Zwaleman | Hittegolf

Hittegolf

'Moo doo weer', sprak de buurman, die zojuist zijn lachend hoofd om de schutting stak. Ik zit achter mijn laptop in de tuin, in de schaduw van een boom. De thermometer op de zijkant van het schuurtje wijst 32 graden aan. Nou heb ik die thermometer vorig jaar voor één euro vijf-en-zeventig gekocht bij de Acé-Tion, dus plaats ik vraagtekens bij z'n betrouwbaarheid. Maar meer dan tien procent zal ie er vast niet naast zitten. Dat het dooit, dat heeft de buurman dus goed gezien.

Het is bloedheet, zelfs hier in de schaduw. En volgende week, als u deze column leest, zal het waarschijnlijk nog veel heter zijn. De weermannen en -vrouwen hebben een hittegolf voorspeld en sommige weermodellen laten zien dat het wel eens veertig graden kan worden. Weliswaar is die kans slechts twee procent, maar het zou dus best kunnen dat er weer eens records gaan sneuvelen.

Of dat inderdaad gebeurt kan ik nu nog slechts afwachten, maar spannend vind ik het wel. Stel nou, dat die veertig echt wordt gehaald, dan gaat dat ene record er eindelijk aan. Dat record waaraan een klein beetje ook mijn naam is verbonden.

Want wist u, dat de hoogste temperatuur die ooit in ons land is bereikt, werd gemeten in de Achterhoek? Nou ja, randje Achterhoek. In Warnsveld, om precies te zijn. Daar las huisarts, sterrenkundige, weeramateur en officieel KNMI-waarnemer J.B. Thate op 23 augustus 1944 maar liefst 38.6 graden Celsius op de thermometer in zijn achtertuin.

Dat hitterecord was een beetje in de vergetelheid geraakt, maar twaalf jaar geleden – ik was toen verslaggever bij dagblad de Stentor - las ik er toevallig iets over. Juist op dat moment zuchtten we ook onder een hittegolf en ook toen werd voorspeld dat het misschien wel veertig graden kon worden.

Het leek mij journalistiek en historisch bezien wel leuk als dat record ook weer zou worden opgemeten in diezelfde tuin in Warnsveld. Dus kocht ik een thermometer (toen wel een goeie!), reed er mee naar de Rijksstraatweg waar dokter Thate ooit woonde en plaatste hem – na daarvoor netjes toestemming te hebben gevraagd – in de tuin. In het speelhuisje van de kinderen, dat benaderde nog een beetje een officiële weerhut.

De veertig graden werd die dag niet bereikt, maar ik schreef in de krant toch een artikel over dokter Thate. En zette daarmee zijn waarneming en dus het Warnsveldse record op de kaart. Want tot dan toe was die meting nooit officieel erkend. Dat had alles te maken met de datum waarop die 38.6 werd gemeten. Dat was namelijk in de oorlog en de Duitse bezetter verbood destijds dat gegevens van waarnemers van meteorologische stations naar buiten werd gebracht. Thates waarneming kwam destijds dus niet 'in de boeken'.
Na het verschijnen van mijn artikel ontstond er nog een heleboel gesteggel tussen weerkundigen over de vraag of die 38.6 graden nu wel of niet serieus mocht worden genomen. Ook Thates zoon deed een behoorlijke duit in het zakje. En hij toonde aan, dat de meting van zijn vader in ieder geval aan alle criteria had voldaan.

Of het record van Warnsveld nu wel officieel wordt erkend weet ik eerlijk gezegd niet eens. Maar sinds 2006 wordt er in ieder geval niet meer aan getwijfeld. Dat is dus een klein beetje ook aan mij te danken.