De Zutphense reclamespot

Het is zaterdagavond. Mevrouw Bombeld en ik zijn op uitnodiging van de Maatschappij van Nijverheid en Handel een avondje cultuur aan het proeven in de Hanzehof, maar tegelijkertijd missen we iets. Op NPO2 is vanavond de laatste tv-uitzending van Vroege Vogels te zien en Zutphen is bijna 41 minuten lang het decor. Gelukkig is er de app NPO Start, dus een dag later zitten we nieuwsgierig voor de buis.

De uitzending begint met presentator Menno Bentveld en hydro-ecoloog André Jansen, samen op de fiets over de IJsselkade. Vandaar gaat de route over de oude IJsselbrug naar het uitzichtpunt in de Hoven. En dan raak ik bijna in shock, Zutphen is helemaal niet op de hoek van de IJssel en Berkel ontstaan. Toen de eerste Romeinse nederzetting hier ontstond stroomde er helemaal geen IJssel. Het riviertje de Berkel, die uit het oosten komt, maakte bij het huidige Zutphen een flinke bocht naar links en stroomde naar het zuiden naar de Rijn. Pas eeuwen later, toen de Rijn begon te stijgen stroomde het water de andere kant op en ontstond de IJssel. Jansen noemt de 1500 jaar oude rivier daarom de jongste rivier van Nederland.

Met een kneuterig muziekje op de achtergrond gaan vogelonderzoeker Marcel Wortel en natuurfilmer Stijn Philips in het mistige Zutphen op zoek naar de merel. Een van de meest voorkomende broedvogels van Nederland, dus dat gaat lukken. Met stadsplantenkenner Ton Denters zwerft de cameraploeg door de historische binnenstad op zoek naar bijzondere planten. En dat is in Zutphen een genot, want de conclusie luidt: Zutphenaren zijn van het spontane groen op straat en dat mag blijven staan. De plantenkenner geniet van deze ecologische keuze. 

Met huismeester Tim Wengelaar van de Walburgiskerk wandelt Menno Bentveld tussen de daken van de kapelletjes hoog boven het ’s Gravenhof op zoek naar de inmiddels beroemde slechtvalken die ook deze zomer jongen hebben grootgebracht. Een interessant feitje, als de valken vertrekken van de Walburgis, is vaak de eerstvolgende landingsplek de watertoren aan de Warnsveldseweg vanwaar ze op hun prooi jagen. 

Hans Grotenhuis van de vogelwerkgroep leidt de kijkers langs de vijvers en ganzen in de Hanzestad en Klaske ten Grotenhuis van het IVN praat de kijkers bij over de bijzonderheid van de natuur op de begraafplaatsen aan de Warnsveldseweg. Vroeger werden hier - ver buiten de stadspoorten - de doden begraven, tegenwoordig is de laatste rustplek ook een walhalla van bijzondere vegetatie. 

En zo gaat de zoektocht naar flora en fauna in en rond Zutphen vrolijk verder. De programmamakers hebben er een prachtige uitzending van gemaakt. En ik kom tot de conclusie dat het absoluut de moeite waard is. Maar liefst 889.000 mensen hebben de gratis reclamespot bekeken. Dat is dan een mooie afsluiting van het jaar.