‘Versteende’ Hamersplaats krijgt weer bomen en bloemen

ZUTPHEN - Omwonenden van de Hamersplaats in Zutphen komen in actie voor meer groen in de buurt, gelegen tussen de Spittaalstraat en het Polsbroekgebied. “Zomers is het hier een heteluchtoven.”

Door Sander Grootendorst

“We zaten twee jaar geleden met een paar mensen op het balkon bij Clasien en zeiden tegen elkaar: Je ziet alleen auto’s en stenen en verder alleen een paar op sterven na dode bomen. Kunnen we daar niet wat aan doen?”

Aan het woord is Elma Hoff, lid van de werkgroep ‘vergroening Hamersplaats’, waar onder anderen ook Clasien Burgers en Irma Fieseler bij horen. Ze staan naast een pop-up tent waar uitleg wordt gegeven hoe dat gaat gebeuren: de buurt veraangenamen met bomen en planten. Na een moeizame start zijn ze een heel eind gekomen. Op deze (dinsdag)ochtend is een containertuintje geplaatst.

“We klopten aan bij de gemeente en kregen te horen dat we een plan moesten indienen en daar dan subsidie voor aanvragen. Maar hoe pak je dat aan? We wisten niet wat mag en niet mag, bijvoorbeeld wat geveltuintjes betreft. En wie is eigenaar waarvan? Er zijn hier koop- en sociale huurwoningen.”

Rond de gemeenteraadsverkiezingen toonde de politiek wél interesse, diverse raadsleden kwamen een kijkje nemen en GroenLinks zette de initiatiefnemers op het spoor van Arcadis, de vroegere Heidemij, een bedrijf dat buurtprojecten zoals dit begeleidt vanuit de filosofie dat “groen stress reduceert én sociale interactie bevordert”.

Een beetje interactie was er al wel. Omwonenden déden al het een en ander tegen verslonzing. Van daaruit ontstond de werkgroep. “Zo hebben we de mensen benaderd die hier af en toe aan het vegen waren.” Een van de eerste concrete stappen was het houden van een enquête. “Want we hadden geen idee of er draagvlak zou zijn onder de in totaal 110 huishoudens.” Er kwamen zoveel positieve reacties dat de werkgroep besloot door te zetten. Fieseler: “Iedereen was enthousiast, ook de mensen van het Wannehofje daar, project voor begeleid wonen.”

Fieseler trekt Richard Belshof aan zijn jas, beleidsmedewerker groen bij de gemeente. Hij was al betrokken bij vergelijkbare initiatieven elders in stad en dorp. “Er kunnen hier zeven of acht bomen bij”, zegt hij. “Niet in één keer natuurlijk, het is een groeimodel. Zomers is het hier een heteluchtoven en groen werkt verkoelend. Je kunt denken aan grastegels op de parkeerplaats. Met wat kruiden erin gezaaid, dat is goed voor de insecten. Bij de planten in het containertuintje houden we ook rekening met de biodiversiteit. En ik zie mogelijkheden om daar tegen die gevel lei-peren te plaatsen, dan kunnen de bewoners oogsten in de eigen omgeving.”

Een ideaalplaatje voor de werkgroep: “Stel je voor dat al die daken groen worden, wat mooi zou dat zijn”, zegt Hoff. “De daken zijn er sterk genoeg voor”, reageert Belshof. “Maar het wordt wel lange termijn werk. Ik zeg altijd: blijf streven naar het ultieme, dan kom je op het optimale uit.” En dan is er nog het ideale: sedum helpt perfect bij het tegengaan van ‘warmte-uitstraling’. “Het kan op daken wel zestig graden worden. Maar onder een sedum-dak nooit warmer dan dertig.”

Het klinkt Fieseler als muziek in de oren: “Het plein en de daken zijn in de zomer één brandende massa. Nergens kun je aan de hitte ontkomen.” Het sociale aspect is voor de werkgroep ook wezenlijk. Het moet gezelliger worden, meer cohesie tussen de bewoners. “We hebben nu te maken met her en der gedumpt afval, achtergelaten gejatte fietsen…”

Nog één wens blijft er in dat kader over: het gebouwtje van elektriciteitsbedrijf Liander. Hoff: “Het zit vaak vol graffiti en eromheen is het donker en smerig.”

Ook aanwezig in de pop-up-tent: Tanja Papez, bekend van een aantal grote muurschilderingen in de stad. Officieel geregeld is het nog niet, maar ze voelt er wel voor, zegt ze. Wie weet komt ze het gebouwtje opfleuren met een bloemrijk tafereel. Maar eerst steken de buurtbewoners zelf de handen uit de mouwen. Op 12 mei komen ze weer bijeen. Die vrijdag is uitgeroepen tot ‘plantdag’. Stapje voor stapje gaat de Hamersplaats van ‘versteend’ naar groen.