Afbeelding

Opinie Columns

Masten

Het was als ik het me goed herinner in 1987, dat ik als journalist werd uitgenodigd voor het met enig ceremonieel neerhalen van de aller-, allerlaatste bokpaal in Nederland. Althans, dat werd me toen verteld. En dat heb ik, nog ietwat rozig van de in ruime mate geschonken champagne, destijds ook keurig aan mijn lezers doorgegeven. Vanaf die dag was er in Nederland geen bokpaal meer te vinden.

Misschien moet ik nu de jongere lezers eerst even uitleggen, wat een bokpaal is. Tegenwoordig komt elektriciteit (stroom, zeiden we vroeger) via een ondergrondse leiding ons huis binnen. Het komt vanaf een verdeelstation, waarvan we niet eens meer weten waar het staat, omdat ook vanaf daar het transport ondergronds plaats vindt. Bovengronds gaat de stroom alleen nog maar over grotere afstanden, via hoogspanningskabels.

Dat was vroeger anders. Toen stonden langs de straat houten palen (inderdaad: bokpalen), waarlangs de elektriciteitsdraden liepen. En vanaf zo'n paal werd de stroom dan weer via een dun en meestal niet al te veilig draadje je huis binnengebracht.
Het lijkt absoluut niet meer van deze tijd, maar in tal van landen in en vooral buiten Europa krijgen de mensen de stroom nog altijd op deze manier in huis.

Ik moest aan die laatste bokpaal van Nederland denken, toen ik vorige week in mijn ochtendkrant een kritisch artikel las over de nieuwe hoogspanningsmasten, die TenneT in de Achterhoek heeft neergezet. De schrijver van het artikel, Marcel Rözer, ziet die stalen geraamtes die hij onder meer vanaf de A18 bij Doetinchem in het oog kreeg, absoluut niet zitten.

Eiffeltorenachtig, maar dan zonder het romantische aspect. Zo noemt Rözer (die ik als collega trouwens zeer waardeer) de masten, die volgens hem die oude Achterhoek van ijzergieterijen, ambachtelijke markten en Zwarte Cross volledig doen vergeten.
Nou kun je je afvragen hoe romantisch de Eiffeltoren nog is, sinds daar zwaarbewapende soldaten en politiemensen omheen staan, maar dat terzijde. Ik vind de vergelijking met die toren om een andere reden toch interessant. De Eiffeltoren werd in 1889 gebouwd ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling die dat jaar in Parijs werd gehouden. Destijds gold het meer dan driehonderd meter hoge stalen gevaarte als een symbool van moderne techniek.

Ook de nieuwe hoogspanningsmasten zou je als een symbool kunnen zien. En dan ook hier in positieve zin. Ze laten namelijk zien dat de Achterhoek geen achtergebleven gebied is, dat is blijven steken in de jaren vijftig van de vorige eeuw. In de tijd dus van de bokpalen. Nee, de Achterhoek heeft zich ontwikkeld tot een hedendaagse landstreek, waar het prachtige natuurschoon gelukkig hand in hand kan gaan met moderne ontwikkelingen. Hoogspanningsmasten in plaats van bokpalen. Als symbool dus van vooruitgang op de goede manier.

Nog even trouwens over die laatste bokpaal, die in mijn aanwezigheid het loodje legde. Ik heb altijd in de veronderstelling verkeerd, dat dit inderdaad de aller-, allerlaatste bokpaal van Nederland was geweest. Toen we laatst in Denemarken langs de weg van die oude bokpalen zagen, zei ik nog tegen mijn liefste: "De mate van beschaving van een land kun je aflezen aan de hoeveelheid bokpalen."

Dat was als grap bedoeld. Toen wist ik nog niet dat ik een paar weken later, om een file op de A12 te vermijden, over allerlei binnenweggetjes dwars door het Groene Hart van Holland zou rijden. Waar ik tot mijn verbazing in de buurt van Oudewater nog bokpalen langs de weg zag staan.

Tja, Bennie Jolink sprak niet voor niets ooit over het 'onbeschaafde wilde westen.'

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant