Zutphense praktijk levert onverwacht maatwerk bij long COVID problematiek

“Jij ziet toch veel mensen na hersentrauma? Zou je wat kunnen betekenen voor mijn hersenproblemen, die al een half jaar na mijn COVID infectie spelen?” Deze vraag kreeg Arjan Kuipers iets meer dan een half jaar geleden. Hoewel ze in de praktijk slechts zijdelings met de gevolgen van COVID-19 te maken hadden gehad, was de interesse van Arjan na enig nadenken gewekt. Een afspraak werd ingepland om te zien wat er aan de hand was. Alice (fictieve naam) had nog steeds te maken met vermoeidheid, energieverlies en oorsuizingen na haar COVID infectie en was onder begeleiding van een fysiotherapeut aan het herstellen. Ze had echter nog een ander, vreemd verschijnsel: iedere keer dat ze een tikkend geluid hoorde of haar linker arm wilde gebruiken kon ze niet meer praten. Op het eerste gezicht een bizar bijverschijnsel dat niet makkelijk te verklaren of op te lossen is wanneer je een standaardbenadering voor post COVID problemen hanteert. Omdat Arjan Kuipers’ en Linda Radestad’s praktijk Brain and Spine Rehab helemaal gericht is op de gevolgen van hersenletsel zoals post commotioneel syndroom (aanhoudende problemen na een hersenschudding) en mensen die na een herseninfarct “uitgerevalideerd” zijn, hebben ze dagelijks te maken met gevolgen die veel overeenkomen met die van long COVID problematiek: chronische vermoeidheid, energieproblemen, duizeligheid en cognitieve overprikkeling. Emotionele problematiek en een autonoom zenuwstelsel (je geautomatiseerde vlucht en rust systeem) dat van slag is, komen zowel voor na hersentrauma en zijn hoofdproblemen wanneer je te maken krijgt met long COVID.

Omdat de kennis en standaardmogelijkheden bij fysio- en ergotherapeuten om hersenproblematiek bij long COVID patiënten aan te pakken vaak ontoereikend is, was het idee om meer te doen voor deze doelgroep ineens een logische vervolgstap voor Arjan en Linda.

Bemoedigd door de vooruitgang die post COVID cliënten zoals Alice boeken, zien ze bij Brain en Spine Rehab steeds meer patiënten met long COVID problemen. Hierbij valt op dat bijna niemand dezelfde verzameling problemen heeft en dat het zorgvuldig bekijken en analyseren van het hersen- en fysiek functioneren waardevolle aanvullende inzichten geven om meer gerichte hulp te bieden.

De praktijk van Arjan en Linda blijkt uitermate geschikt om dit te doen. Alle apparatuur en testmogelijkheden (zoals cognitieve online testen) die nodig zijn om hersenfunctie in kaart te brengen zijn aanwezig om de bestaande klanten met de nieuwste testmogelijkheden te kunnen bedienen. Denk hierbij aan apparatuur waarmee specifieke data die betrouwbare informatie geeft over hoe het ervoor staat met het vermogen van de hersenen. Met name analyse van hersenactiviteit met het nieuwste type kwantitatieve EEG, cognitieve functie analyse, oogfunctionaliteit en evenwichtsintegratie blijken waardevol om hersen problematiek bij long COVID beter in kaart te brengen.

Zowel Linda als Arjan hebben een unieke achtergrond die wellicht ook verklaring geeft waarom hun praktijk in aanvulling op bestaande therapie juist een meer individuele aanvulling kan geven bij post virale klachten als long COVID. Linda is ervaringsdeskundige na een zeer zwaar herseninfarct op jonge leeftijd (43). Linda heeft over haar ervaringen en de ongeadresseerde problemen na een herseninfarct gepubliceerd (“Stroke Rebel”) en recent een TED talk hierover gegeven. Arjan heeft zich in de afgelopen 30 jaren steeds verder gespecialiseerd in de klinische toepassing van neurowetenschappelijke kennis na hersentrauma. Zijn inspiratie hiervoor zijn de onbegrepen klachten die zijn moeder ondervond na een serie hersenschuddingen.

In hun praktijk Brain and Spine Rehab proberen ze om deze redenen meer te doen daar waar reguliere zorg geen maatwerk kan leveren -- daarbij maken ze vooral gebruik van de laatste wetenschappelijke en klinische inzichten om betere oplossingen te vinden na hersenletsel (en nu dus ook long COVID).

Helaas is er niet zoiets als een quick fix bij long COVID. De grote winst die geboekt wordt, komt vaak niet snel maar gestaag en is afhankelijk van het aanpakken van meerdere onderliggende factoren.

Hoewel het voor een grote groep post COVID patiënten voldoende is om hulp te geven bij het opbouwen van spierkracht, uithoudingsvermogen, longcapaciteit, het verbeteren van belastbaarheid en het verminderen van de overprikkeling (fysio en ergotherapeuten werken hier voornamelijk aan) zijn er een reeks andere zaken die vaak ook aandacht behoeven.

Zaken als onderliggende problemen op celniveau, pre existerende (auto)immuun problematiek en zogenaamde neuroinflammatie (een uitermate belangrijke onderliggende factor waarbij het immuunsysteem in de hersenen te makkelijk wordt geactiveerd) kunnen enorm veel impact hebben op de energiehuishouding en het vermogen om verder te herstellen na COVID.

Om op deze belangrijke factoren invloed te hebben kijken ze bij Brain en Spine Rehab in de eerste plaats naar leefstijlfactoren als slaap (redmiddel nummer één), voeding, stressmanagement, beweging en naar specifieke factoren die de energiehuishouding op celniveau en neuroinflammatie (lage graad hersenontsteking) positief kunnen beïnvloeden. Hierbij kun je denken aan gerichte supplementen die deze processen, zonder bijwerking kunnen beïnvloeden.

Wanneer je de literatuur bekijkt die voorhanden is voor post virale en long COVID problematiek, zien we twee therapeutische toepassingen consistent positieve invloed hebben op de ervaren problemen na COVID. Het gebruik van therapeutische laser en zuurstof die toegediend wordt onder druk (zogenaamde hyperbare zuurstof). Deze hebben beide veel invloed op energiehuishouding, het verminderen van ontstekingsgevoeligheid en het herstelvermogen).

In de praktijk van Arjan en Linda hebben ze reeds veel positieve ervaring opgedaan met het gebruik van therapeutische laser (ook wel fotobiomodulatie genoemd) en hyperbare zuurstof na hersentrauma en zien ze dat dit een onmisbare schakel is in sneller herstel na COVID. Een bijkomend voordeel van beide therapieën is de afwezigheid van grote bijwerkingen anders dan dat in het begin vermoeidheid of wat onrust ervaren kan worden.

Hoe belangrijk het gericht behandelen en trainen van functionele neurologische en fysieke problemen kan zijn, blijkt wel wanneer we kijken naar de vooruitgang die wordt geboekt door bijvoorbeeld Alice. Na maanden trainen en therapie is de vermoeidheid weliswaar nog enigszins aanwezig maar heeft ze nagenoeg geen stemproblemen meer en kan ze haar linkerarm weer zonder problemen weer gebruiken, iets wat voor haar een half jaar daarvoor ondenkbaar was.

Veel van de ongeadresseerde problemen na hersentrauma als een herseninfarct lijken dus sterke overeenkomsten te hebben met de problemen die door long COVID patiënten worden ervaren. Om betere oplossingen voor de lange termijn gevolgen van COVID te vinden is het volgens Kuipers zaak om verder te kijken dan het verbeteren van conditie en belastbaarheid alleen. Er is steeds meer bekend over de oorzaken van chronische vermoeidheid, cognitieve en mentale problemen na zowel hersentrauma als COVID. Het probleem waar we op dit moment mee te maken hebben is onder andere het gebrek aan kennis over onderliggende oorzaken, en daaraan gekoppelde toepassingen, waardoor een volgende versnelling in het herstel lastiger wordt. Dit geeft onder andere Brain en Spine Rehab de unieke mogelijkheid om meer individueel gerichte oplossingen aan te bieden bij long COVID.

Om, onder andere bij professionals, meer inzicht te geven in de onderliggende problematiek publiceert Arjan blogs en artikelen die gaan over de vermoeidheid en andere problemen na onder andere COVID-19 en hersentrauma. In deze publicaties worden veel tips en gerichte oplossingen aangedragen die mensen in de thuissituatie toe kunnen passen.

Dit artikel wordt u aangeboden door Brain And Spine Rehab. Het is niet gemaakt onder verantwoordelijkheid van de redactie van deze uitgave.