Een illustratie uit het boek Wandelen met meester Li.
Een illustratie uit het boek Wandelen met meester Li.
AUDIO

Sander Leest: Wandelen met meester Li

Algemeen

ACHTERHOEK - ‘Veldgids Nederlandse Flora’, ‘Zakgids Vogels van Nederland en België’, ‘Sprinkhanen en Krekels van Europa’. De eerbiedwaardige Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) heeft tal van boeken uitgegeven om de lezer/gebruiker te helpen bij het determineren van plant en dier. Recentelijk verschenen ook uitgaven over moestuin, voedselbos en eentje met volkstuinverhalen. Maar Erik Brinckmanns ‘Wandelen met meester Li’ is een vreemde eend in de bijt. De ondertitel luidt: ‘Over de Tao van het landschap’.

Inspiratiebron is het taoïsme, de duizenden jaren oude Chinese levensfilosofie, waarvan ik het zo lastig vind om te benoemen wat zij inhoudt. Neem bijvoorbeeld het dubbelzinnig klinkende devies dat je moet ‘doen door niet te doen’. Wil dat zeggen dat je met dit boek in de hand moet gaan wandelen door thuis te blijven om het te lezen?

En dan heb je de zogenoemde ‘qi’, de energie die alles doorstroomt en die je met de dingen om je heen – oftewel: met de natuur – laat meebewegen, mee-ademen.

Daar kunnen natuurliefhebbers misschien wel wat mee. Zij zijn specialisten in het luisteren en kijken om zodoende, met de Zakgids in de hand, te ontdekken dat ze langs het heideveld een nachtzwaluw hebben waargenomen.

Hoewel… is dat het juiste spoor? Brinckmann schrijft over ‘de eerste regels van de Tao’: ‘Begin met het accepteren van de aanwezigheid van de dingen, zonder ze toe te eigenen met namen.’ ‘Makkelijk gezegd’, vervolgt hij. Hij vindt het maar lastig ‘de neiging los te laten altijd weer de dingen te benoemen, een naam te geven, er een sticker op te plakken’.

De KNNV-veldgidsen doen nogal aan stickeren. Dit boek poogt de lezer dus weer van die gewoonte te genezen. Opdat we beseffen dat we allemaal deel zijn van een groot energetisch geheel en het er in de kern niet toe doet wie jij precies bent, nachtzwaluw, sprinkhaan of mens.

Eh… nee, dat klopt toch ook weer niet helemaal. Want Brinckmann laat ons vervolgens een gedicht lezen waarin nota bene een nachtzwaluw voorbijvliegt. Dat zit zo, stelt hij: ‘Als je dichtregels schrijft, behoor je veel meer tot de dingen zelf, val je ermee samen, verweef je jezelf met de waarneming.’

Taoïstisch doordenkertje…

Deze passage staat in het hoofdstuk over landgoed Het Lankheet bij Haaksbergen. Het hoofdstuk daarna kun je met Brinckmann en zijn leermeester Li meewandelen ‘rond de Appelhof’ in Berkelland. Maar het is een onpraktische veldgids, je bezoekt ook landschappen die alleen in dromen voorkomen. Toeristisch hebben ze geen waarde, toch verruimen ze onmiskenbaar je blik.

Dat is dan in wezen hetzelfde effect als de veldgidsen.

Een zin die me trof in de Berkelland-passage: ‘Hoe dynamisch ook, het is de fundamentele kalmte van de natuur die de beweging draagt.’ Dynamisch: de drukdoenerige sprinkhanen in het gras. Kalm: de seizoenen, de herfst die langzaam intreedt.

Langzaam maar zeker begin ik het te snappen. Ik stop het boek in mijn rugzak en ga er onderweg op een bankje of boomstronk verder in lezen.

Eric Brinckmann: Wandelen met meester Li. KNNV Uitgeverij, 2018, 24,95 euro

Luister hieronder naar een fragment uit Wandelen met meester Li, voorgedragen door Sander. 



De rubriek Sander Leest verschijnt eens in de vier weken in deze krant. Met aandacht voor nieuwe én voor oude boeken, direct of indirect gelinkt aan de Achterhoek, met nu en dan een uitstapje. Tips? Stuur een e-mail naar sandergrootendorstleest@gmail.com

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant