College licht noodzaak forse bezuinigingen toe

ZUTPHEN – Het pakket aan bezuinigingsvoorstellen dat b en w van Zutphen onlangs naar buiten bracht kwam bij vriend en vijand hard aan. Vooral de plannen om te snijden in de budgetten voor de openbare bibliotheek en welzijnsstichting Perspectief brachten de tongen in beweging. Afgelopen donderdag lichtte het college haar overwegingen toe tijdens een speciale forumbijeenkomst die zowel raad als inwoners de gelegenheid gaf om vragen te stellen.

Door Eric Klop

Wethouder Harry Matser van Financiën kon niet anders dan beamen dat de beoogde bezuinigingen er behoorlijk inhakken. "De maatregelen gaan pijn doen", sprak hij de volle Burgerzaal toe. "Ze raken iedere inwoner. De noodzaak is echter hoog. Uitstellen maakt de situatie alleen maar erger." Waarop hij memoreerde dat het college nog maar een paar maanden geleden vol ambities en goede moed van start ging met haar streven om Zutphen sociaal en economisch sterker te maken. "Daar profiteert iedereen van. Maar de financiële tegenvallers vielen direct al veel hoger uit dan gedacht. Er bleken snel keuzes nodig die een tekort van 12 miljoen euro moeten opvangen. Twaalf miljoen op een totale begroting van 166 miljoen, waar ook nog eens een deel van vastligt." Ga er maar aan staan, bedoelde Matser. "We zijn er echter in geslaagd om de raad een sluitende meerjarenbegroting aan te kunnen bieden. Met voorstellen die realistisch en uitvoerbaar zijn, zo heeft ook de provincie inmiddels laten weten. En als ons huishoudboekje zo snel mogelijk weer op orde komt, is er ook ruimte voor nieuw beleid", zo hield hij de moed erin.

Het enorme begrotingstekort is een gevolg van uit de klauwen gelopen kosten in het sociaal domein, die bij lange na niet worden gedekt door Rijksbijdragen. Hoe en waarom het vorige college dit niet tijdig heeft zien aankomen is een vraag die tijdens de forumbijeenkomst achterwege bleef. Wel gingen de wethouders en daarna ook inwoners en raadsleden in op beoogde maatregelen die niet zonder gevolgen blijven. Over de bibliotheek bijvoorbeeld. Portefeuillehouder Mathijs ten Broeke stelde met nadruk dat die, zeker ook in relatie tot het bevorderen van leesvaardigheid en de strijd tegen laaggeletterdheid, van wezenlijk belang is. "Toch moeten we hierop bezuinigen, hetgeen de grote financiële problemen aangeeft waarmee onze gemeente kampt."

Hij gaf min of meer in directe bewoordingen aan dat een korting van 1,5 ton op een totale begroting van 900.000 euro betekent dat de vestiging in Warnsveld niet open kan blijven. "Sluiting van de bieb in de Broederenkerk is binnen het college nimmer onderwerp van gesprek geweest." Waarop Warnsvelder Meindert Hagenbeek zijn voor de borst gehangen 'smeekbede' voor behoud van de bieb in het Warnshuus mondeling aanvulde met de vraag wat de wethouder doet om het dorpshuis te behouden, wanneer na de burgerbalie ook de bibliotheek zou verdwijnen. "Die vraag spookte al door ons hoofd", antwoordde Ten Broeke. "Maar de exploitatie van het Warnshuus is nu al lastig. We moeten een zo breed mogelijk onderzoek doen naar de toekomst. Ik denk dat er mogelijkheden zijn."

Het was niet alleen de bieb die in de bezorgde geluiden vanuit de zaal de klok sloeg. Of b en w hebben nagedacht over de consequenties van de forse korting op stichting Perspectief voor bijvoorbeeld pleeggezinnen en de sociale wijkteams? "Het is moeilijk om goed na te denken als je heel veel moet bezuinigen", luidde een reactie van wethouder Laura Werger. "Dus we gaan kijken hoe je de korting zo effectief mogelijk neer kunt zetten. Meten is weten." In dialoog bezien hoe dubbelingen in de activiteiten van ook andere sociale organisaties kunnen worden voorkomen, lijkt eveneens een opgave die het college zich ten doel heeft gesteld. Het levert geld op.
Net als de verkoop van gemeentelijk vastgoed. Zoals het pand aan de Waterstraat, waar sinds kort Walhallab, het project dat jong talent de ruimte biedt, is gevestigd. Initiatiefnemer Marco Mout vroeg zich af of het college niet ook naar benutting van gemeentelijke 'stenen' moet kijken. Hij werd een beetje gerustgesteld: "We brengen het vastgoed in kaart, gaan na wat we ermee willen en gaan dan in gesprek."

Raadslid Martijn Siemes kreeg wethouder Matser op de kast met een vraag over iets waarop niét wordt bezuinigd. "Het focustraject 'Zutphen Energieneutraal in 2030.' Hoeveel geld zit er in dit duurzaamheidsprogramma?" "Zes ton voor de komende drie jaar", antwoordde Matser in tweede instantie, nadat hij eerst ietwat geïrriteerd nog eens aanhaalde dat Nederland op plek 27 van de 28 landen in de EU staat als het gaat om duurzaamheid. "Klimaatdoelen en energietransitie vormen een apart punt in het coalitieakkoord. We zijn en blijven daar hard mee bezig. Want het is de hoogste tijd."

Burgemeester en wethouders hanteren in hun bezuinigingspakket het uitgangspunt dat moties van de gemeenteraad waarvoor geen dekking is niét worden uitgevoerd. Dat wordt nog wat, als met een begrotingsgat van 12 miljoen de ruimte om te kiezen uitermate beperkt is. Het lijkt slikken of stikken. Niettemin kruisen college en raad tijdens een forum op donderdag 20 september officieel nog de degens, terwijl dan ook inwoners de gelegenheid krijgen om in te spreken. Op 8 oktober komen eventuele amendementen aan bod, - voor wat die waard zijn -, waarna op maandag 5 november het ultieme besluit valt. Zutphen wacht sobere tijden.