want ik wil niet bij lotgenoten horen.” Zij veranderde van mening nadat zij heel fijn was opgevangen door een van de twee oedeem fysiotherapeuten die werken volgens de richtlijnen van oncologische revalidatie.

Janneke: “Ik kreeg vragen als hoe gaat het met je en waar zit je mee? Vervolgens kreeg ik een nulmeting van hoe ik er fysiek voorstond. De fysiotherapeut gaf mij zo structuur. Ik kan hier aan mezelf werken, niet alleen fysiek maar ook aan wat er in mijn hoofd gebeurt. Ik vind dit een heel positieve plek.” Janneke is behandeld voor borstkanker met uitzaaiingen in de lymfeklieren. 

Krachttraining
Bieke, de jongste van de drie, kreeg ongeveer een jaar geleden de diagnose borstkanker zonder uitzaaiingen. Zij heeft haar hele leven veel gesport en wilde dit blijven doen. “Hier doe ik echt aan krachttraining en probeer ik de grootste spiergroepen zo krachtig mogelijk te maken. De spiergroepen die door operaties, chemo en bestraling zijn aangetast, worden met liefde behandeld, maar zeker niet ontzien. Verder worden onze littekens behandeld en krijgen we massages”, aldus de kersverse Deense.

Snel herstel
Ilse zegt dat het intensief sporten haar helpt om het hoofd leeg te maken. Zij heeft darmkanker met uitzaaiingen in de lever en sport al bijna twee jaar bij Arcus: “Destijds wist ik dat er een grote leveroperatie aan zat te komen. Na mijn eerste chemokuur ben ik weer op de crosstrainer gaan staan. Al na twee minuten kon ik niet meer. Gelukkig ging het twee dagen alweer een stuk beter en herstelde ik ook snel van de chemo. Af en toe huil ik hier ook, maar dat verdriet zet ik om in kracht zodat ik lekker fanatiek kan sporten.”

Bieke vindt het erg fijn dat zij tijdens het sporten niet op haar ziekte wordt aangesproken. Het geeft haar structuur door de week. Zij is dan ook vastbesloten dit traject in haar nieuwe woonplaats Helsingør voort te zetten. “Dit brengt mij zoveel meerwaarde.”

Endorfine
Die meerwaarde zit hem niet alleen in het werken aan een sterker en fitter lichaam, maar ook in de positieve mentale effecten. Bij het sporten komt het hormoon endorfine vrij waardoor je je gelukkiger en opgewekter voelt. Dit kan er ook voor zorgen dat je beter chemokuren aankunt.

Minder bijwerkingen
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat vrouwen met borstkanker die een bewegingsprogramma volgen minder last hebben van bijwerkingen als vermoeidheid, conditieverlies, misselijkheid en pijn. En ook hoeft de dosering van de chemotherapie bij hen minder vaak aangepast te worden (Bron: Antoni van Leeuwenhoek, het Nederlands Kanker Instituut).

Levenskwaliteit
Bieke ziet kanker als ‘een lesje in weerbaarheid’: “In het ziekenhuis proberen ze je leven te redden en hier bij Arcus redden ze je levenskwaliteit. In het begin was ik heel onzeker, maar ik ben onder begeleiding aan de slag gegaan en beetje bij beetje leerde ik mijn lichaam weer leren door met de gezonde dingen bezig te zijn. Ik heb onlangs alweer een halve wedstrijd kunnen hockeyen!”

Maatwerk
Martine Stubbe, oedeem- en oncologiefysiotherapeut, benadrukt dat iedere kankerpatiënt die binnenkomt maatwerk krijgt geleverd. Afhankelijk van de beginsituatie wordt het intensiteitsniveau van de trainingen bepaald (tussen de 1 en de 10) waarbij het streven is om minimaal op een 7 uit te komen.

Naast kankerpatiënten zoals Ilse, Janneke en Bieke die langdurig aan hun herstel willen werken, kunnen patiënten ook kiezen voor het Fit For Surgery-programma. In de aanloop naar een operatie gaan zij dan onder begeleiding drie tot vier weken lang intensief sporten om zo fit mogelijk hun operatie in te gaan.

Voldoening en voordelen
Over Bieke, Janneke en Ilse zegt Martine: “Zij zijn fanatieke vrouwen die door middel van training wat aan hun ziekteproces willen doen. Dit geeft zoveel voldoening en heeft ook veel voordelen. Het is alleen al fijn om even te kunnen sparren en je ervaringen en gevoelens te kunnen delen met iemand die iets vergelijkbaars meemaakt. Dat maakt het proces lichter voor jezelf.”

Arcus Fysiotherapie in Zutphen is zeker niet de enige praktijk in de regio waar kankerpatiënten met een persoonlijk beweegprogramma aan hun herstel kunnen werken. Kijk voor een overzicht op: https://defysiotherapeut.com/over-fysiotherapie/.