Onderzoek toont aan dat door Zutphenaar aangeboden stottertherapie succesvol is

ZUTPHEN - Stotteren is geen spraakprobleem, maar een angstprobleem. Door te leren je te focussen op je eigen stemgeluid kun je vrij van stotteren worden. Dit zegt de Zutphense stottertherapeut Jan Heuvel. Hij helpt stotteraars sinds 1988 met de voor Nederland unieke Hausdörfer-methode. Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat zijn aanpak ook op de lange termijn succesvol is. Aan de vooravond van Wereldstotterdag (22 oktober) presenteert Heuvel trots de onderzoeksresultaten.

Door Rudi Hofman

"De resultaten bewijzen wat ik al meer dan dertig jaar weet: de Hausdörfer-methode is de enige efficiënte methode die tot in de kern het stotterprobleem aanpakt. Geen enkele andere therapie kan dit aantonen", zegt Jan Heuvel trots. Uit een door Ilse Venema voor een scriptie uitgevoerde enquête blijkt onder meer dat 87 procent van door Heuvel behandelde cursisten de werking van zijn methode onderschrijft en dat 54 procent niet meer bewust bezig is met spraak. Venema is in haar onderzoek gesteund door onderzoeker en ervaringsdeskundige Robert van de Vorst. 

Heuvel (62) begon zelf rond zijn derde of vierde jaar te stotteren. Hij dacht dat hij dit had overgenomen van een buurjongen die ook stotterde. "Later vertelde mijn moeder dat ik eens een dopje in mijn keel had gekregen. Zo'n traumatische ervaring kan, net als bijvoorbeeld een verhuizing of angst voor Sinterklaas, tot stotteren leiden.'' 

Nadat hij in 1984 in Keulen een workshop over de Hausdörfer-methode volgde, is Heuvel daarmee voor zichzelf aan de slag gegaan. Tot zijn verrassing raakte hij op zijn 25ste van het stotteren af. In 1988 introduceerde hij de methode in Nederland en in de jaren daarna bouwde hij die uit tot een succesvolle therapie.

Jonge kinderen
Centraal uitgangspunt van de Hausdörfer-methode is: als je je bewust focust op je eigen stemgeluid kun je van het stotteren afkomen. "Met jonge kinderen heb ik een successcore van 100 procent. Je kunt bij hen het probleem heel goed en snel bijsturen. Ouders komen uit het hele land en zelfs het buitenland met hun kinderen naar mijn praktijk.

Dat het voor volwassenen lastiger is om vrij van stotteren te worden, komt doordat zij in hun leven al een rugzak hebben opgebouwd. Stotteren is voor hen een gewoonte, vergelijkbaar met een verslavingsprobleem en is daarmee een psychologisch probleem geworden. Maar ook zij maken door mijn aanpak vaak een grote stap voorwaarts", zegt Heuvel.

Als een kind begint te stotteren, rennen veel ouders volgens de stottertherapeut meteen naar de logopedist. Heuvel raadt dit af. "Stotteren uit zich weliswaar in de spraak, maar het is in principe helemaal geen spraakprobleem. Ik heb in het begin workshops gegeven aan logopedisten, maar zij snapten het niet. Zij wilden alleen kijken wat ze uit mijn lessen konden halen om hun eigen therapie te verbeteren. Dat is een heel verkeerd uitgangspunt."

Vertrouwen
De Hausdörfer-methode is gebaseerd op de gedachte dat blijvend stotteren een gevolg is van een in de loop der jaren opgebouwde spanning, angst en onzekerheid bij het spreken. Door te denken en steeds weer ervaren 'ik kan het niet' houd je volgens Heuvel het stotteren in stand. Zijn therapie is erop gericht de spraak op een natuurlijke wijze aan te sturen en spreekspanning weg te nemen. "Hiermee herstel je het vertrouwen in het spreken en vermindert het stotteren."

Jan Heuvel vertelt dat hij sinds kort een 72-jarige man behandelt die al zijn hele leven stottert. Na een beroerte vijf jaar geleden is dat stotteren verergert. "De man was hopeloos toen hij bij me kwam. Inmiddels gaat het gelukkig veel beter met hem."

Grondlegger Hausdörfer-methode 
De Hausdörfer-methode is rond 1894 ontwikkeld door de Duitser Oscar Hausdörfer. Volgens Jan Heuvel was Oscar zelf een zware stotteraar. "Hij heeft zichzelf een jaar lang opgesloten om letters en woorden te oefenen. Daarna heeft hij verschillende therapieën gevolgd, maar zijn probleem werd alleen maar groter. Toen is hij aan een eigen methode gaan werken waarmee hij zichzelf en zijn kinderen van het stotteren afhielp. Ik ben van mening dat stotteraars de beste therapeuten zijn."