Angst voor sloop oude Meisjesvakschool Vispoortplein groeit

ZUTPHEN - Er waait een koude wind over het Zutphense Vispoortplein. Sinds het college van burgemeester en wethouders in november de deur opende voor de mogelijkheid tot sloop, staat de voormalige vakschool voor meisjes uit 1921 op de tocht.

Door Alize Hillebrink

Het karakteristieke pand aan het Vispoortplein is in 1920 ontworpen door architect Willem Leliman, en in 1921 gebouwd. Het pand is sinds 2012 eigendom van de Apeldoornse vastgoedhandelaar Willem Goudkuil en biedt momenteel tijdelijk onderdak aan Proeflokalen, een maatschappelijk-creatief laboratorium. Op de locatie wil de vastgoedondernemer zorgwoningen realiseren, echter het huidige pand volgens is daar volgens hem niet geschikt voor.

In november jongstleden stelde het college stedenbouwkundige randvoorwaarden vast voor de herontwikkeling van de locatie. Hierin staat het college volledige nieuwbouw toe.

Diverse lokale en landelijke partijen hebben zich inmiddels uitgesproken voor behoud van het honderdjarige pand. De nationale monumentenorganisaties Stichting het Cuypersgenootschap en de Erfgoedvereniging Bond Heemschut verzochten het college van B&W in december om het pand aan te wijzen tot gemeentelijk monument. Bond Heemschut: "Het gebouw is iconisch voor de stad en moet daarom beschermd worden tegen sloop." De Zutphense Vakgroep Monumentaal Erfgoed verzocht in 2018 al om aanwijzing tot gemeentelijk monument.

Vanuit de Zutphense gemeenteraad klinken eveneens protesten. Een in december ingediende motie tot behoud van oude Meisjesvakschool door Burgerbelang Zutphen-Warnsveld werd door alle oppositiepartijen tezamen met coalitiepartij GroenLinks ondersteund.

Heemschut:

'Het gebouw is

iconisch voor

de stad

en moet

daarom

beschermd

worden tegen

sloop'

"Het liefst willen we dat het hele pand behouden blijft," zegt Rick Verschure, voorzitter van Burgerbelang Zutphen-Warnsveld. "Er is al zoveel gesloopt in Zutphen. De oude LTS, het oude ziekenhuis op de Bult van Ketjen, het oude postkantoor, het is allemaal weg. Bovendien zijn panden uit het interbellum in de stijl van de Amsterdamse School in Zutphen schaars."

Nieuwbouw achter de bestaande gevel is voor Verschure ook een mogelijkheid. "Het gebouw is beeldbepalend, mede op de plek als entree tot de binnenstad. De uitstraling die het nu heeft krijg je nooit meer terug, dat kan nieuwbouw echt niet evenaren. "

Het pand is ouder dan de vorige week door de Van Rossums bejubelde Zutphense Watertoren in het tv-programma De Van Rossems. Ook valt het binnen de grenzen van het beschermd stadsgezicht. "Ik maak me oprecht hele grote zorgen over dit project", zegt Verschure. "Het proces duurt al sinds 2013. De onderhandelingen van het vorige college liepen spaak en nu lijkt er een houding te zijn van: we offeren het op want dan kunnen we verder, dat vind ik de verkeerde strategie."

In opdracht van de gemeente Zutphen deed het Gelders Genootschap in 2016 onderzoek naar de cultuurhistorische waarde van het gebouw. In het rapport schrijft het adviesbureau: "Als onderdeel van het oeuvre van Willem Leliman is het schoolgebouw van architectuurhistorische en algemeen historische betekenis. Als zichtbare getuige van de architectuurgeschiedenis van Zutphen tijdens het Interbellum en de geschiedenis van het onderwijs en de vrouwenemancipatie in het eerste kwart van de 20ste eeuw." Zij concludeerden: behoud van het gebouw is nastrevenswaardig. "Sloop betekent het verlies van betekenisvol erfgoed van kwaliteit op een belangrijke plek in de stad."

Ook het advies van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Cultuurhistorie (RKC) in 2016 was om de meisjesvakschool te behouden.

De Zutphense Stichting de Oude HBS is eveneens voor behoud van het historische pand en heeft de afgelopen weken de monumentale waarde van het pand laten onderzoeken door een onafhankelijk bureau. Hendrik de Bruijn van de stichting: "De uitkomsten delen we met het college."

Ondanks het groeiende verzet tegen sloop van het pand liet het Zutphens college vorige week schriftelijk weten aan Stichting het Cuypersgenootschap en de Erfgoedvereniging Bond Heemschut dat een monumentenstatus er niet komt. "Het pand staat op een plek die deel uitmaakt van een groter plan, namelijk Poort van Zuid en daarom worden er afwegingen gemaakt vanuit andere belangen," aldus de woordvoerder.

De gemeente bereidt op dit moment een zogenaamd kwaliteitsteam voor. Deze zal het ontwerp van de architect toetsen op basis van de vastgestelde stedenbouwkundige randvoorwaarden. In het team zitten medewerkers van de gemeente Zutphen, het Gelders Genootschap, een externe deskundige en één aanwonende van het Vispoortplein.

Aanstaande maandag 17 februari wordt de oude Meisjesvakschool behandeld in het Forum van de gemeenteraad en in de daarop volgende raadsvergadering in stemming gebracht.

raad.zutphen.nl/vergaderstukken/raadsstuk/ontwikkeling-van-vispoortplein-16-en-de-beantwoording-van-de-verzoeken-aan-het-college-genoemd-in-de-motie-behoud-oude-meisjesvakschool