VROUW : 'Duurzaam leven is voor mij heel gewoon'

'Shoppen' doet ze zelf eigenlijk nooit en als een typisch 'winkelmeisje' komt ze dan ook niet over, zo achter de toonbank van haar pas geopende winkel Eigen Zinnig. Geen trendy look voor Marleen Heinen (34), maar gewoon een grote wollen trui, een paar stevige laarzen eronder, en een paardenstaart in het haar. Toch koos deze vrouw voor de opstart van een hippe, fris ogende kinderwinkel met duurzame producten in de binnenstad van Zutphen. Een zaak die net even anders is dan andere zaken, want Marleen runt haar winkel met mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt.

Door Mirjam van Biemen

Laatst nog, was het volop in het nieuws en Marleen kan haar ongeloof niet onderdrukken als ze er over vertelt. De tweehonderdzeventig overboord geslagen zeecontainers die onlangs aanspoelden in het Waddengebied. "Dan denk ik: hadden we écht al die Hello Kitty telefoonhoesjes of dat paar schoenen, wat één seizoen meegaat, nodig, of kunnen we ook gewoon zonder?".

Zelf leeft ze zo duurzaam mogelijk en dit kost haar geen enkele moeite. Iets wat ze niet meekreeg vanuit huis overigens, want haar ouders vonden het wegbrengen van oud papier al heel bijzonder. "Duurzaam leven is voor mij heel gewoon. Het zit in mijn karakter." Logisch misschien, want Marleen heeft vijf kinderen en weet niet beter dan dat ze overal tweedehands kleding en spullen op de kop tikt voor hen. Behoefte aan nieuwe spullen heeft ze dan ook niet en bovendien vindt ze het aanbod ervan ook veel te groot. Juist dit gaat haar zo aan het hart. "Kleding kopen die in elkaar genaaid wordt door meisjes van twaalf, ik kan het niet. Mensen die krom liggen of wiens leefomgeving wordt vervuild omdat wij zo nodig moeten consumeren, ik snap het niet."

Dus besloot ze Eigen Zinnig te openen. Een kinderwinkel met alles op het gebied van duurzaam leven. Van stukken zeep, tot tweedehands kleding en wasbare luiers, maar ook rubberhouten kinderspeelgoed van afgedankte bomen, vervaardigd in gezonde arbeidsomstandigheden middels een eerlijke beloning. "Ik smeer mensen nooit iets aan, het is mijn doel niet om een zo'n groot mogelijke omzet te halen. Ik hoop echt dat mensen hier iets komen kopen omdat ze het nodig hebben."

Veel winst maakt ze dan ook nog niet, en doet ze dat wel, dan gaat het linea recta terug de winkel in. Maar dat geeft niet, want haar partner heeft ook een baan en als ze in de toekomst gewoon haar kosten kan betalen is Marleen al dik tevreden. "De winkel is een middel om een doel te bereiken en de winkel geen doel op zich. Het is mijn wens dat ook mensen met een iets problematischer achtergrond volwaardig mee kunnen draaien in de maatschappij. Vandaar ook, dat ik bewust in een winkelstraat ben gaan zitten en niet ergens achteraf."

Marleen werkte ruim zestien jaar in de zorg voordat ze haar winkel opende. Haar laatste baan was als sociotherapeut op een grote dagbehandeling, maar ze merkte dat ze met steeds meer tegenzin naar haar werk ging. "Het was een leuke baan, maar ik wilde meer maatwerk leveren, iets wat onmogelijk is binnen ruim opgezette organisaties." Op een gegeven moment zei ik tegen mijn partner: ik ga nog liever worsten verkopen bij de Hema dan dat ik dit nog langer moet doen. Daarna was de kogel al snel door de kerk. Ik heb ontslag genomen en zes maanden later had ik de sleutel van dit pand."

Omdat Marleen detailhandel altijd al leuk vond, wist ze meteen dat ze een eigen zaak wilde. Ook het winkelconcept was zo bedacht. Toch was ze bang dat ze de zorg zou gaan missen. Door nu zelf dagbesteding aan te bieden heeft ze dit probleem getackeld. Inmiddels heeft ze zorgcontracten afgesloten met vier verschillende gemeenten en krijgt ze een vergoeding voor het begeleiden van mensen afkomstig uit de verslavingszorg, ggz en verstandelijke gehandicaptenzorg die een aantal dagdelen per week in haar winkel besteden. Geen gek resultaat, maar er was ook behoefte aan, weet ze. "Dagbesteding bij grote zorginstellingen bestaat vaak uit inpakwerk in groepsverband, in grote ruimtes achteraf. Of het is horecawerk, zoals ze bij het Volkshuis of de Driekant doen. Voor sommige mensen is dat prima, maar er zijn ook mensen die behoefte hebben aan een omgeving die iets knusser en persoonlijker is. Als sociotherapeut hoorde ik bovendien vaak terug van cliënten dat ze wel in een winkel zouden willen werken, maar niet wisten waar dit kon. Toen dacht ik: wat nou als deze mensen hun dag in mijn winkel kunnen besteden, in plaats van dopjes op flessen draaien in de instellingen zelf?".

Eigen Zinnig heeft naast een winkel, ook nog een webshop en een inpandig atelier en zo is er voor ieder wat wils. Marleen heeft heel bewust voor deze opzet gekozen. "De één vindt het leuk om klanten te helpen, de ander is juist beter in etaleren of zelf spullen maken in de werkplaats. In de reguliere zorg wordt vaak uitgegaan van hun beperkingen, maar als je mensen datgene laat doen waar ze goed in zijn, heb je veel meer profijt, heb ik gemerkt. Het mooiste compliment wat ik kan krijgen is dat mensen binnenkomen en niet eens door hebben dat het een dagbestedingsplek is. Dan heb ik mijn doel pas echt bereikt."