‘Ik voel me een Nederlandse vrouw, een kaaskop’

ZUTPHEN - “Rahel verrijkt ons leven. Die laten we nooit meer los.” Saskia en Gertie Spiegelenberg kregen er zeven jaar geleden een vierde kind bij toen vluchtelingenorganisatie Buddy to Buddy hen in contact bracht met de Eritrese Rahel Welday. Saskia: “Dat was lastig. Het was met zijn allen zoeken hoe we haar uit haar isolement konden halen. Je zou het niet zeggen, maar ze was behoorlijk verlegen en toen ze zich voor de zoveelste keer ziekmeldde terwijl we een afspraak hadden, ben ik haar met een doos paracetamol toch gaan bezoeken. Rahel kwam uit haar schulp en samen brachten we een fantastische dag door. Vanaf dat moment was er vriendschap.”

Door Meike Wesselink

Rahel: “Ook ik moest terugdenken aan de tijd dat we nog maar net buddies waren. Ik was ontzettend onzeker en vond het lastig om met Saskia af te spreken omdat we elkaar niet begrepen. Nu gaat er geen dag meer voorbij dat we niet even contact hebben. Ik kan soms gewoon niet geloven hoe ik hier nu sta. Ik voel me een Nederlandse vrouw, een kaaskop.”

Net als Saskia wil Rahel Verzorgende IG worden. Ze volgt daarvoor de opleiding op niveau 3. Saskia: “Toen ik zelf de opleiding deed, heb ik twee keer op het punt gestaan om te stoppen. Ik heb echt bewondering voor hoe ver Rahel het schopt. Als vluchteling wordt het je gewoon lastig gemaakt. Het maakt niet uit wat je doet, je staat altijd met 1-0 achter. En toch zet ze door en is ze altijd vrolijk.”

Voor Anouk (24), Rick (21) en Luc (16) voelt Rahel als een zus. “Wat wij hebben is echt iets anders dan vriendschap”, benadrukt Anouk. “We zijn even oud en hebben in de afgelopen jaren veel meegemaakt samen. Ik herinner me nog dat Rahel voor de eerste keer bleef logeren en we samen op bed The Kardashians keken en ontzettend veel lol hadden.”

Rahels’ broertje Simon, net zo oud als Luc, was elf jaar toen hij helemaal alleen in een vluchtelingenkamp in Ethiopië terechtkwam. Rahel probeerde alles om hem, maar ook moeder Znabey en Diana en Yosan, haar zussen, naar Nederland te halen. “Het lukte maar niet, wat heel frustrerend was voor Rahel”, aldus Saskia die zich samen met Gertie volledig inzette voor de gezinshereniging. “De advocaat die Rahel had, deed vrijwel niets. Het heeft de staat handenvol geld gekost om daar achter te komen. Maar de hulp die we daarna kregen van Sientje Stam van Vluchtelingenwerk maakte alles goed. Zij verwees ons naar een advocaat, Petrovski, die in hoger beroep in het gelijk is gesteld. Bepaalde papieren die de Immigratie- en Naturalisatiedienst wilde zien, waren onmogelijk los te krijgen uit Eritrea en dat heeft deze advocaat kunnen hardmaken. De uitspraak was niet alleen een doorbraak voor Rahel, maar ook voor drie andere Eritrese kinderen.”

Het is drie jaar later en Znabey, Simon en Yosan hebben een leuke huisje in Warnsveld. Er is een moestuintje met tomatenplanten en de familie heeft gezellig contact met de buren. Znabey leert de Nederlandse taal en doet haar best. Ze vindt steun bij andere Ertitrese vrouwen. Met zoveel woorden zegt ze het niet, maar ze is dankbaar dat ze samen met haar kinderen een veilige plek heeft gevonden. “We doen dat in Eritrea niet zo, zeggen dat we trots zijn of dankbaar. Maar o wee als het niet goed is, dan krijgen we het meteen te horen”, grapt Rahel er snel achteraan.

Met het moeizame pad dat Rahel moest bewandelen, creëerde ze mogelijkheden voor haar familie. Zo vonden Simon (17) en Yosan (13) al gauw de weg naar Buddy to Buddy. Beide spreken de Nederlandse taal goed. Yosan heeft het naar haar zin op Vrije School Zutphen. “Ik wilde het liefst gewoon met Nederlandse kinderen naar school en daar heeft mijn Nederlandse buddy mij bij geholpen. Ik leer veel, ook met mijn handen werken en vind het heel leuk.” Yosan droomt stiekem van een carrière als sterrenkundige en Simon, dit jaar nog op Praktijkonderwijs Zutphen, gaat volgend schooljaar naar Aventus. “Ik wil iets met autotechniek gaan doen.” Ook Simon durft weer te dromen. “In Ethiopië had ik geen toekomst, maar hier voel ik me vrij. Ik voetbal wanneer ik dat wil en vind iedereen hier erg aardig. de taal begrijp ik nog niet helemaal, maar als Saskia tegen me praat, snap ik alles.”

De families hebben al veel samen gedaan. Zo was er een Eritrese koffieceremonie bij Znabey thuis. “Saskia: Prachtig om te zien, het branden van de koffiebonen en het traditionele koffietafeltje dat met allerlei lekkers wordt gedekt.” Luc vult aan: “Als enige Nederlanders waren wij te gast op de bruiloft van Diana, de oudere zus van Rahel, die in Amsterdam woont. Iedereen bracht iets mee voor het buffet. Het stond er vol met gerechten en salades die we met het platte brood, injera, aten.”

Saskia: “Buddy to Buddy heeft het integreren voor Rahel en haar familie zoveel makkelijker gemaakt. Zonder hen was het nooit gelukt om ze allemaal naar hier te halen. We zijn dankbaar dat we Rahel hebben leren kennen en veel voor haar hebben kunnen doen. Het geeft ons ook veel energie.”