De Zutphense viert eeuwfeest met fototentoonstelling
CultuurVan glasplaat tot mobieltje
Door Eric Klop
ZUTPHEN – Fotografencollectief De Zutphense bestaat dit jaar een eeuw. Daar gaat de vereniging niet zomaar aan voorbij. Het honderdjarig bestaan wordt gevierd met een jubileumboek, een documentaire, lezingen, workshops, ‘fotografische’ stadswandelingen en niet in de laatste plaats een grote tentoonstelling in het plaatselijke Stedelijk Museum, waarin onder de noemer ‘In het oog; 100 jaar Fotografencollectief De Zutphense’ de leden tot en met 14 mei hun beste werk laten zien en bovendien aandacht is voor fotografie van oprichter Lein de Nood. Afgelopen zondagmiddag vond aan de hand van een aantal korte doch krachtige speeches de officiële opening plaats.
Het is rond de klok van twee propvol in de ontvangstruimte van het museum. Keurig op tijd bijt de kersverse museumdirecteur Paulo Martina het spits af. Hij houdt als het ware een maidenspeech. Immers, het is de opening van ‘zijn’ eerste expositie, waarbij hij tevens de gelegenheid te baat neemt zich voor te stellen aan het aanwezige publiek. En kenbaar maakt dat hij wat heeft met fotografie. “Ik was ooit zes jaar lang docent op de Fotoacademie en maakte de overgang mee van analoog naar digitaal”, aldus Martina die toevoegt dat zijn liefde voor deze kunstvorm altijd is gebleven. Waarop de directeur memoreert dat fotografie een van de focuspunten is van Musea Zutphen. “Naast de oudste foto van Nederland, uit 1839, hebben we meer dan 450.000 afbeeldingen van Zutphen, de omgeving en nog veel meer in ons bezit.”
Erepenning
Dat schept dus een band. Martina heeft dan ook een toepasselijk cadeau voor de eeuweling in petto. Musea Zutphen stelt in het vervolg alle expertise die er voorhanden is kosteloos beschikbaar aan het collectief. Het blijft echter niet bij dit geschenk. Een tweede cadeau komt uit handen van Cora Sens. Zij is voorzitter van de landelijk opererende Fotobond, die vorig jaar z’n honderdste verjaardag vierde en daartoe het predicaat Koninklijk kreeg uitgereikt. Nadat zij de loftrompet heeft gestoken over de passie voor het beeld die De Zutphense sinds 1923 jaar in jaar uit heeft uitgestraald, overhandigt zij voorzitter Jim van Iterson een prestigieuze en op basis van historische bronnen geslagen erepenning.
Het eeuwfeest wordt mede vorm gegeven door de Zutphense dichter Pieter Bas Kempe. Het is de bedoeling dat hij het komende jaar met het oog op de diverse jubileumactiviteiten mooie woorden op een rijtje zet. “Het eerste gedicht is klaar, heet ‘In het oog 1’ en ik ga dit nu voordragen”, kondigt Kempe zijn poëtische bijdrage aan. Aansluitend neemt Jim van Iterson het woord. In zijn speech ontbreekt een stukje geschiedenis uiteraard niet. “Al vanaf de uitvinding van de fotografie was er de fascinatie van het zelf gecreëerde beeld, van het vangen van de werkelijkheid, van het zien en laten zien.” Zo ook bij een aantal Zutphenaren, die zich in 1923 onder leiding van de legendarische vrijetijdsfotograaf Lein de Nood verenigden in de Algemene Fotografen Vereniging Zutphen, zoals de club oorspronkelijk te boek stond. Van Iterson: “De vereniging is altijd meegegaan met nieuwe ontwikkelingen. Van glasplaat tot digitaal. Zo houden we binnenkort een workshop waarin fotograferen met een mobiel centraal staat.”
‘Niet antiek’
“We zijn 100 jaar, maar niet antiek”, stelt de voorzitter vast. “Op dit moment hebben we veertig leden. Daarbij zien we een verjonging van de vereniging en daar zijn we blij mee. Dat houdt de ouderen scherp. Veertig leden, een mooi aantal, maar er is best nog ruimte voor wat groei. Hoe dan ook durf ik met een gerust hart te stellen dat we een heel goede club zijn. Niet alleen omdat we kwalitatief meedraaien in de top van de Nederlandse fotoclubs, maar ook omdat we meer dan een collectief zijn. Letterlijk een vereniging, waarin mensen zich rond hun passie verenigen.”
Volgens Van Iterson heeft De Zutphense daarnaast sinds jaar en dag een goede relatie met de gemeente, die is bestendigd met een financiële ondersteuning van het eeuwfeest. Een kritiekpuntje is er echter ook. “Wij, en velen met ons, vinden dat het jaarlijks organiseren van een reguliere tentoonstelling tot de kernactiviteiten behoort van een gerenommeerde fotoclub als de onze. Dat hebben we door de jaren heen redelijk waar kunnen maken. De laatste expositie van ons werk vond in 2019 plaats in de Witte Vleugel van het Stadhuis. We trokken ruim 1200 bezoekers! Maar toen kwam Covid en toen gíng Covid. De Witte Vleugel kwam echter niet terug. En zitten we nu met lege handen, want in Zutphen is voor onze jaarexpo geen passende ruimte beschikbaar. Helaas hebben we daarom vorig jaar moeten besluiten uit te wijken maar Apeldoorn. We blijven echter hopen en staan open voor een gesprek met de wethouder voor kunst en cultuur”, houdt Jim van Iterson de moed erin.
Het is juist deze wethouder die aansluitend de jubileumtentoonstelling, waarvoor met het Stedelijk Museum gelukkig wel een fraaie locatie is gevonden, officieel voor geopend mag verklaren. Dat doet Sjoerd Wannet nadat hij het eerste exemplaar uitgereikt heeft gekregen van een jubileumpublicatie, waarin onder dezelfde titel als de expositie aandacht is voor zowel heden als verleden van De Zutphense. En ja, tot een gesprek over een geschikte ruimte voor de reguliere tentoonstellingen zal het zeker komen, zo belooft de portefeuillehouder kunst en cultuur.
De tentoonstelling ‘In het oog; 100 jaar Fotografencollectief De Zutphense’ is tot en met 14 mei te bewonderen in het Stedelijk Museum Zutphen, ’s Gravenhof 4.
