Zicht op uil en lieveheersbeestje, IVN-belevingstocht boeit kinderen

ZUTPHEN - Pim (bijna 5) is een natuuronderzoeker in de dop. Hij deed woensdag 3 mei mee aan de door het IVN uitgezette wandeling in hartje Zutphen. Hij bleek er al aardig wat van te weten. “Ik zie een lieveheersbeestje!”

Door Sander Grootendorst

De jonge Zutphenaar meldde zich samen met vader Berry en moeder Floor bij de kraam van de vereniging voor natuureducatie op de Schupstoel. Het IVN viert zijn veertigjarig bestaan en in het kader daarvan hadden drie leden een ‘jubileumopdracht’ bedacht: een verkenningstocht, speciaal voor kinderen tussen vijf en twaalf jaar.

Voor wie er niet bij kon zijn: geen nood, de route is vastgelegd in een boekje van twee euro, verkrijgbaar bij het IVN en, vlak bij het startpunt, in de winkel van Geluksvogels. Je moet dan wel zelf aan de Boompjeswal naar de bosuil zoeken – voor de gelegenheid stonden woensdag IVN’ers klaar om samen met de kinderen te proberen de uil met de verrekijker in beeld te vangen. Ook het determineren van waterbeestjes onder IVN-begeleiding bij de Bourgonjetoren was eenmalig.

“Het leek ons leuk om kinderen te laten zien wat er allemaal aan natuur in de stad te beleven valt”, zegt Emilia Peeters, een van de drie samenstellers van het boekje. De andere twee zijn Anke Arts en Vincent van Hout. Peeters heet op de Schupstoel de deelnemers welkom. “Er liggen hier ook een paar verrekijkers, want je hebt direct zicht op de Walburgistoren, waar de slechtvalk broedt.” “Het was ontzettend leuk om de belevingstocht voor te bereiden”, zegt Peeters. “We hebben de kinderen een beetje uitgedaagd zonder al te belerend te zijn.”

Het eerste groepje is inmiddels vertrokken. Daar komt Pim met zijn ouders aanlopen, zij zijn het tweede. Tientallen jonge natuurliefhebbers zullen nog volgen. Dat Pim al op de hoogte is van valk en uil in de stad, komt omdat hij zelf in het centrum woont en met zijn vader vaak door park en plantsoen heeft gestruind. “Dit is ons buurtje”, zegt Berry. Niet voor het eerst betreden ze de Oude Bornhof met de beeldbepalende dikke bomen. Hoeveel zijn het er? luidt de vraag in het boekje. En welke soorten? Kun je ze herkennen aan de stam en de blaadjes? Pim laat zijn oog vallen op de vele vuurwantsen die onder aan de lindeboom rondkruipen. “Kunnen die bijten?” vraagt hij. “Nee, ze bijten geen mensen”, stelt zijn vader hem gerust. Pim zegt: “Ik zie een lieveheersbeestje.” Strikt genomen gaan de drie gezinsleden het boekje te buiten – op deze pagina staan geen vragen over insecten. Maar daar zal het IVN niet rouwig om zijn: des te leuker, zelf natuur ontdekken.

Tweede etappe: het Oskamstraatje. Het boekje verwijst naar het fenomeen ‘stoepplantjes’: die komen, klein maar fijn, spontaan tussen de tegels op. Er is reden om ze te koesteren. Wie het kleine niet eert… Het kost Pim geen moeite de plantjes te lokaliseren.

Dan komt de Boompjeswal al in zicht, thuishaven van de bosuil. IVN-medewerkers hebben zich geposteerd onder een hoge boom – niet toevallig, want daar zit-ie, de uil, op een tak tussen het lentegroen. “De boom heeft gelukkig nog niet zoveel blaadjes”, zegt Van Hout. “Anders zou de uil zich helemaal aan het zicht onttrekken.” Op de begane grond kun je de vogel van dichtbij bekijken, maar dat is dan een opgezet exemplaar. Pim aait voorzichtig zijn veertjes. Secretaris Hetty Fokkens van IVN Zutphen vertelt de kinderen wetenswaardigheden over de uilen: bijvoorbeeld dat ze perfect kunnen horen terwijl ze niet eens oren lijken te hebben.

Nieuwsgierig komt Pim bij een tafeltje kijken waarop uilenballen liggen. IVN’er Mike Hirschler neemt plaats en hij pluist, eerst met zijn vingers en dan met een stokje, de door de uil uitgebraakte voedselresten uit. Aan het tweede tafeltje zijn ondertussen vier meisjes gaan zitten om hetzelfde te doen. Van een afstand lijkt het net of ze gezellig in een oosters restaurant aan het eten zijn. Een voor een prikt Hirschler minuscule muizenbotjes op. “Dit is een ribbetje”, zegt hij. “En dit een kaakje met een tand eraan.” Vervolgens komt een onderbeentje tevoorschijn. “De uil had een gevarieerd menu, het zijn botjes van drie verschillende muizensoorten.” Van Hout reikt een kaart aan waarop ze zijn afgebeeld, Pim herkent de spitmuis aan haar neus. Hirschler geeft de jongen de muizenbotjes mee, niet in een zakje, maar overzichtelijk onder elkaar opgeplakt.

In dit tempo neemt een wandeling van twee kilometer veel tijd in beslag, maar het is meivakantie en Pim heeft geen haast. Monter stapt hij door naar het volgende belevingspunt, het uilenballencadeautje van het veertigjarige IVN stevig in zijn hand.