Expositie 75 jaar bevrijding in de kelder van Museum de Brandkas van Henny

Veel te zien in een smal stadsstraatje

Door Liesbeth Spaansen

ZUTPHEN – In het stadscentrum van Zutphen zijn fraaie winkelstraten en mooie maar smalle stadsstraatjes. Het Ravenstraatje is zo’n straatje. Op nummer 3 is veel te zien. In Museum de Brandkas van Henny wordt het ‘geboortekamertje’ van Nationale Nederlanden gerenoveerd (kamertje bestaat al zeven jaar), is de kloosterbibliotheek en de vergaderruimte in onderhoud, maar is Museumwinkel Het Snoepje geopend. Ook is er een bijzondere tentoonstelling over 75 jaar bevrijding te zien in de expositiekelder. Te bezoeken van donderdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur, zondags van 13.30 tot 17.00 uur, kosten entree 1 euro.

Brandkas van Henny
Christiaan Henny had een kruidenierszaak op de Houtmarkt in Zutphen en vernam van zijn klanten allerlei klachten over onderlinge schademaatschappijen, die bij brandschade niet bij machte waren om de schade uit te betalen. “Christiaan Henny was een zeer sociaal mens, die het maatschappelijk onaanvaardbaar vond dat ondanks je eigen polis geen schade-uitkering ontving. Bij brand was je alles kwijt, je huis, je inboedel en je bestaan en geen instantie die je hielp bij een nieuwe start”, vertelt Herman van Bosheide. “Zo kwam de heer Henny samen met zijn volle neef Gerrit Jan Dercksen tot het besluit om in april 1845 op te richten de Assurantiemaatschappij tegen Brandschade, nu 175 jaar geleden. De verzekeringsmaatschappij veranderde al snel haar naam namelijk De Nederlanden van 1845, nu De Nationale Nederlanden.”
De eerste aandeelhouders waren een aantal adellijke families, die mogelijk maakten een maatschappij op te richten met voldoende reserve. Het 150 jarig bestaan werd in Zutphen groots gevierd onder andere met de opening van het pand Ravenstraatje 3 als verzekeringsmuseum. Ter gelegenheid van het 175-jarig bestaan krijgt het geboortekamertje een nieuwe inrichting met de spiegel van het verleden. Het kamertje is te bezoeken vanaf Monumentendag 12 september 2020.

Museumwinkel Het Snoepje
In 2012 is de Oudhollandse snoepwinkel geopend, gespecialiseerd in snoep voor mensen met voedselallergie. Heidi van Bosheide exploiteert de winkel. De inkoop vindt plaats in geheel West-Europa, van Sicilië tot in IJsland, bij kleine familiebedrijven die op oude wijze snoep produceren. “We hebben regelmatig snoepreisjes om het juiste assortiment te kunnen kopen. Momenteel hebben we ruim 450 soort snoep, waarvan alle voedingstoffen zijn uitgezocht.”

Kloosterbibliotheek
Het kruisherenklooster uit Uden werd gesloten in 2001 en zo werd de bibliotheek aangeboden inclusief meubilair. Op de in 1930 overdekte binnenplaats van Rodetorenstraat 51 kon in 2012/2013 de herbouw gerealiseerd worden van deze kloosterbibliotheek. De ruimte werd aangepast aan de hoge kasten door de vloer te verlagen, waarbij een drinkwaterkelder uit 1750 werd ontdekt. Deze bibliotheek is alleen op afspraak open en op Monumentendag.

Rosmolen
In de benedenruimte aan de kant van de Rodetorenstraat stond een rosmolen, waarmee grut gemalen werd. Een mengsel van kruiden, waarmee in de 17de eeuw bier op smaak gemaakt werd en waarmee de houdbaarheid werd verlengd. Deze ruimte wordt gebruikt als ontvangstkamer en is alleen te bezoeken op afspraak en op Monumentendag.

Museumkelder
De kelder wordt gebruikt voor wisselende tentoonstellingen. Zo was te zien Zutphens straatmeubilair, Wijnhuistoren, 70 jaar bevrijd, Zutphen in Oorlogstijd, reclametekeningen van de verzekeringsmaatschappij getekend door Jo Spier, Oranjetentoonstelling en oude snoepverpakkingen.

75 jaar bevrijding
Op dit moment is een permanente expositie ingericht over Zutphen in oorlogstijd, ingericht door Hans Kuijper en Herman van Bosheide, beide Zutphenees. “Wij kennen elkaar vanaf de Oranjetentoonstelling, waarvoor Hans een lucifersdoosje van Soestdijk uit 2001, persoonlijk aangeboden gekregen van prins Bernard aan de collectie heeft toegevoegd.”
Hans kan tijdens de rondleiding boeiend vertellen over de geëxposeerde items van D-Day in Normandië en de aankondiging van het einde van de oorlog, foto’s van de bezetting door de oorlogsjaren heen, over de invasies, voedseldroppings en Jodenvervolging, over de Canadese, Engelse en Poolse veteranen en tekeningen van Jo Spier. Er zijn blikken van droppings tentoongesteld, voedselbonnen, vlaggen, een typemachine en huisdrukkerij en veel foto’s, ook van de Slag om Zutphen en de laatste parade op 6 mei 2010 in Europa van de Normandy Veterans in Zutphen. Te zien zijn filmbeelden van diverse herdenkingen en bezoeken.

Stichting Vrienden van Museum de Brandkas van Henny zorgt voor fondsenwerving om de collectie in stand te houden en objecten te restaureren. Restauraties van speelwerken zijn zeer kostbaar. Op dit moment wordt een jukebox uit 1890 gerestaureerd, oorspronkelijk uit Leipzig. De restauratie is mogelijk geworden door een belangrijke bijdrage van Nationale Nederlanden.

Tijdens Monumentendag 12 september zal de restauratie waaraan vijf jaar gewerkt is gereed zijn en is het speelwerk te bewonderen.