Tentoonstelling toont omwentelingen en revoluties in de sterrenkunde
AlgemeenTentoonstelling toont omwentelingen en revoluties in de sterrenkunde
ZUTPHEN - In 2018 is het 475 jaar geleden dat het revolutionaire boek van Nikolaus Copernicus 'De revolutionibus orbium coelestium' (over de omwenteling der hemellichamen) werd uitgegeven. In de Middeleeuwse kettingbibliotheek in de Walburgiskerk, de Librije, ligt de eerste druk van dit boek behoedzaam opgeslagen. Van 7 augustus tot en met 31 oktober is in de Walburgiskerk de expositie Copernicus: de Omwenteling te zien. Deze tentoonstelling toont de omwentelingen en revoluties in de sterrenkunde vanaf het begin der tijden tot het heden. Bezoekers maken een tijdreis vanaf de klassieke oudheid waarin men de aarde als middelpunt van het heelal zag. Vervolgens reis je verder naar de tijd van Copernicus met uitvindingen als de boekdrukkunst, de telescoop en volg je de rol van de kerk, om uiteindelijk in de tijd van de moderne wetenschap uit te komen.
Topstuk in de expositie is de eerste druk van de Revolutionibus. In het boek beschrijft Copernicus het heliocentrische wereldmodel: de aarde draait om de zon. Dat model is anders dan het toen algemeen aanvaarde geocentrische model, waar de aarde het middelpunt is. Het echte boek is te fragiel om door te bladeren, maar De Walburgiskerk heeft ook een replica. Bezoekers kunnen dit boek doorkijken en de wiskundige tabellen bestuderen.
Copernicus' deed zijn 'ontdekking' vooral met gegevens uit historische bronnen en wiskundige berekeningen. In de tentoonstelling komt uitgebreid aan bod hoe sterrenkundig onderzoek door de eeuwen ging en zijn diverse voorbeelden van wetenschappelijke instrumenten, van vroeger tot nu, te bekijken. Een bijzonder stuk is bijvoorbeeld een replica van een grote globe uit 1550, van net na Columbus.
Ook aan het dagelijks leven in Zutphen rond 1543 wordt aandacht besteed. Een tijd waarin de belangrijkste wetenschappers in functie waren bij een kerk (inclusief Copernicus), en in Zutphen de zijbeuken en het doopvont van de kerk nog maar 50 jaar jong waren. De maquette van de Walburgiskerk, vervaardigd door Constant Willems, toont dit. Ook wordt er aandacht besteed aan elementen en schilderingen uit de kerk die direct te relateren zijn aan het wereldbeeld dat men toen had.
Rondom de expositie organiseert de Walburgiskerk diverse activiteiten. Zo is er op een aantal vrijdagen en zaterdagen een koepelfilm te bekijken. De full dome technologie die daarvoor gebruikt wordt is een indrukwekkend projectiesysteem dat het mogelijk maakt om beelden te projecteren op de oppervlakte van een koepel.
Bij de expositie is actief samengewerkt met diverse sterrenwachten, die op een aantal dagen demonstraties geven van telescopen, waarbij zonnevlekken en sterren zelf waargenomen kunnen worden.
