Buddy to buddy’s beleven het ‘Stadsavontuur’

ZUTPHEN - Twee Zutphense initiatieven werden zaterdag aan elkaar geknoopt: Buddy to Buddy en het Stadsavontuur. Samen met iemand uit een ver land wandelen door verleden en heden van je stad. “De magie van de persoonlijke ontmoeting.”

Door Sander Grootendorst

Voorbijgangers vertragen hun pas om te zien wat er te doen is op de Korte Hofstraat. Zutphen, zaterdagnamiddag. Zo’n dertig mensen, in alle soorten en maten en alle kleuren, begeven zich door de binnenstad. Ze kennen elkaar nog maar net en lopen de route van het ‘Stadsavontuur’.

Enkelen houden hun smartphone voor een QR-code die op een winkelruit is aangebracht. Een jonge vrouw uit Syrië, sinds vijf jaar in Zutphen woonachtig, laat anderen meeluisteren met het verhaal dat uit haar smartphone klinkt. Een andere jonge vrouw, uit Eritrea, probeert het te verstaan. Dat valt niet mee, voor velen is Nederlands nog te moeilijk. Maar spannend is het wel. En dat is precies de bedoeling van het Stadsavontuur, “een interactieve puzzeltocht”, zegt coördinator Xera Alberts, “om de geschiedenis van Zutphen toegankelijker te maken.” “De deelnemers spelen zelf een rol in een verhaal over de patriottentijd (1781-1787).” Vijf kunstenaars plaatsen met speciaal voor het Stadsavontuur gemaakt werk de geschiedenis in een nieuw perspectief.

“De volgende keer zijn de teksten ook in het Engels te beluisteren”, zegt Alberts op een normaliter niet toegankelijk eeuwenoud binnenplaatsje aan de Rode Torenstraat. Gelukkig kunnen de Nederlanders allemaal Engels en ze vertalen het een en ander voor hun ‘buddy’s’. Dat is het bijzondere aan deze wandeling: twee initiatieven zijn aan elkaar geknoopt. Buddy to Buddy, het project dat bewoners van Nederlandse steden en dorpen één op één met vluchtelingen verbindt, én het Stadsavontuur. Loop je een eindje mee, dan merk je hoe Buddy to Buddy in de praktijk werkt. Je hoort vragen als: “Hoe lang woon je al in Zutphen?” en “Heb jij ook kinderen?”

De wandeling begint nadat in de Walburgiskerk voor de 32e keer enkele tientallen Zutphenaren en nieuwkomers aan elkaar zijn gekoppeld. Buddy to Buddy vindt in Zutphen zijn oorsprong en het loopt hier van meet af aan als een trein. In diverse andere gemeenten is het inmiddels ook aangeslagen. 

De reden voor het succes is makkelijk aan te geven, zegt voorzitter Ilonka de Haan. “Het is de magie van de persoonlijke ontmoeting. Als je je wereld voor elkaar openstelt, dan gebeurt er iets.” Die levensgevaarlijke grote wereld vol oorlog wordt in de kerk bijna van het ene op het andere moment aangenaam veilig en klein. “Het laagdrempelige vinden we ook heel belangrijk.”

Er hebben zich nogal wat nationaliteiten verzameld. Buddy to Buddy-coördinator Merel Hubatka gaat de tafeltjes langs, met de microfoon in de hand: Syrië, Eritrea, Afghanistan, Jemen, Turkije, Irak, Oekraïne, Nigeria, Mali… Dat is dan de ene helft. De andere helft komt uit Zutphen en Warnsveld, maar – blijkt uit de antwoorden – van origine dan toch vaak weer uit Rotterdam, Amsterdam, Groningen… Waar Nederlands en Engels beide niet voldoen, springt Jacklyn Arraf bij, die met haar catering voor soep, hapjes en drankjes zorgt. Zij spreekt de aanwezigen in het Arabisch toe.

“Geweldig hè, dat het zo goed gaat”, zegt Buddy tot Buddy-vrijwilliger Willem Leopold, zelf van huis uit Rotterdammer: “Misschien komt het doordat Zutphen als havenstad van oudsher vertrouwd is geweest met mensen uit andere streken.” Het Stadsavontuur maakt het verhaal compleet: de nieuwkomers ontmoeten niet alleen Zutphenaren van nu, maar ook van vroeger. Bovendien op verrassende historische locaties. Een kennismaking met diepgang.

De 16-jarige Tijs, scholier op het Isendoorn, heeft zich als buddy aangemeld. “Een spontaan idee”, zegt hij, “en een mooie invulling van mijn maatschappelijke stage.” Door problemen met het openbaar vervoer komt zijn beoogde buddy niet opdagen. Niet erg, Tijs raakt in geanimeerd gesprek met een Turkse man, Idris genaamd, en even later lopen ze samen het Stadsavontuur mee. Buddy to buddy zijn: dat is op zichzelf al een mooi avontuur.